'Jaarverslag draait nog teveel om winst, niet om duurzaamheid'
De meeste Nederlandse bedrijven hebben nog geen idee hoe ze duurzaamheid een plekje moeten geven in hun jaarverslag. Dat is vanaf volgend jaar voor veel bedrijven wel verplicht. Bedrijven zijn vooral bang dat de rapportageplicht wel extra geld gaat kosten, maar niet het beoogde effect heeft.
Ook denken ze de kennis voor een goede rapportage over duurzaamheidsdoelstellingen niet in huis te hebben. Dat blijkt uit een onderzoek onder 260 beleidsmakers bij grote Nederlandse bedrijven van advies- en accountantsorganisatie KPMG.
"Bedrijven denken nog veel te veel aan winst, omzet, klanttevredenheid en hun marktaandeel", zegt een woordvoerster van KPMG. "Bedrijven laten die traditionele ankers maar met moeite los en dat moet wel gebeuren." Ook in hun jaarverslag.
Goed inzicht in impact
Een ruime meerderheid (72 procent) van de Nederlandse bedrijven met meer dan 250 medewerkers is volgens het onderzoek van KPMG niet bekend met de nieuwe Europese regels omtrent duurzaamheidsrapportage in het jaarverslag. En daar moeten ze vanaf volgend jaar wel aan voldoen.
De Europese Unie heeft die extra regels opgesteld om zo goed inzicht te krijgen in wat bedrijven nu echt doen om bijvoorbeeld hun uitstoot te verminderen. En wat precies de impact van hun activiteiten is op mens, milieu en de samenleving.
Driekwart van de Europese bedrijven moet volgens de nieuwe regels gaan rapporteren. Grote bedrijven vanaf volgend jaar al, midden- en kleinbedrijven vanaf 2026. Voor microbedrijven met minder dan 10 man personeel geldt de veprlichting niet.
Geen mooie praatjes
De extra regels staan in de april vorig jaar gepresenteerde Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Die moet ertoe leiden dat ondernemingen in hun jaarverslag veel meer prijsgeven over hoe duurzaam ze echt zijn zijn en hoe ze daar, tegen wellicht hogere kosten, toch geld mee kunnen verdienen (of niet).
Dat alles moet op een gestandaardiseerde manier gerapporteerd worden, zodat bijvoorbeeld beleggers goed inzicht kunnen krijgen in hoe duurzaam het bedrijf nu echt werkt. Op die manier moet ook greenwashing worden tegengaan. Dat zijn maatregelen die groen klinken, maar in de praktijk nauwelijks echte milieuwinst opleveren.
Naast regels over uitstoot van bijvoorbeeld CO2 valt ook eerlijke arbeid onder de nieuwe regels. Zo moeten kledingbedrijven kunnen laten zien dat hun producten onder goede arbeidsomstandigheden zijn geproduceerd, op welke locatie dan ook.
Bijna tweederde van de ondervraagde beleidsmakers vindt rapporteren over duurzaamheid een goede zaak, zo zegt KPMG. De helft is wel bang voor hogere nog onbekende kosten. Ruim 4 op de 10 bedrijven vreest voor 'een papieren tijger zonder dat daarmee een einde komt aan het zogeheten greenwashing van bedrijfsprocessen'.
Teveel focus op winst
KPMG constateert naar aanleiding van het onderzoek dat het voor veel bedrijven heel moeilijk blijkt om naar iets anders te streven dan het genereren van traditionele doelen als meer winst, omzet, klanttevredenheid en een sterke marktpositie. "Bedrijven laten die traditionele ankers maar moeilijk los", zo ligt een woordvoerder toe. "Dat moet wel gebeuren."
Europabreed moeten straks 50.000 bedrijven rapporteren volgens de nieuwe regels. Op dit moment zijn er ook al regels over de rapportage van duurzaamheidstandaarden. Die gelden echt maar voor 11.000 bedrijven en die regels gaan ook minder ver.