Dit is de nieuwe witwasbestrijder van Rabobank (met slordig cv)
Met Philippe Vollot (56) kreeg Rabobank een doorgewinterde expert in de top die het al jaren tekortschietende anti-witwasbeleid bij de bank op orde moet brengen. Zo voldoen de klantdossiers bij de bank nog steeds niet aan de eisen. Pijnlijk detail: in zijn eigen cv op de site van Rabo staan slordigheden.
Waarom haalde Rabobank Vollot binnen?
Begin oktober benoemde Rabobank de 56-jarige Fransman tot chief financial economic crime officer. Daarvoor moest de bank diep in de buidel tasten, zowel wat zijn salaris als financiële extraatjes betreft. Vollot heeft dan ook een belangrijke taak: hij is verantwoordelijk voor het op orde krijgen van het anti-witwasbeleid van Rabobank.
Wat schort daaraan?
Afgelopen jaren bleek dat Rabobank niet genoeg heeft gedaan om criminele geldstromen binnen de bank tegen te gaan. Bijna vijf jaar geleden, in september 2018, kreeg Rabo daarvoor al een boete van 1 miljoen euro van De Nederlandsche Bank (DNB). Ook gaf de toezichthouder de bank de opdracht om de zaak vóór april 2020 op orde te hebben. Dat lukte niet.
Vorig voorjaar bleek uit onderzoek door NRC Handelsblad dat Rabobank al sinds 2014 weet dat de anti-witwasmaatregelen van de bank tekortschieten. Een van de tekortkomingen is, dat de bank niet goed genoeg weet wie haar klanten zijn. Daardoor kan Rabo de risico's op crimineel geld niet goed inschatten.
Wat zijn daarvan de gevolgen?
Toen bleek dat Rabobank de door de toezichthouder gestelde deadline niet had gehaald, moest ze een dwangsom van een half miljoen euro betalen. Vorig jaar kreeg Rabobank opnieuw uitstel, tot eind 2024. Inmiddels werken ruim 8000 medewerkers van de bank aan de klus.
De boetes vallen mee, dus?
Nee, want daarbij blijft het mogelijk niet. Afgelopen december liet het Openbaar Ministerie weten een strafrechtelijk onderzoek te zijn gestart, omdat het Rabobank ervan verdenkt de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) overtreden te hebben. Hoe lang dat onderzoek gaat duren is onzeker.
Wel is duidelijk dat dit Rabobank veel geld kan gaan kosten. De twee andere grote banken van Nederland moesten in vergelijkbare zaken gigantische schikkingsbedragen betalen. ING schikte in 2018 voor 775 miljoen euro, ABN Amro moest drie jaar later 480 miljoen ophoesten. Zelf trof Rabobank in 2018 in de VS een schikking van 298 miljoen euro wegens tekortschietende witwascontroles van een filiaal aan de Mexicaanse grens.
Welke boete riskeert Rabobank?
Gebaseerd op de verhoudingen tussen de eerdere schikkingsbedragen en de omvang van die banken is wel een schatting te maken. Uit een berekening van RTL Z (zie kader onderaan) blijkt dat ING iets minder dan 1 promille van zijn toenmalige balanstotaal betaalde, en ABN Amro iets meer dan 1 promille. Dat zou voor Rabo leiden tot een bedrag tussen de 550 en 750 miljoen euro. Maar het uiteindelijke bedrag - als er wordt geschikt of beboet - kan afwijken naar gelang Rabo meer of minder te verwijten valt.
Waarom koos Rabo voor Vollot?
Toen vorig jaar februari bleek dat Rabobank nog steeds niet aan de eisen voldeed, kondigde de bank aan de zaken nu echt serieus aan te pakken. Rabo trok een kwart miljard extra uit om de anti-witwasmaatregelen op peil te brengen, en beloofde de aanpak van financiële criminaliteit in de top te verankeren door de benoeming van een speciale bestuurder. Dat werd Vollot, die beschikte over een indrukwekkende ervaring als witwasbestrijder.
Wat maakt hem zo ervaren?
De in 1967 in Noord-Frankrijk geboren Vollot studeerde in de jaren tachtig rechten in Parijs. Zijn loopbaan begon hij in 1991 op de juridische afdeling van de beurstoezichthouder COB. Zes jaar later ging hij werken voor de Franse vestiging van Deutsche Bank op de afdeling compliance, zeg maar de afdeling die in de gaten houdt of de bank zich aan de wet- en regelgeving houdt.
Na een kort uitstapje naar Barclays Bank keerde hij in 2003 keerde hij weer terug bij Deutsche Bank, waar hij verantwoordelijk werd voor de juridische en compliance afdelingen in Frankrijk. Bij de Duitse bank klom hij in vijftien jaar via verschillende functies op tot het wereldwijde hoofd bestrijding financiële criminaliteit en witwassen.
Deutsche Bank, van de schandalen?
Inderdaad pikant is dat Deutsche Bank afgelopen decennium regelmatig in het nieuws kwam met allerlei financiële schandalen. Maar dat schaadde de carrière van Vollot niet. Misschien kreeg hij er zelfs wel meer ervaring met lastige dossiers door.
Eind 2018 werd hij aangetrokken door Danske Bank als trouble shooter. De Deense bank was verzeild geraakt in een pijnlijk witwasschandaal, waarvoor ze uiteindelijk miljarden euro aan schikkingen en boetes moest betalen. Het zijn deze ervaringen die Vollot zo waardevol voor Rabobank maken.
Indrukwekkend cv dus?
Zeker. Wel is het opvallend, zeker tegen de achtergrond van de noodzaak bij Rabobank om de klantendossiers op orde te brengen, dat er slordigheden staan in het curriculum vitae van Vollot op de website van de bank. Het document mist de eerste tien jaar van zijn loopbaan, en vermeldt ten onrechte dat hij tussen 2001 en 2003 bij beurstoezichthouder COB werkte. Tussen 2003 en 2005 zou hij bij zowel Barclays als Deutsche Bank hebben gezeten, aldus het cv.
Op eerdere cv's en op zijn eigen LinkedIn-pagina staat zijn loopbaan wel juist vermeld, dus van moedwil is geen sprake. Maar een beetje pijnlijk is het wel dat de man die onder meer verantwoordelijk is voor het op orde brengen van de klantendossiers, de slordigheden in zijn eigen cv niet heeft gezien.
Volgens woordvoerder Joris Hoff van Rabobank zijn de fouten niet aan Vollot of zijn afdeling te wijten, en staat ze dus los van de kwaliteiten van de bestuurder. "Mogelijk is iemand op de afdeling communicatie bij het vertalen van het cv naar het Nederlands wat slordig geweest."
Wat kan een schikking Rabo kosten?
Hoe hoog een eventuele boete of schikkingsbedrag is dat Rabobank dreigt te moeten betalen wegens tekortschietende controles om criminele geldstromen te voorkomen, weet niemand. In het meest recente jaarverslag schrijft de bank dan ook dat er 'geen betrouwbare inschatting kan worden gemaakt van de aard en hoogte van een boete of andere afwikkeling, anders dan de constatering dat deze significant kunnen zijn'.
Maar gebaseerd op de verhoudingen tussen de bedragen die ING en ABN Amro eerder moesten ophoesten en de omvang van die banken is wel een ruwe schatting te maken.
Het totale schikkingsbedrag van ING bestond uit een boete van 675 miljoen en een ontneming van 100 miljoen. Dat laatste is het bedrag dat de bank jarenlang heeft bespaard op personeel dat zorg had moeten dragen voor de naleving van de regels. ING had dat jaar een balanstotaal van 887 miljard euro. Dat betekent dat het totale bedrag goed was voor 0,87 promille van het balanstotaal.
Bij ABN Amro bestond de schikking uit een boete van 300 miljoen euro en een ontneming van 180 miljoen euro. Dat jaar had de bank een balanstotaal van 399 miljard euro. Het totale schikkingsbedrag was dus goed voor 1,2 promille van het balanstotaal.
550-750 miljoen
Gerekend met de promillages van ING en ABN Amro en het balanstotaal van Rabobank eind vorig jaar (628 miljard euro) zou een eventuele schikking kunnen uitkomen op - afgerond - 550 tot 750 miljoen euro.
Woordvoerder Joris Hoff van Rabobank zegt niets meer over het onderzoek van het OM of het te verwachten schikkingsbedrag te kunnen zeggen dan wat daarover in december in het summiere persbericht van de bank stond.
