Voorkom zwart gat en blijf gezond: waarom je ook na je pensioen (een beetje) moet blijven werken

"Eigenlijk zou de overgang naar je pensioen veel geleidelijker moeten verlopen", zegt Aletta Winsemius, adviseur bij de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS).

"Veel mensen denken op het moment dat ze met pensioen gaan: heerlijk, eindelijk genieten. Maar na een tijdje krijgen ze vaak weer de behoefte om toch een zinvolle bijdrage aan de maatschappij te leveren. En wij zien dat daar bij veel organisaties op dit moment te weinig oog voor is, of dat mensen zelfs worden tegengewerkt als ze zich weer nuttig willen maken."

Daarom schreef de RVS een advies, dat vandaag naar buiten komt. Daarin stellen ze dat veel ouderen ook na hun pensioen op vele manieren een bijdrage willen en kunnen leveren aan de samenleving, maar dat zij nog te vaak vastlopen als zij dit ook daadwerkelijk voor elkaar willen krijgen.

Minder uren, minder zwaar

In het advies staat ook dat het goed is om na je pensioen bezig te blijven. "Dat kan bij je huidige werkgever, maar dan bijvoorbeeld minder uren en in een minder zware vorm. Maar het kan ook vrijwilligerswerk zijn, of iets anders." 

Volgens Winsemius is er veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen zinvolle dagbesteding en gezondheid. "Mensen blijven langer gezond wanneer ze een zinvolle dagbesteding hebben. Dat hoeft niet per se werk te zijn. Het kan zijn dat je heel zwaar werk deed, waardoor het gezonder is om daar na een bepaalde leeftijd mee te stoppen of te minderen. Maar van helemaal niets doen worden de meeste mensen niet gelukkig." 

'Een (bij)baantje na je pensioen is gezond'

Ook uit een eerder Amerikaans onderzoek bleek dat volledig stoppen met werken na je pensioen slecht kan zijn voor je gezondheid. Wetenschappers van de Universiteit van Maryland constateerden in 2009 dat gepensioneerden die tijdelijk of parttimewerk oppakken, minder ernstige ziektes hebben en beter functioneren in het dagelijks leven.

Mensen die na hun pensioen doorwerkten in dezelfde sector hadden een betere gezondheid dan degenen die stopten met werken. Dit gold niet voor gepensioneerden die in een andere sector aan de slag gingen. Mogelijk leiden aanpassingen in een andere werkomgeving tot stress.

Personeelstekort

Dat ouderen zich langer nuttig maken is niet alleen voor henzelf goed, maar ook voor de maatschappij. "Als leraren of medewerkers in de zorg langer blijven werken, heeft dat natuurlijk ook een gunstig effect op het personeelstekort."

Winsemius hoopt dan ook dat bedrijven en overheidsorganisaties aan de slag gaan met het advies, maar vindt ook dat je als werknemer zelf het gesprek moet aangaan met je baas over een naderend pensioen.

'Kun je het nog bijbenen?'

"Ga met je werkgever om de tafel zitten. Vind je het werk dat je doet op dit moment nog leuk? Kun je het zowel fysiek als mentaal nog bijbenen? Zou je in de toekomst bepaalde taken willen laten vallen of juist andere projecten op willen pakken? Is het zinvol om bijvoorbeeld meer met jongere collega's samen te werken zodat jij je kennis op tijd kunt overdragen voor je vertrek?"

Ook is het zinvol om op tijd de mogelijkheden te bespreken voor de periode na je pensioen. "Nu is het zo dat je vaak automatisch uit dienst treedt, waardoor het lastiger is om voor je oude werkgever aan het werk te blijven. Als je daar op tijd goede afspraken over maakt, valt er veel winst te behalen."

Steeds meer 70-plussers aan het werk

Steeds meer mensen kiezen ervoor om na hun pensioen te blijven werken: van de 70-plussers in Nederland had in 2018 7,3 procent betaald werk. In 2003, 15 jaar eerder, was dat 3,3 procent. Een goede ontwikkeling, vindt arts en verouderingswetenschapper David van Bodegom. "Voor wie graag werkt, is doorwerken heel goed voor de gezondheid."

Dat zegt hij in een eerder interview met RTL Nieuws. "Sommige mensen moeten te lang doorwerken, anderen krijgen op hun 66ste de boodschap: ga jij maar thuis zitten, jij mag niet meer meedoen. Allebei de situaties zijn kwetsend."

Moestuin

In principe is doorwerken na de pensioenleeftijd gezond, zegt Van Bodegom. "In Japan werken mensen bijvoorbeeld vaak langer door. Dat is vaak uit noodzaak; de oudedagsvoorzieningen zijn daar een stuk slechter, maar in Japan worden mensen gemiddeld het oudst. Ik denk niet dat dat toeval is."

Zijn advies luidt dan ook: "Wil je werken? Doen. Wil je dat niet? Zoek iets anders om te doen, maar blijf wel bezig. Of dat nu om een betaalde reden is of niet. Dus haal jij meer plezier uit je moestuin dan uit je werk? Sluit je aan bij een moestuinvereniging. Zorg dat je een reden hebt om 's ochtends uit bed te komen. Dat houdt je gezond en gelukkig."

Lees hier het hele artikel terug.