Deze vleesfabrikant gaat volledig vega: 'We geloven er erg in'
Een groenteburger of iets met tofu, veel meer keuze was er vijf jaar geleden niet voor de vegetariër. Maar dat is nu wel anders, want de markt voor vleesvervangers groeit enorm. Komend jaar zelfs met 15 procent, zo voorspellen analisten van ABN Amro. En dat merken de slagers en vleesverwerkers inmiddels ook.
Vivera stootte vleestak Enkco afgelopen jaar af, en zet sindsdien vol in op vleesvervangers. Topman Willem van Weede denkt dat plantaardig de toekomst heeft. "We groeien al jaren hard, zijn de derde grootste producent van vleesvervangers in de wereld en we worden er steeds beter in."
Van slager naar plantgehaktmaker
Erik Tempelman werkt al 23 jaar in de vleesfabriek van Enkco in Holten. Hij zorgde ervoor dat de slavinken eruit zien zoals we ze kennen: een bolletje varkensgehakt ingepakt met spek. Maar sinds kort maakt Tempelman alleen nog maar vleesvervangers, van vegetarische hamburgers tot cordon bleu en shoarma-zonder-vlees. "Vlees is niet één op één vergelijkbaar, het reageert toch heel anders dan dat je een plantaardig product verwerkt."
Het was een rigoureuze stap om de zestigjarige vleesfabriek in de verkoop te doen. "Toen ik het nieuws hoorde moest ik wel even slikken ja", zegt de ex-vleesverwerker. "Maar het is een mooie uitdaging."
Experimenteren
Alle werknemers van de vleesfabriek kregen de optie om zich te laten omscholen en aan het werk te gaan in de vegafabriek. "Zo'n 90 procent van de werknemers gaat over, zoals het hele team van Erik," vertelt Van Weede.
Kijkt de voormalig slavinkenproducent uit naar zijn nieuwe werkzaamheden? "Zeker. Die vleesproductie is altijd hetzelfde, maar vega verandert steeds. Er komen nieuwe vormen en nieuw materiaal waar ik mee kan experimenteren", vertelt Tempelman.
We eten steeds meer vleesvervangers
Dat we met z'n allen steeds meer vleesvervangers eten blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau IRI. Was het marktaandeel van vleesvervangers op het totaal aan vleesverkoop in 2018 nog 4,3 procent, in 2019 was dat al 5,2 procent. Dat is een gemiddelde, in de Randstad ligt het percentage hoger dan in de rest van Nederland, zoals te zien op onderstaand kaartje.
Maar het eten van vleesvervangers gaat niet perse ten koste van onze vleesconsumptie, blijkt uit onderzoek van de Wageningen Universiteit en Research (WUR). In 2018 aten we zelfs meer vlees dan voorheen, in totaal 77,2 kilo per persoon. De cijfers over 2019 zijn nog niet bekend.
Vivera-directeur Van Weede zegt dat documentaires die positief zijn over een vegetarische levensstijl, zoals The Game Changers en Cowspiracy, ook de verkoop stuwen. "Vooral in Zweden zagen we een piek in de verkoopcijfers nadat documentaire The Game Changers was uitgekomen."
Vlees bij de keurslager
Op een uur rijden van de Vivera-fabriek, bij slagerij De Haas in Arnhem, verkopen ze inmiddels ook meer vegetarische producten. "Tijden veranderen, dus dit hoort er ook bij. Er wordt steeds vaker gevraagd of we ook een vegetarisch alternatief hebben, ook omdat er meer aandacht voor is," zegt slager Harm Bos.
Een van de klanten ziet het niet zitten. "Ik werd pas geleden verrast door mijn dochter met een dinertje. Bleek het vegetarisch te zijn. Nou, ik was blij dat ik weg kon, haha."