Zakenman als president VS? 'Je moet toch politieke ervaring hebben'

Al toen Schultz begin juni vorig jaar opstapte als ceo bij Starbucks, werd er gespeculeerd dat hij de politiek in zou willen om een gooi naar het presidentschap te doen.

Hoewel hij vaak is genoemd als potentiële presidentskandidaat voor de Democratische Partij, wil hij misschien als onafhankelijke kandidaat meedoen bij de presidentsverkiezingen van 2020.

'Groot voordeel'

"Het is een groot voordeel als je een achtergrond hebt als zakenman, Amerika is toch het land van 'business' en het is een beetje een anti-overheidsland", zegt Willem Post, Amerika-kenner van instituut Clingendael.

Als je al een vermogen hebt vergaard als zakenman, dan komt dat goed van pas voor de verkiezingscampagne en je kunt je netwerk gebruiken om meer geld voor de campagne op te halen, aldus Post.

'Zakenmannen geen beter president'

Er is trouwens geen enkel bewijs dat kandidaten met ervaring in het zakenleven ook goede politici zijn, nuanceert Amerika-deskundige Maarten van Rossem.

De laatste twee Democratische presidenten, Barrack Obama en Bill Clinton, waren politici en hebben nooit echt een bedrijf gehad, aldus Van Rossem. "Maar je kunt van hen niet zeggen dat het slechte presidenten waren", zegt hij. 

Politieke ervaring

Je móet ook politieke ervaring hebben, vindt Rob de Wijk, oprichter en directeur van The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS). "Als je dat niet hebt, dan is dat een nadeel."

"In de politiek werkt het anders dan als je topman bent van een bedrijf, je moet consensus zoeken." Dat geldt volgens De Wijk ook in de VS, waar de president te maken heeft met het Congres. "Daar komt Trump nu achter", verwijst hij naar de weigering van het Congres geld vrij te maken voor de bouw van een muur op de grens met Mexico.

Familie Bush

De laatste presidenten vóór Trump hadden allemaal politieke ervaring voordat ze president werden, aldus De Wijk. Dat gold weliswaar niet voor George Bush junior, maar hij kwam wél uit een politieke familie, daardoor wist hij hoe de politiek werkt.

Zijn vader Bush senior werkte weliswaar in de oliesector, maar is al heel jong in de politiek begonnen, aldus Van Wijk. 

'Nu nadeel als zakenman'

Het is nu zelfs een nadeel als je zakenman bent en de politiek in wilt, zegt Frans Verhagen, Amerika-deskundige en schrijver van verschillende boeken over de VS. "We hebben met Trump kunnen zien hoe handig het is als je weet hoe de politiek in elkaar zit."

Over het algemeen zijn zakenlui volgens Verhagen verder niet zo goed in campagnevoeren. Trump had volgens hem een andere kwaliteit die hem geschikt maakte als kandidaat: veel ervaring op televisie.

Geen kans als onafhankelijke

Als onafhankelijke kandidaat heeft Schultz volgens Van Rossem weinig kans. Je hebt dan immers geen organisatie achter je staan, die de kandidaten van de twee grote partijen, de Democraten en de Republikeinen, wél hebben.

Verhagen wijst op Ross Perot, de zakenman die in 1992 en 1996 meedeed met de presidentsverkiezingen in de VS. Perot haalde mede door het Amerikaanse kiesstelsel, waarbij het principe winner takes all geldt, geen enkele kiesman.

'Financieel voordeel?'

Van Rossem denkt dat er nog een heel andere reden kan zijn dat mensen zich kandidaat stellen voor een politieke functie: een financiële. 

Zo kun je voor lezingen veel meer geld gaan vragen. Of dat in het geval van Schultz ook zo is, weet Van Rossem niet, maar hij vraagt zich wel af of deze er misschien andere bedoelingen mee heeft.