Discriminatie bij sollicitatie: 'Of ik zwart werk, omdat ik Turkse ben'
Dat discriminatie een rol speelt bij sollicitatieprocedures is een feit. Een feit waar Sabiha Kiris (35) al meerdere keren keihard tegenaan is gelopen. Niet alleen omdat ze een jonge vrouw is. Ook omdat ze een Turkse achtergrond heeft. Bij een sollicitatiegesprek deze week liep voor haar de discriminatie-emmer over.
"Ik ben geraakt. Recht in mijn hart. Ik schudde op mijn grondvesten en ik raakte in shock met als gevolg tranen die ik niet meer kon bedwingen." Het zijn de eerste regels van het emotionele bericht dat Sabiha Kiris deze week op LinkedIn zette en waar ze veel reacties op kreeg.
Persoonlijke vragen
De Eindhovense zoekt een baan in de HR en heeft al menig sollicitatiegesprek achter de rug. In gesprekken wordt geregeld gevraagd naar haar gezinssituatie, of ze van plan is om op korte termijn zwanger te worden, wat haar broers en zussen gestudeerd hebben of wat voor werk ze doen.
Persoonlijke vragen die eigenlijk niets te maken hebben met haar als persoon.
Maar die vragen vallen in het niets bij de vraag of ze wel eens zwart werk verricht, omdat volgens de interviewer Turken daarom bekend staan. "Er werd gerefereerd aan mijn Turkse achtergrond en de voordoordelen die daaraan gekoppeld zijn", schrijft Kiris op LinkedIn.
'Mijn maag draait nu weer om'
Eigenlijk wilde ze haar spullen pakken en weglopen, maar nadat ze haar tranen had gedroogd heeft ze normale toon gezegd dat het een vooroordeel is en zich beledigd voelde. En daarom dat ze de vraag niet wilde beantwoorden en graag met het sollicitatiegesprek verder wilde.
"Nu ik dit vertel, voel ik mijn maag weer omdraaien. Ik heb mezelf van een kwetsbare kant laten zien, maar heb het op een volwassen manier opgelost. Toen ik de deur uitliep, was ik wel trots op mezelf", vertelt ze aan RTL Z.
Het verhaal van Kiris zal veel mensen met een andere culturele achtergrond bekend voorkomen. "Dit is echt een groot probleem, mensen en organisaties hebben het zelf niet eens door", vertelt Renée Tuijnman, woordvoerder bij het College voor de Rechten van de Mens.
Ze vindt het dapper dat mensen zoals Kiris met hun verhaal naar buiten durven te komen. "Discriminatie wordt bijna sociaal geaccepteerd. Je wilt niet klagen, je zit al in een underdogpositie."
Discriminatie bij sollicitaties
Harde cijfers over discriminatie bij sollicitatieprocedures zijn er niet. Het valt vaak lastig te bewijzen of iemand wordt afgewezen op basis van etniciteit, geslacht of leeftijd. "Maar keer op keer komt terug dat etniciteit heel bepalend is bij werving en selectie", vertelt Ruijnman. Zo blijkt uit onderzoek dat werkgevers een strafblad minder zwaar wegen dan een migratieachtergrond.
Een gelijkwaardige sollicitatiebrief afsluiten met een niet-Nederlands klinkende naam zorgt er al voor dat de kans om uitgenodigd te worden enorm slinkt: slechts 9 procent werd uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek, blijkt uit onderzoek van het Tijdschrift voor Criminologie. Heet je Jansen, Pieters of gewoon Verstegen met de achternaam, dan is de kans met een vergelijkbare brief en cv 32 procent. Het onderzoek richtte zich op vacatures voor laaggeschoold werk.
"We maken ons zorgen dat er minder klachten binnenkomen over ras, terwijl we horen dat het heel veel speelt. Niet iedereen durft te klagen", aldus Tuijnman. Dat Kiris wel die durf had heeft haar goed gedaan. "Ik heb bijna alleen maar positieve reacties gehad. Ik kom net van een sollicitatiegesprek waar de manager me belde naar aanleiding van het bericht. En ik heb nog twee andere gesprekken gehad deze week." En de reacties blijven binnenkomen.
Heb je het vermoeden dat je gediscrimineerd wordt op wat voor grond dan ook bij een sollicitatieprocedure? Dan kun je dat melden bij het College voor de Rechten van de Mens. De tegenpartij zal moeten bewijzen dat je niet bent afgewezen op bijvoorbeeld geslacht, leeftijd of afkomst. Het CvdRM raadt aan om altijd melding te maken bij vermoeden van discriminatie. Kiris sluit zich daar helemaal bij aan.