Boze bedrijven klagen staat aan om PFAS: maken zij kans?
Een groep ondernemers bereidt een schadeclaim voor tegen de staat. Zij willen een vergoeding voor de schade die bouwbedrijven door de PFAS-crisis lijden. Maken zij enige kans op compensatie?
1. Hoezo nu een schadeclaim?
Kort gezegd: het duurt de ondernemers allemaal te lang. Het kabinet heeft weliswaar een nieuw stikstofbeleid gepresenteerd, maar wat betreft PFAS-regels is nog veel onduidelijk.
Ondertussen zorgt PFAS - het chemische stofje dat zich door bepaalde producten en emissies ophoopt in grond en bagger - er wel voor dat bouwprojecten worden uitgesteld.
Rond PFAS is het een janboel en veel bedrijven zijn boos omdat steeds meer werk stilvalt, stellen werkgeversvereniging VNO-NCW en MKB-Nederland. Samen met Cumela, een branchevereniging voor ondernemers in groen, grond en infra, bereiden zij daarom een schadeclaim voor.
2. Hoe gaan ze dat aanpakken dan?
Voordat de schadeclaim wordt ingevoerd, willen de werkgeversvereniging eerst inventariseren welke bedrijven er getroffen zijn. Vervolgens wordt gekeken welke schade deze ondernemers hebben geleden en welke juridische route daarbij past.
"Deze bon dienen we in bij de minister of het rijk", legt de woordvoerder van het VNO-NCW uit. Iets wat nog nooit eerder is gedaan, vult de zegsvrouw van MKB-Nederland aan. "We moeten als branche eerst goed uitzoeken hoe we dit juridisch aanpakken."
3. Wat zijn hun opties?
Grof gezegd zijn er twee wegen die een ondernemer kan bewandelen, zegt Jonathan Huijts, expert in staats- en bestuursrecht en onderzoeker aan de Universiteit Leiden.
Huijts: "Ten eerste kan je betogen dat er onrechtmatig is gehandeld door de PFAS-maatregel. Je moet dan aantonen dat deze maatregel in strijd is met internationaal of nationaal recht, of dat er sprake is van extreme onzorgvuldigheid door de staat. Dat is niet onmogelijk, maar wel een relatief zware drempel om te nemen."
En de tweede optie? "Logischer is het indienen van een aanvraag om nadeelcompensatie. Daarbij zeg je in feite: we snappen dat de PFAS-maatregelen zijn genomen en we gaan de rechtmatigheid niet aanvechten. Maar we eisen wel een schadevergoeding omdat we onevenredig zijn getroffen, oftewel nadeelcompensatie."
Dat laatste gebeurde bijvoorbeeld eerder bij de bouw van de Noord/Zuidlijn, de uitbreiding van Schiphol en de afsluiting van de Merwedebrug op de A27.
4. Maken ze enige kans van slagen?
Dat is volgens Huijts in deze zaak lastig te zeggen. Zeker is dat de ondernemers twee zaken moeten bewijzen om nadeelcompensatie te kunnen krijgen.
"In het geval van nadeelcompensatie moet je eerst aantonen dat jouw schade groter is dan het ondernemersrisico dat je standaard hebt", legt hij uit. "Daarnaast geldt er nog de eis van een speciale last: je moet aantonen dat jouw bedrijf onevenredig hard is getroffen vergeleken met andere getroffen bedrijven."
Los van eventuele procesrechtelijke bezwaren, denkt Huijts dat het daarom verstandiger is om als ondernemer zelfstandig een schadeclaim in te dienen bij de staat, in plaats van gezamenlijk.
