Minder geld voor Poetin: prijsplafond voor Russische olie wordt 60 dollar
Er komt een prijsplafond van 60 dollar per vat op Russische olie die over zee naar Europa wordt vervoerd. Dat hebben de 27 Europese lidstaten besloten. Dit zorgt ervoor dat Poetin minder geld binnenkrijgt om oorlog te voeren. Het is de eerste keer dat zo'n prijsplafond bij een olie-exporterend land wordt ingesteld. Over het akkoord werd maanden onderhandeld.
Als de prijs van een vat olie op de markt onder het plafond duikt, zal het prijsplafond automatisch dalen tot 5 procent onder de marktprijs.
Het prijsplafond is een aanvulling op het EU-verbod op de import van Russische olie via schepen dat per 5 december ingaat. Vanaf maandag mag geen druppel ruwe Russische aardolie meer van Rusland naar Europese havens worden vervoerd. De olie kon ondanks dit verbod via landen als Turkije en India alsnog Europa bereiken, dus de EU vond alleen een boycot niet voldoende.
Idee van G7
Het idee voor een prijsplafond komt van de G7, een overleggroep van zeven vooraanstaande industriële landen onder wie de VS, Duitsland, Frankrijk en Japan. Die hebben zich dan ook bij het EU-akkoord aangesloten.
Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese commissie, zegt in een video op Twitter dat de olie-inkomsten van Rusland significant zullen afnemen door het prijsplafond. "Het helpt om de wereldwijde energiemarkt te stabiliseren."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
De olie die Rusland exporteert, wordt vervoerd met pijpleidingen en tankers. Het is nu verboden voor scheepvaartbedrijven die in een lidstaat van de EU of in een G7-land gevestigd om Russische olie te transporteren, als die olie wordt verkocht voor een hogere prijs dan het plafond. Rusland heeft niet genoeg tankers om zelf al die olie en olieproducten te vervoeren.
Daardoor wordt het voor het land veel moeilijker om de olie voor een prijs hoger dan het plafond te verkopen. De huidige marktprijs voor Russische olie ligt rond op 67 dollar.
De Europese Commissie had de 27 EU-landen aanvankelijk een prijsplafond van tussen de 65 tot 70 dollar per vat (159 liter) voorgesteld. Polen vond dat te hoog. Ook 62 dollar was voor de Polen nog te veel. De Polen willen meer druk zetten op de oliewinsten die Rusland gebruikt voor zijn aanvallen op Oekraïne.
Zodra de 27 lidstaten allemaal hebben getekend en het akkoord is gepubliceerd, wordt het prijsplafond van kracht. Dat zal naar verwachting begin volgende week zijn.
Oliemarkt
Wat het prijsplafond in de praktijk betekent, is wel de vraag. Op de oliemarkt gingen de olieprijzen gisteren licht omlaag. Daarmee lijken handelaren te denken dat de impact mee zal vallen. Het plafond ligt namelijk nog zo'n 10 dollar boven de huidige prijs voor Russische Oeral-olie voor levering aan het Westen.
Overigens zou Rusland ook bij prijzen lager dan het plafond nog steeds winst boeken bij de olieverkoop. De productiekosten voor een vat Russische Oeral-olie worden geschat op zo'n 20 dollar. Rusland heeft wel gezegd geen olie te zullen verkopen aan landen die zich houden aan het prijsplafond.
Het land verkoopt inmiddels al veel meer Oeral-olie aan landen als India en China. De leveringen aan Europa zijn sterk geslonken. India en China kopen de olie met kortingen die zouden oplopen tot 30 procent korting. Maar doordat de olieprijs momenteel zo hoog is, verdient Rusland er nog steeds geld aan.
Er komt ook een verbod op het verzekeren van tankers die olie of olieproducten uit Rusland vervoeren, die is verkocht tegen een prijs boven het prijsplafond. Landen willen graag dat tankers zijn verzekerd, voor het geval er een ongeluk gebeurt en er bijvoorbeeld milieuschade ontstaat. Scheepvaart wordt verzekerd via de P&I -verzekeringsmarkt. Het gaat om dekking van aansprakelijkheid van de scheepseigenaar.
Verzekeringen
Vooral door de verzekering van tankers erbij te halen, kun je goed in de gaten houden of de hand niet wordt gelicht met de maatregel, zei Aad Correljé, energie-expert en universitair hoofddocent aan de TU Delft, eerder tegen RTL Z.
"Je hebt dan immers te maken met slechts een beperkt aantal spelers, die dus makkelijker zijn te controleren. Je kunt namelijk wel vrij goed nagaan waar schepen naartoe varen, maar soms wordt olie gemengd en dan wordt het lastig om te bepalen of een lading olie wel of niet deels uit Rusland komt, legt hij uit.
China en India kunnen de schepen wel gaan verzekeren, maar dat wordt toch wat lastiger, denkt energie-expert Jilles van den Beukel van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS). "Het succes van de maatregelen valt of staat met de vraag of je de rest van de wereld mee krijgt", zei de expert in september.