Gebruik steenkool bij stroomproductie neemt toe door aantrekkelijke prijs
In het eerste kwartaal van dit jaar hebben elektriciteitscentrales fors meer kolen gebruikt dan in dezelfde periode vorig jaar. Het gaat om een stijging van 42 procent, een veel snellere groei dan het gebruik van groene energiebronnen. "Het zijn de grillen van de markt", zegt een woordvoerder van Uniper, eigenaar van een grote kolencentrale in Nederland.
De totale elektriciteitsproductie in Nederland is volgens de recente cijfers van het CBS in het eerste kwartaal gestegen met 6 procent.
Hernieuwbare energiebronnen waren daarbij een grote groeier. De productie van stroom met biomassa, wind en zon name toe met 20 procent ten opzicht van een jaar eerder (zie onderstaande grafiek).
Van gestage afname naar stijging
Maar de elektriciteitsproductie uit kolen is in het eerste kwartaal van 2021 vergeleken met een jaar eerder gestegen met 1,1 miljard kWh (42 procent). Volgens het CBS komt dat door een lagere kolenprijs op de wereldmarkt en dat er minder onderhoudswerkzaamheden in kolencentrales plaatsvonden.
Het aandeel van kolen neemt in de laatste jaren juist gestaag af. Maar dat was afgelopen kwartaal dus niet zo.
Kolen soms aantrekkelijker
Woordvoerder Michel Groeneveld van Uniper bevestigt dat. "Dit is voor een groot deel een uitvloeisel van de grillige marktomstandigheden. Er was voor 6 procent meer vraag naar elektriciteit en dat wordt maar deels opgevangen door zon en wind. "
"Vervolgens kijken wij hoe we de elektriciteitsproductie op niveau van de vraag houden door te letten op de pure marginale kostprijs. Dan is het soms aantrekkelijker om gas te gebruiken en soms om kolen te gebruiken. We werken om goede marges te maken." Volgens Groeneveld dalen de gasprijzen nu weer en stijgen de kolenprijzen. En kan het dit kwartaal dus weer anders zijn.
Ook denkt hij dat het beeld wat vertroebeld is doordat gascentrales in de betreffende periode mogelijk niet of minder aan stonden. "Dat komt dan door onderhoud."
Twee keer zoveel CO2-uitstoot
Nederland telt nu nog een oude en drie moderne kolencentrales. Twee op de Maasvlakte (van Engie en Uniper) en een in Eemshaven (RWE). De oude Amercentrale in Geertruidenberg (RWE) werkt deels op biomassa en deels op kolen.
Een nieuwe, 'efficiëntere' kolencentrale stoot nog steeds twee keer zoveel CO2 uit als een gascentrale. Veel gascentrales staan nu uitgeschakeld, terwijl kolencentrales op volle toeren draaien.
Het gebruik van kolen om elektriciteit op te wekken wordt in Nederland afgeschaald. Vanaf 2030 moeten alle kolencentrales zijn gesloten.