Horeca krabbelt moeizaam op: 'Spaargeld en pensioen opgegeten'
Het aantal faillissementen is historisch laag en de omzetten keren langzaam terug. Op het eerste oog lijkt het mee te vallen met de coronaschade voor de horeca. Maar onder het oppervlak borrelt een hoop venijn, zeggen ondernemers zelf. "Ik heb mijn pensioen én spaargeld opgegeten."
Het wordt al een tijdje geroepen: het aantal faillissementen is historisch laag en, geholpen door de miljarden aan steun van de overheid, sinds de uitbraak van de coronacrisis alleen maar verder gedaald.
Met uitzondering van een piek na de eerste lockdown, geldt het lage aantal faillissementen ook voor de horeca. Week 38 van dit jaar telde twee faillissementen en het totaal staat voorlopig op 80 dit jaar. In 2020 waren dat er 287.
Maar nu de steun van de overheid nagenoeg is opgedroogd, dreigt een golf aan faillisementen, waarschuwt branchevereniging Koninklijke Horeca Nederland (KHN). "Ondernemers moeten nog jaren werken om de schulden af te lossen", zei KHN-directeur Dirk Beljaarts eerder tegen RTL Z.
Het terugbetalen van de opgebouwde belastingschuld en die aflossing bij de bank kunnen niet eeuwig worden uitgesteld. Andere experts voorzien daarom ook problemen.
Stilletjes stoppen
Er gaan niet alleen bedrijven failliet, sommige ondernemers stoppen er stilletjes mee.
Volgens de Kamer van Koophandel (KVK) schreven zich in 2020 4740 horecabedrijven uit bij het handelsregister, een stijging van 12 procent ten opzichte van 2019.
Er is niet alleen maar slecht nieuws, want de omzetten van de horeca veren in het tweede kwartaal van dit jaar weer op. Met een stijging van 38 procent ten opzichte van het eerste kwartaal.
Toch zijn ondernemers er nog niet, zegt het CBS. Want die omzet lag in het pre-coronatijdperk nog flink hoger.
'Kunst en vliegwerk'
En dat voelen ondernemers, weet Joost d’Hondt, eigenaar van tapasrestaurant t’ Zusje in Terneuzen. Met een compagnon bouwde hij in 2018 een oud postkantoor om tot horecazaak. In een 'gezond jaar' draait hij bijna 2 miljoen euro omzet, vertelt hij. Vorig jaar kwam hij met veel kunst en vliegwerk uit op ongeveer de helft.
"We zijn lunches gaan doen, e-choppers gaan verhuren en een deel van mijn medewerkers heb ik gedetacheerd bij lokale bedrijven, zoals Action en Lidl", zegt hij. "Anders hadden we het niet gered."
Spaargeld op
De overheidssteun was nuttig voor de lopende kosten, zegt d’Hondt. Maar door de rekenmethodes viel hij ook deels buiten de boot. Het was niet genoeg om het hoofd boven water te houden.
"De hele crisis heeft mij zo’n anderhalve ton gekost. Ik heb mijn pensioen en privévermogen opgegeten. En ik ben nog tot eind 2022 aan het aflossen bij de bank."
'Hulp met cijfers'
De toekomst is daarmee onzeker. "Ik ben een ondernemer, wil zelfstandig zijn en door", zegt hij. Maar hulp is welkom. "Ik heb de overheid gevraagd mijn jaarcijfers te bekijken, om hopelijk alsnog in aanmerking te kunnen komen voor TVL-steun." Die cijfers zouden een basis moeten vormen voor eerlijke steun voor elke ondernemer, zegt hij.
"Tot we uit het moeras komen, sturen we aan op overleven."
Ook ondernemer Govert Janzen, uitbater van hotel-restaurant Mondragon in Zierikzee hoopt op maatwerk. Want ook al is er 80 miljard euro uitgegeven aan coronasteun, net als andere ondernemers, kwam hij er nauwelijks voor in aanmerking.
"Wij zijn op 5 december 2019 opengegaan, en op 15 maart 2021 moesten we weer dicht", zegt hij.
Bewust steun terugbetalen
Uiteindelijk wist de ondernemer toch 150.000 euro aan NOW-steun te vergaren, maar die moet hij weer terugbetalen. "Ik heb het bewust aangevraagd", zegt hij. Het geld was hard nodig om overeind te blijven. "Hiermee zijn we liquide gebleven. Het doel is om het vanaf volgend jaar weer terug te betalen."
Al zijn spaargeld stak Janzen al in zijn zaak en het loon dat hij zichzelf uitbetaalt is een schamele 1000 euro bruto per maand. Lenen bij een bank lukt niet, maar het komende laagseizoen overleeft hij met een investering van particulieren.
'Hoge lieslaarzen'
Janzen rekent op een goed nieuw jaar zonder beperkingen. In de kern heeft hij een gezond bedrijf, weet hij. "Tot we uit het moeras komen, sturen we aan op overleven", zegt Janzen. "En ik heb hoge lieslaarzen aan."
Het stoppen van steun is tenslotte ook een goede zaak, vindt hij. "Er wordt een hoop kunstmatig in leven gehouden. "Maar voor goede ondernemers die buiten de boot vallen is er meer hulp nodig."