Kabinet laat coronawerklozen nog even zweten: te vroeg voor extra steun
Wie de komende maanden werkloos wordt moet het doen met de bestaande regelingen. Voor bedrijven, ondernemers en zzp'ers zijn er omvangrijke steunpakketten, maar voor werknemers die hun werk verliezen is er slechts de ww, een paar maanden later gevolgd door de bijstand. Terwijl ook het bedrijfsleven gebaat is bij consumenten met een gevulde portemonnee.
Het kabinet zou daarom maatregelen moeten nemen om werknemers die hun baan verliezen ook financieel extra te steunen, zo klinkt het uit verschillende hoeken.
CNV-voorzitter Piet Fortuin pleit bijvoorbeeld voor een langere ww-uitkering, net als Eerste Kamerlid Martin van Rooijen (50PLUS). Maar daar wil het kabinet vooralsnog niet aan.
'Stap te vroeg'
Minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) vindt daarover nadenken een 'stap te vroeg', zo zegt hij tegen RTL Z.
(Tekst gaat verder onder video.)
Feit is wel dat de werkloosheid de komende maanden flink zal oplopen. Bedrijven zitten in zwaar weer, vanwege de coronacrisis, en leunen voor een groot deel op steunmaatregelen van de overheid.
Die steunmaatregelen maken gedwongen ontslagen vooralsnog onmogelijk, maar niet voor lang meer.
Twee voorwaarden
"Er zijn twee voorwaarden aan verbonden", zei minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees bij de presentatie van het steunpakket halverwege maart. "Eén, dat geen personeel wordt ontslagen, en twee, dat de lonen worden doorbetaald. Want het gaat ons bij deze regeling om de mensen."
Vanaf juni verdwijnt in elk geval de eerste voorwaarde, zo bevestigde Koolmees gisteren tegenover RTL Z. Werkgevers die toch mensen ontslaan, terwijl ze noodsteun van de overheid ontvangen riskeerden de afgelopen maanden een boete. Vanaf volgende maand niet meer.
Verlenging NOW
Het klinkt tegenstrijdig, maar daarmee beoogt het kabinet juist zoveel mogelijk banen te behouden. "Individuele ondernemers die ik spreek zeggen: als die voorwaarden niet worden aangepast, ga ik geen verlenging aanvragen van de NOW-regeling", legt Koolmees uit.
"Dat betekent eigenlijk dat ze snel faillissement zullen aanvragen. Dan zijn veel meer mensen hun baan kwijt, dan met deze regeling. Daarom pas ik de regeling op deze manier aan", vult hij aan.
'Een blamage'
Linkse partijen en de vakbeweging hebben geen goed woord over voor de kabinetsplannen voor een nieuw steunpakket. Voorzitter Piet Fortuin van vakbond CNV noemt het 'een blamage'. "Koolmees legt de rekening van de coronacrisis nu voor een groot deel bij werknemers", zegt hij.
De werknemersvoorman snapt best dat bedrijven het moeilijk hebben. "Onze inzet is daarom een langere WW van zes maanden. Dat kost de werkgever geen geld. De overheid wel, maar een massaontslag is veel duurder voor de overheid", aldus Fortuin.
70 procent
Wie werkloos raakt heeft recht op een ww-uitkering van minstens drie maanden. De eerste twee maanden krijg je 75 procent van je normale salaris, daarna 70 procent.
Hoe langer iemand gewerkt heeft, hoe langer de ww-uitkering duurt, tot een maximum van twee jaar. Is het in die periode niet gelukt om weer aan het werk te komen? Dan rest er de bijstand, een uitkering op het sociale minimum.
Consumentenvertrouwen
Kortom, wie zijn of haar baan verliest heeft fors minder te besteden. En dat zal het bedrijfsleven uiteindelijk ook merken. Want, hoe groter de groep werklozen, hoe minder geld er uitgegeven wordt in winkels en aan diensten.
Ook angst voor werkloosheid zet een rem op de uitgaven. Nu al maken Nederlanders zich zorgen over hun financiën, blijkt uit het consumentenvertrouwen. Eind april noteerde het CBS de grootste daling daarvan ooit. Dat zegt iets over de mate waarin consumenten bereid zijn grote uitgaven te doen.
Moet ergste nog komen?
Dat zet de omzetten van bedrijven, die toch al een flinke knauw te verwerken hebben vanwege de lockdown, verder onder druk. Het ergste moet wat dat betreft nog komen, vrezen economen.
"We zien nu vooral de aanbodschok in de economie, met de lockdowns. Een deel van de economie kan daardoor gewoon niet functioneren. Maar straks komt het vraageffect: faillissementen, de ontslaggolf die we gaan zien. Dat gaat langduriger effecten hebben op de economie", zei Rabobankeconoom Elwin de Groot in Voorbeurs op RTL Z.
"Voor de goede orde, we gaan zo veel mogelijk door met het overeind houden van bedrijven", zegt Hoekstra in het Wekelijks gesprek met de minister van Financiën.
'Echt onverstandig'
Het is volgens Hoekstra 'echt onverstandig' om over een eventuele hogere ww-uitkering te speculeren. "Er zijn altijd mensen die zeggen: de ww moet ruimer. Aan de andere kant zijn er mensen die ww moet juist strakker, want dan gaan mensen sneller weer aan het werk. Volgens mij moeten we aan die discussie geen onzekerheid toevoegen."
De komende weken wordt er meer duidelijk over een tweede steunpakket. Dan wordt mogelijk ook helder of er wel geld komt voor werklozen in de vorm van omscholingsprogramma's.
