Scholieren gaan nog net zo vaak studeren als voor het leenstelsel
Scholieren van de havo en het vwo gaan nog net zo vaak studeren als voor de invoering van het leenstelsel in 2015. Ook scholieren die opgegroeid zijn in armere gezinnen weten de weg naar hogescholen en universiteiten nog gewoon te vinden. Studenten zijn wel meer gaan lenen.
Dat concludeert het Centraal Planbureau in een studie naar de effecten van het leenstelsel. Voor 2015 kregen studenten een maandelijks bedrag van de overheid, om in hun levensonderhoud te voorzien. In 2015 werd die zogeheten basisbeurs afgeschaft en vervangen door een lening. Het CPB wilde weten wat daar de gevolgen van zijn geweest.
Toegankelijkheid
Studentenorganisaties en een aantal politieke partijen waren bij de invoering al fel tegen het leenstelsel. Zij vreesden dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs in gevaar zou komen, als studenten zich in de schulden moeten steken om een studie te volgen.
Dat argument is nu door het Centraal Planbureau onderuit gehaald. Het leenstelsel vormt geen enkele barrière bij het kiezen voor een studie na de middelbare school. Eenmaal aan het studeren vallen ze niet vaker uit dan voor het leenstelsel, ze kiezen niet voor andere studies en ze wisselen ook niet vaker.
Werken
Ook werken ze niet vaker. Een andere vrees van tegenstanders was dat studenten meer tijd zouden steken in een bijbaan, om rond te kunnen komen. Dat zou ten koste gaan van hun aandacht voor hun opleiding. Het CPB ziet geen grote toename in het aantal gewerkte uren.
Wel zijn studenten meer geld gaan lenen, zelfs meer dan het bedrag dat zij voorheen als basisbeurs kregen.
Volgens het CPB is er geen dwingende reden om het leenstelsel weer af te schaffen en de basisbeurs te laten terugkeren, zoals sommige politieke partijen bepleiten.
Schulden
Toch is niet alleen de toegankelijkheid van het hoger onderwijs een belangrijk argument geweest in de strijd tegen het leenstelsel. Studenten zitten na hun afstuderen opgezadeld met een flinke schuld. Zij kunnen daar last van hebben, bijvoorbeeld als zij een huis willen kopen. Ook leidt het hebben van schuld tot stress- en burnoutklachten.
Inmiddels is het verzet tegen het leenstelsel in de politiek gegroeid. In de Tweede Kamer is een meerderheid voor afschaffing van het leenstelsel, maar in het regeerakkoord is afgesproken dat het voorlopig van kracht blijft.
