Nieuw dodelijk virus in China: moeten we ons in Nederland zorgen maken?

"Dit is waar we al bang voor waren", zegt de Nederlandse viroloog Ab Osterhaus nadat bekend werd dat het nieuwe coronavirus overdraagbaar is van mens op mens. Zeker nu het Chinees nieuwjaar eraan komt, een tijd waarin veel Chinezen op reis gaan, neemt de bezorgdheid over de verspreiding van het virus toe.

De coronavirussen vormen een grote familie van virussen die ziekten kunnen veroorzaken bij mens en dier. Het nu ontdekte virus is verwant aan het SARS-virus dat in 2003 veel onrust veroorzaakte en over de hele wereld ruim zevenhonderd levens eiste.

Er bovenop zitten

Osterhaus vindt dat we ons in Nederland geen overmatige zorgen moeten maken, maar ons wel goed moeten voorbereiden. Als de ziekte zich zo blijft ontwikkelen is volgens Osterhaus de kans dat er ook in Nederland één of enkele patiënten komen, reëel aanwezig. "We moeten er bovenop zitten", zegt Osterhaus.

Osterhaus vergelijkt het met het SARS- en MERS-virus, waar we in Nederland uiteindelijk weinig last van hebben gehad.

Maar hij wijst er gelijk op dat er in Nederland veel kennis is op dat gebied. "Het Erasmus MC is betrokken geweest bij de ontdekking van SARS- en het MERS-virus is er zelfs ontdekt."

In Nederland is er dan ook een goede infrastructuur van microbiologische laboratoria die de ziekte snel kunnen detecteren en de nodige maatregelen kunnen treffen. Door zogeheten bron- en contactonderzoek kunnen ze de risico's voor verspreiding door een patiënt beperken.

Soms dodelijk

Veel voorkomende tekenen van infectie met het coronavirus zijn ademhalingsproblemen, koorts en hoesten. In ernstige gevallen kan het leiden tot een longontsteking, nierfalen en is het dodelijk. De standaard aanbevelingen die de WHO doet om verspreiding te voorkomen zijn: regelmatig handen wassen, mond en neus bedekken bij hoesten en niezen en het grondig koken van vlees en eieren.

Eerder uitgebroken coronavirussen zijn MERS en SARS. Dat laatste virus werd in 2003 ook in China ontdekt. Het werd overgedragen van civetkatten op mensen.

Daarnaast is het nog de vraag hoe gevaarlijk de ziekte is. 6 doden op 200 besmettingen klinkt als redelijk veel, maar Osterhaus noemt twee belangrijke nuanceringen. Ten eerste waren het waarschijnlijk vooral slachtoffers met 'onderliggend lijden', dus mensen die al ziek of heel oud waren. En ten tweede is het de vraag of alle besmettingen wel gediagnosticeerd zijn, en het aantal doden dus niet relatief lager ligt.

Isolatie

Harald Wychel van het RIVM zegt dat ze het risico dat het virus binnenkort naar Nederland komt heel laag inschatten, maar dat ze er wel alert op zijn. Het feit dat de ziekte van mens op mens overdraagbaar is, zorgt niet voor nieuwe maatregelen omdat ze er al rekening mee hielden.

"Als er iemand Nederland binnenkomt met symptomen die in de regio Wuhan is geweest: dan treedt het protocol isolatieverpleging in werking", zegt Wychel. "Je gaat er vanuit dat diegene besmet is, dus dan ga je iemand onder isolatie verzorgen." Het GGD doet in zo'n geval gelijk onderzoek naar de bron van de besmetting.

In China lijken ze in ieder geval lessen te hebben geleerd van het SARS-virus, want daar nemen ze alle mogelijke maatregelen om het virus in te perken, zegt Osterhaus. "Bij SARS hebben ze in het begin fouten gemaakt, maar de hele virologische infrastructuur is nu goed op orde. Na SARS is er in China een behoorlijke omwenteling geweest en is het SARS-virus uiteindelijk verdwenen. Ze zitten er nu echt bovenop."