Zo wil Air France-KLM de coronacrisis te lijf
Om de coronacrisis te overleven grijpt luchtvaartmaatschappij Air France-KLM hard in. Duizenden werknemers moeten op zoek naar ander werk om de boekhouding op orde te krijgen. Wat doet het bedrijf nog meer? En zal het genoeg zijn? Vijf vragen en antwoorden.
Het Frans-Nederlandse concern is net als andere grote maatschappijen hard geraakt door de crisis. De cijfers over het tweede kwartaal spreken boekdelen, zoals in onderstaande grafiek te zien is.
En dus grijpt het bedrijf in, door in de kosten te gaan snijden. Een grote kostenpost zijn salarissen. Dus wil het concern afscheid nemen van 17 procent van het personeel.
Bij KLM gaat het om maximaal 5000 voltijds arbeidsplaatsen, ook wel fulltime-equivalent (fte) genoemd. Niet iedereen zal uit vrije wil vertrekken: 1500 fte zal worden geschrapt. Waarschijnlijk betekent dit dat er meer dan 1500 mensen gedwongen uit moeten omdat niet iedereen fulltime werkt.
Mensen ontslaan, wat nog meer?
Maar er zijn ook andere plekken waar gesnoeid gaat worden. De vloot vliegtuigen wordt bijvoorbeeld verkleind. Oude types zoals de roemruchte Boeing 747 worden sneller afgedankt en de levering van nieuwe toestellen wordt juist uitgesteld, vertelde topman Ben Smith tijdens een conference call.
Daarnaast gaat het bedrijf proberen om te besparen op inkoop en huisvesting. Daarvoor gaat KLM heronderhandelen met leveranciers.
"De rauwe werkelijkheid is een verlies van 800 miljoen euro in het afgelopen half jaar, dat is nog nooit eerder gebeurd."
Is het genoeg?
Die vraag is niet te beantwoorden, vertelt Elbers. Het hangt heel erg af van hoe de coronacrisis zich verder ontwikkelt. Het bedrijf gaat er nu vanuit dat er volgend jaar 20 procent minder gevlogen zal worden dan voor de de uitbraak van het virus.
"De rauwe werkelijkheid is een verlies van 800 miljoen euro in het afgelopen half jaar, dat is nog nooit eerder gebeurd", aldus Elbers, die verdere ingrepen niet uitsluit. "Daar moet je eerlijk en transparant over zijn. Als we nog maandenlang vliegtuigen aan de grond hebben staan, moeten we volgende stappen nemen."
Het oude niveau zal op z'n vroegst pas weer in 2024 gehaald worden, verwacht het concern. Voor het derde kwartaal zal 45 procent van het oude niveau gehaald worden, voor het laatste kwartaal van dit jaar 65 procent, verwacht financieel bestuurder Frédéric Gagey.
"Als we nog maandenlang vliegtuigen aan de grond hebben staan, moeten we volgende stappen nemen."
Klanten zijn veel voorzichtiger geworden met boekingen, omdat ze een twee golf besmettingen vrezen, merkt het bedrijf. En het zal nog even duren voor er weer veel zakenreizen zullen zijn.
"We leven in een onzekere tijd en zien nu al weer een toename van het aantal restricties", beaamt Joris Melkert, luchtvaartdeskundige van de TU Delft. "Dat betekent dat minder mensen het vliegtuig gaan nemen. En dat bepaalt wanneer de markt weer gaat opkrabbelen", legt hij uit. Als de markt snel opkrabbelt, dan zal er ook snel weer veel gevlogen worden, verwacht Melkert. "We zijn toch kort van geheugen met zijn allen."
Worden tickets nu goedkoper?
Om hun vliegtuigen weer vol te krijgen, stunten Chinese airlines met onbeperkt vliegen voor een vast bedrag. En Emirates probeert klanten te lokken met de belofte medische kosten te vergoeden als een passagier besmet raakt met het coronavirus.
KLM gaat dat niet doen, vertelt Elbers. "Het is een creatieve manier om mensen tot vliegen te bewegen", reageert hij. "Maar wij hebben de focus op veilig vliegen naar zo veel mogelijk bestemmingen." Verder is het bedrijf zo flexibel mogelijk met tickets, maar er komen geen speciale prijsverlagingen, zegt de topman.
Wordt de pijn gelijk tussen Frankrijk en Nederland verdeeld?
Bij KLM worden maximaal 5000 fte geschrapt, wat neerkomt op 15 procent van het totale aantal medewerkers. De 7500 banen die Air France schrapt komen neer op 17 procent van al het Franse personeel. Bij het overkoepelende bedrijf moeten er 1900 fte weg, waarvan KLM er maximaal 400 voor zijn rekening moet nemen.
Bij de Fransen gaan er dus meer banen verloren. Maar dat gebeurt bij de Fransen zonder gedwongen ontslagen. Dat heeft de Franse regering als eis gesteld voor de 7 miljard staatssteun.
Daar staat vervolgens wel weer tegenover dat alle KLM’ers dankzij de hulp van de staat tot nu toe hun volledige salaris doorbetaald hebben gekregen. In Frankrijk moesten werknemers genoegen nemen met een tijdelijke verlaging van 16 tot 25 procent.
Hoe verder?
Het plan dat KLM vandaag heeft gepresenteerd is nog lang niet definitief. Er zal nog over onderhandeld worden met de vakbonden. Die willen bijvoorbeeld dat personeel dat minder dan anderhalf keer modaal verdient zo veel mogelijk ontzien wordt.
Een andere wens van vakbond FNV is dat KLM geen flexwerkers inhuurt ter vervanging van de vertrekkende mensen. Elbers wil dat niet beloven. "Daar gaan we over in gesprek, het moet wel passen." In een normale situatie bestaat ongeveer 10 à 15 procent van het personeel uit flexibele krachten.
"We hebben weinig keuze: bij de hoge schulden van nu, hoort een offer van alle KLM'ers."
Als het niet lukt om binnen het bedrijf vervangers te vinden voor hele specifieke functies van mensen die vrijwillig vertrekken, dan kan het zelfs zo zijn dat KLM nieuwe mensen aanneemt, legt de topman uit.
KLM moet er niet alleen uit zien te komen met de bonden. Het reorganisatieplan moet ook voldoen aan de eisen die zijn gesteld aan het reddingspakket van 3,4 miljard euro van de Nederlandse staat.
Het gaat onder meer om een loonoffer, waarbij KLM moet schipperen tussen de eis van het kabinet en de afspraken uit cao's. "We hebben weinig keuze: bij de hoge schulden van nu, hoort een offer van alle KLM'ers", aldus Elbers.