'Heel veel tijdswinst' voor radioloog door kunstmatige intelligentie
Kunstmatige intelligentie helpt radiologen bij het interpreteren van scans en röntgenfoto’s. Zo kan bijvoorbeeld een hersenbloeding, tumor of klaplong sneller worden opgespoord. De techniek wordt steeds beter, maar dat betekent niet dat we over tien jaar de opleiding radiologie kunnen opheffen. "Ik vrees niet voor mijn baan."
Tot een paar jaar geleden tuurde Jan-Jaap Visser, radioloog in het Erasmus MC, lang naar een beeldscherm op zoek naar 'bolletjes' op een CT-scan van de longen. Die bolletjes kunnen kanker betekenen. Het speurwerk is dus een secuur klusje.
Speuren naar bolletjes
Tegenwoordig kan Visser bij zijn beoordeling worden geholpen door slimme software. "Kunstmatige intelligentie kan die bolletjes veel sneller waarnemen. Dat kan onder andere tijdswinst opleveren", zegt de radioloog in gesprek met RTL Z.
Visser is werkzaam in het Erasmus MC in Rotterdam en één van de kartrekkers van kunstmatige intelligentie binnen de Nederlandse Vereniging voor Radiologie.
Toverwoord in radiologie
Kunstmatige intelligentie, of artificial intelligence (AI), wordt nu alleen nog gebruikt bij specifieke taken in de radiologie. Zoals het zoeken naar de bolletjes op een CT-scan van de longen. Met andere slimme software kan dementie worden gediagnostiseerd of kunnen mammografieën worden afgelezen, röntgenfoto's van de borst.
Die mogelijkheden zullen in de toekomst uitbreiden. Kunstmatige intelligentie is namelijk hét toverwoord in de radiologie, bleek op de grootste vakbeurs voor radiologie in de Amerikaanse stad Chicago, eerder deze maand. Maar liefst ruim 120 startups op de beurs deden 'iets' met AI.
Tientallen miljoenen
Zoals de Israelische startup Zebra, dat een techniek heeft ontwikkeld waarmee een klaplong of hersenbloeding razendsnel kan worden ontdekt dankzij AI. Een andere speler is het van oorsprong Rotterdamse Quantib. Deze startup helpt met AI het stellen van de diagnose dementie
Ook de grote jongens investeren in kunstmatige intelligentie. Philips heeft samen met het Leids Medisch Centrum een algoritme ontwikkeld waarmee veel sneller een MRI-beeld gemaakt kan worden, bijvoorbeeld van een knie.
"Normaal duurt een MRI-scan 15 tot 30 minuten. Dankzij kunstmatige intelligentie kan dat zeker de helft korter", zegt MRI-specialist Thijs van Osch van het LUMC. Hij werkte mee aan het algoritme.
Acute gevallen bovenaan
Een concurrent heeft zijn mobiele röntgenapparaat uitgerust met een algoritme, Critical Care Suite, dat radiologen helpt bij het herkennen van een klaplong en de foto’s op volgorde kan zetten met bovenaan de meest acute gevallen.
Dat laatste is vooral van belang voor ziekenhuizen met een grote achterstand in het verslaan van scans, bijvoorbeeld in Engeland. "Dan krijg je als patiënt een scan en moet je maandenlang wachten op de uitslag", zegt Visser. Dan helpt het enorm als kunstmatige intelligentie aangeeft welk geval als eerste behandeld moet worden.
AI als hulpmiddel
In het Erasmus MC wordt een patiënt nu nog niet beter of sneller behandeld dankzij AI, erkent Visser. "Maar in ontwikkelingsgebieden zijn soms helemaal geen radiologen. Dan kan kunstmatige intelligentie nu al voor enorme winst zorgen. Bijvoorbeeld bij het opsporen van turberculose", legt hij uit.
Hebben we in het Westen straks geen radiologen meer nodig, omdat AI hen overbodig heeft gemaakt? "Er wordt weleens gezegd: AI gaat radiologen niet vervangen, maar wel radiologen die AI niet gebruiken en daar ben ik het mee eens", zegt Mark van Buchem radioloog en afdelingshoofd radiologie van het LUMC. De kracht van menselijke intelligentie schuilt in het improvisatievermogen en dat vermogen speelt een belangrijke rol bij het stellen van diagnoses, volgens Van Buchem.
AI vervangt radioloog
"Ik vrees niet voor mijn baan", zegt ook Visser. "Radiologen kijken naar de hele medische context. Dus naar veel meer zaken dan alleen die ene afwijking." Het moment dat bijvoorbeeld een CT-scan van de longen en de buik volledig beoordeeld wordt door kunstmatige intelligentie is nog ver weg, verwacht hij.
Wel worden steeds meer taken door AI gedaan. "Nu wordt een borstfoto door twee radiologen beoordeeld. Daarbij kun je je voorstellen dat een van hen wordt vervangen door slimme software. En wie weet in de toekomst wel allebei, omdat het om een heel specifieke taak gaat."