Steun aan de ene kant, extra belasting aan de andere: 'Dit doet pijn'

De lokale belastingen zijn dit jaar flink gestegen, zowel voor burgers als bedrijven. Veel gemeenten proberen een deel van hun begrotingsgat te dichten door bijvoorbeeld de onroerendezaakbelasting (OZB) flink op te schroeven. Dat is een belasting over de waarde van gebouwen.

Voor ondernemers die al maanden geen omzet draaien komt de verhoogde aanslag aan als een klap in het gezicht.

Aan de ene kant geven, aan de andere kant nemen

Mark Tibben, eigenaar van het Utrechtse restaurant Kartoffel, is een van die ondernemers. Zijn zaak ligt al maanden zo goed als stil en blijft overeind met de steunregelingen van het rijk.

Zelf moet hij rondkomen van de tijdelijke overbrugginsregeling zelfstandig ondernemers (TOZO) van de gemeente. Geen vetpot, want die uitkering vult je inkomen aan tot maximaal het bijstandsniveau.

"Aan de ene kant geven ze geld, en aan de andere kant nemen ze. Het is op dit moment gewoon te veel", vertelt Tibben. Alles bij elkaar gaat het al snel om zo'n 5000 euro aan gemeentelijke belastingen. "Dat het dit jaar verhoogd is, slaat nergens op."

Schulden stapelen op

Dat geld kan hij gewoonweg nu niet ophoesten. Ondernemers krijgen wel de mogelijkheid om gespreid te betalen, maar dan stapelen de schulden alleen maar verder op. "Ik kan wel bezwaar aantekenen, maar dat heeft geen zin. Ik heb het gewoon niet."

"De nood is al zo hoog, dan doet dit gewoon pijn", vertelt de ondernemer die dag na dag zijn droom iets verder naar de afgrond ziet glijden.

En de pijn wordt zeker niet alleen door Mark gevoeld. Heel veel ondernemers zitten met hetzelfde probleem, vertelt woordvoerder Frederique Biesheuvel van belangenclub Ondernemend Nederland. De verhalen van hun achterban zijn ‘heel heftig’, aldus Biesheuvel.

Geen geld voor belasting

Ondernemers hebben samen al voor miljarden een belastingschuld opgebouwd, omdat ze uitstel van betaling hebben gekregen, maar zoals het er nu naar uitziet moet er vanaf juli weer begonnen worden met terugbetalen. Daar komen de lokale belastingen dan nog eens bovenop. "Daar liggen ze echt wakker van."

"Sommige ondernemers hebben helemaal geen liquiditeit om voorraad in te kopen, laat staan om belastingen te gaan betalen", vervolgt Biesheuvel.

Gemeentelijke heffingen flink omhoog

Zowel burgers als bedrijven betalen naast de gewone belastingen van het Rijk, ook belasting aan de gemeenten en de waterschappen. De bekendste en meestal duurste heffing is de onroerende zaakbelasting. Daarnaast zijn er nog tal van andere lokale lasten, zoals de precarioheffing (terrasbelasting), de toeristenbelasting, rioolheffing, reinigingsrechten en afvalstoffenheffing.

Die belastingen zijn dit jaar bijna overal flink verhoogd. Uit cijfers van het CBS blijkt dat alle heffingen bij elkaar de kassen van lokale overheden dit jaar met een half miljard extra gaan spekken, ten opzichte van vorig jaar. 

Kwijtschelding is geen optie

Toch lijkt er voorlopig niets anders op te zitten, want kwijtschelding, dat zit er niet in. Belastingsamenwerking gemeenten en hoogheemraadschap Utrecht (BGHU), de organisatie die namens de gemeenten in de provincie Utrecht de Belastingen int, was niet bereikbaar voor commentaar, maar schrijft op zijn website dat de belastingen niet kwijtgescholden kunnen worden. Wel kan er een betalingsregeling worden afgesproken of uitstel worden verleend.

In de wet is vastgelegd dat gemeentelijke lasten voor ondernemers niet kunnen worden kwijtgescholden. Alleen privébelastingen mogen voor kleine zelfstandigen worden kwijtgescholden. Dat betekent dus dat bijvoorbeeld wel de OZB voor het privéhuis mag worden geschrapt als de ondernemer geen geld heeft, maar niet voor de zaak.

Wat dan wel?

Ook het verlagen van de belastingen voor een specifieke groep, bijvoorbeeld horecaondernemers of kappers, kan niet, schrijft de Vereniging Nederlandse Gemeenten.

"Er zijn veel mogelijkheden om ondernemers te ondersteunen, maar dat kan alleen binnen de wettelijke grenzen", zegt een woordvoerder van de VNG. Daarbij wijst de club van gemeenten op een aantal opties, zoals uitstel van betaling, een betalingsregeling of het later opleggen van sommige belastingen.

Kan het nog veranderen?

Waar Tibben zich nog extra aan stoort is dat er niet eens bij zijn situatie wordt stilgestaan in de aanslag. "Doe er een briefje bij: 'we zijn er mee bezig', of zoiets." Hij hoopt dat er alsnog naar een mogelijkheid wordt gezocht om de belasting voor schrijnende gevallen kwijt te schelden.

Of dat echt een optie is, is niet duidelijk. Het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat verantwoordelijk is voor de wetgeving, kon nog niet inhoudelijk reageren.