Recessie in Duitsland? 'Áls die komt, maak je dan geen zorgen'
Er dreigt een recessie in Duitsland. De Duitse industrie produceerde in november 1,9 procent minder dan een maand eerder en ook in oktober was er een daling. Dat voedt de vrees dat de economie in Duitsland als geheel in het vierde kwartaal lager zal uitvallen. Na de krimp in het derde kwartaal zou dat officieel een recessie betekenen.
De Duitse economie is de grootste in Europa en het is ook nog eens ons buurland. Voor Nederland is dus het belangrijk hoe het economisch gaat bij de Duitsers.
De daling van de industriële productie in november ten opzichte van een maand eerder komt dan niet goed uit. De industriële productie is vaak een goede voorspeller voor de groei van de economie als geheel, aldus hoofdeconoom Carsten Brzeski van ING Bank in Duitsland.
2015
De daling van de industriële productie in november met 1,9 procent is de sterkste daling sinds de zomer van 2015. Het cijfer voor oktober werd ook nog eens verlaagd: van een daling van 0,5 procent tot een daling van 0,8 procent. Als je de vergelijking maakt met een jaar eerder, dan produceerde de Duitse industrie in november 4,7 procent minder.
Maar Brzeski tekent aan dat er veel tegenstrijdige signalen zijn uit de Duitse economie. Zo groeiden de winkelverkopen in november juist met 1,4 procent en dat was een omkering van de ontwikkeling in de maanden ervoor.
Consumptie
Of de economie in Duitsland in het vierde kwartaal daadwerkelijk kromp moet nog worden afgewacht, aldus Brzeski. Die cijfers over december zijn namelijk nog niet bekend.
Het hangt ook af van hoe de consumptie zich ontwikkelde, zegt Aline Schuiling, econoom bij ABN Amro, die de eurozone en met name Duitsland volgt. De consumptie bestaat uit wat Duitsers kopen, zoals eten en drinken, mobiele telefoons en meubels.
De consumptie is goed voor ongeveer 60 procent van de Duitse economie, aldus Schuiling. En de winkelverkopen, een indicatie van de consumptie, groeiden in november juist met 1,4 procent. Dat was na een daling van een aantal maanden. De kans is dus aanwezig dat dat een recessie tegenhoudt.
'Geen recessie'
De inflatie is gedaald, mede door de lagere olieprijs, en dat is gunstig voor de consumptie, zegt Schuiling. Zij denkt dan ook dat de Duitse economie in het vierde kwartaal niet is gekrompen, maar een kleine groei van 0,2 tot 0,3 procent kende.
In het derde kwartaal kromp de Duitse economie. Economen houden aan dat twee achtereenvolgende kwartalen van krimp een recessie betekent. Maar als de verwachtingen van Schuiling uitkomen, dan zal Duitsland dus aan een officiële recessie ontsnappen.
'Recessie niet erg'
Veel hangt ook af van het handelsconflict tussen de VS en China en van wat voor een brexit we krijgen, legt Schuiling uit. Maar ook al krijgen we een krimp van de Duitse economie in het vierde kwartaal en daarmee dus officieel een recessie, dan nog zou dat niet zo erg zijn, omdat dat geen gevolgen zal hebben voor de arbeidsmarkt, denkt Brzeski.
De Duitse arbeidsmarkt is namelijk sterk en dat zal die blijven. Dat betekent dat bedrijven geen werknemers zullen ontslaan. "Dat is ook belangrijk voor het consumentenvertrouwen. Als meer mensen zonder werk komen te zitten, dan zullen zij minder geld uitgeven en dat is dus slecht voor de consumptie en dus de groei", aldus Schuiling.
'Hogere groei in 2019 en 2020'
Als er wat ontspanning komt in het handelsconflict tussen China en de VS en we krijgen een zachte(re) brexit, dan kan de groei van de Duitse economie zelfs nog licht positief verrassen, zegt Schuiling.
Brzeski denkt dat de Duitse groei in 2019 wat kan aantrekken, tot zo'n 1,6 tot 1,7 procent. En volgend jaar kan dat zelfs toenemen tot 1,9 procent.