Zo ziet de supermarkt van de toekomst eruit

In steeds meer supermarkten scan je zelf je boodschappen en er hangen ook vaker elektronische schapkaartjes, waardoor je niet meer het risico loopt aan de kassa te veel te betalen.

Maar wat gaat er de komende jaren nog meer veranderen in supermarkten?

Veel tech

"Dé supermarkt van de toekomst bestaat niet", valt Laurens Sloot, hoogleraar ondernemerschap in de detailhandel aan de Rijksuniversiteit Groningen, met de deur in huis.

Als je denkt aan hoe een supermarkt er straks uitziet, dan krijg je al snel het beeld van veel technologie, waarbij je je winkelwagentje door een poortje rijdt en alles automatisch is gescand en je automatisch betaalt.

En waarbij informatie over een product, zoals voedingswaarde en stoffen die allergische reacties kunnen veroorzaken, met een eenvoudige handbeweging op een scherm verschijnt. Sloot verwijst naar een proefwinkel van de Italiaanse supermarktketen Coop. Maar dat is slechts één van de soorten supermarkten die we kunnen verwachten, aldus Sloot.

Maar ook discounters

Hij voorziet namelijk ook een toekomst voor discounters, met een beperkt aantal producten, maar wel met lage prijzen. In heel Europa en de VS zijn er immers ook heel veel consumenten die moeten rondkomen van een gering inkomen. Ze willen ook op vakantie en Netflix kijken, en om dat te kunnen betalen, bezuinigen ze op boodschappen, zegt Sloot.

Daarmee zijn de smaken nog niet op, want specifieke online winkels, zoals Hello Fresh, zullen zich ook verder ontwikkelen, denkt hij. Daarnaast zul je ook supermarkten zonder personeel zien, zoals de test met een kassaloze Aldi, die onlangs in Utrecht werd geopend, zegt Sloot.

Maar zo'n concept past minder goed in winkels met veel verschillende producten en met veel oudere klanten, denkt zelfstandig retailconsultant Eelco Hos.

Kostenbesparingen

Dat een discounter als Aldi  toch een futuristisch idee als een kassaloze winkel uitprobeert, is niet zo bijzonder, legt Sloot uit. "Als het kostenbesparend werkt, dan zul je een bepaalde innovatie uiteindelijk in alle supermarktketens terugvinden."

Maar hij denkt wel dat sommige supermarkten er vanwege de kosten nog even mee wachten.

Makkelijker en plezieriger

Zogeheten full service supermarkten, met een uitgebreid assortiment en over het algemeen iets hogere prijzen, zoals Albert Heijn en Jumbo, zullen het in ieder geval gemakkelijker én plezieriger willen maken voor hun klanten, zegt consultant Rini Emonds. Hij houdt zich bij marktonderzoeksbureau IRI bezig met de detailhandel.

Zo zullen online en stenen winkels elkaar meer gaan aanvullen. We zullen boodschappen die veel ruimte innemen (zoals toiletpapier), of die wekelijks terugkomen (zoals pakken melk of een emmer yoghurt) online bestellen en laten bezorgen, denkt zelfstandig retailconsultant Eelco Hos.

Verse maaltijden

In de stenen winkels kom je dan om advies te krijgen over voeding, of om verse maaltijden de kopen, die ter plekke worden bereid, zegt hij.

"Je kunt een heerlijke oosterse maaltijd laten bezorgen door een restaurant, maar voor de helft van het geld heb je een complete maaltijd, die je alleen thuis hoeft op te warmen. En je zult die ook ter plekke kunnen opeten, zoals nu al het geval is bij Jumbo Foodmarkt."

Minder bemande kassa's, meer advies

Medewerkers zullen dan ook ook meer worden ingezet om consumenten advies te geven en om eten te bereiden, denkt Emonds. Daarbij zal het aantal bemande kassa's verder afnemen, denkt hij. Ook andere zaken zullen kunnen worden geautomatiseerd, aldus Hos.

Zo experimenteren in België sommige franchisenemers van Delhaize (een zusje van Albert Heijn) met een robot, die je de weg kan wijzen naar een product. Maar dat gaat het probleem van het tekort aan personeel niet oplossen, denkt Emonds. "Een app die laat zien in welk gangpad en op welke hoogte in het schap je moet zijn, waar Albert Heijn nu al mee test in een aantal winkels in Nederland, is makkelijker te ontwikkelen."

Info over voedingswaarde en CO2-voetafdruk

Zo'n app kunnen supermarkten ook gebruiken om de winkelervaring steeds persoonlijker te maken, legt Emonds uit. "Zo kun je, als je gegevens in een app hebt ingevoerd, een bericht krijgen dat je in verband met je verjaardag volgende week nu alvast frisdrank kunt kopen, omdat die nu in de aanbieding is."

Niet alle consumenten zullen zin hebben om hun gegevens te delen, erkent hij. Maar als je online bestelt, bijvoorbeeld bij Picnic of Plus, dan weet een supermarkt ook al veel van je, zoals wat je koopt en hoe vaak.

In winkels zelf zal je steeds meer meer informatie krijgen, bijvoorbeeld op grote schermen in de winkel, over voedingswaarde, de hoeveelheid suiker of CO2-afdruk, zegt hij.

Blik in de nabije toekomst

In sommige supermarkten kun je nu al een bescheiden blik in de toekomst werpen. Zo heeft Albert Heijn in een aantal winkels bijna alleen nog maar zelfscankassa's, met nog maar één bemande kassa, die op het zelfscanplein staat.

Bij die zelfscankassa's kun je ook contant betalen. En als je een bosje bloemen wilt meenemen, dan hoef je soms ook niet meer naar een servicebalie om ze af te rekenen. Dat doe je ook bij een zelfscankassa, pal naast de bloemen. Ook kun je de al genoemde app je de weg laten wijzen in de winkel. 

Maar niet alle nieuwigheden zullen al snel in alle supermarkten in ons land te zien zijn. Dat gaat heel geleidelijk en soms moet er nog flink worden gesleuteld aan een concept. Zo begon Albert Heijn al in 1988 een proef met zelfscannen. Pas nu begint dat gemeengoed te worden, alhoewel er nog altijd supermarktketens zijn waar je ze nog niet of maar beperkt vindt.

In onderstaande video zie je een test met een zelfscannende winkelwagen bij Jumbo. Is dat fijn boodschapopen doen?