Meer betalingsproblemen bij jongeren: zo blijf je uit de schulden

Volgens het Bureau voor Kredietregistratie (BKR) hebben bijna 32.000 jongeren onder de 24 jaar betalingsproblemen. Dat houdt in dat ze achterlopen met betalen of een schuldregeling hebben. Vijf jaar geleden hadden veel minder jongeren geldproblemen, toen waren het er nog 19.000.

Waar de stijging precies vandaan komt, moet het BKR nog uitzoeken. Karin Radstaak van budgetvoorlichter Nibud weet wel oorzaken voor de problemen van jongeren. Volgens haar hebben zij vaak moeite met het feit dat ze vanaf hun achttiende verjaardag ineens verantwoordelijk zijn voor hun eigen financiën.

Alles zelf regelen

Radstaak: "Van de ene op de andere dag moet je opeens zelf van alles regelen: je verzekeringen, zorgtoeslag, je telefoonabonnement. Je mag ook ineens rood staan of een creditcard aanvragen. Als je daar niet goed op voorbereid bent, kan het misgaan."

Jongeren hebben vaak een laag inkomen en weinig zekerheid, zegt Radstaak. "Daarnaast is er soms veel sociale druk om bepaalde dure spullen te kopen. Bovendien vinden jongeren het moeilijk om te praten over geldproblemen."

Volgens Tamara Madern, lector Schuldpreventie aan de Hogeschool Utrecht, zijn jongeren ook sneller de dupe van allerlei prijsstijgingen. Madern: "Het leven wordt steeds duurder. Denk aan de zorgpremie en de huren die steeds verder omhoog gaan. Hoe lager je inkomen, hoe meer je daarvan merkt."

Inzicht in je geld

Gelukkig zijn betalingsproblemen te voorkomen, zegt Radstaak van het Nibud. "Het is belangrijk om inzicht te hebben in hoeveel geld je nou eigenlijk hebt. Dus kijk hoeveel er elke maand in en uit gaat en zet dit onder elkaar."

Radstaak raadt daarnaast aan minstens ééns per week je saldo te checken. Zo wordt de kans dat je iets mist kleiner. "En als je weet hoeveel geld je nog hebt, kun je ook beter inschatten wat je kunt uitgeven. Kijk daarbij ook vooruit: welke kosten zitten er binnenkort aan te komen?"

Je kan ook zorgen dat je niet in de schulden komt door bijvoorbeeld rood staan op je bankrekening uit te zetten.

Zo bereken je je budget

Bekijk eerst wat er maandelijks inkomt. Bijvoorbeeld je salaris, je studielening, een bijdrage van je ouders en je zorgtoeslag.

Zet dan op een rij welke vaste uitgaven je hebt. Die zijn te verdelen in drie categorieën:

• Je vaste lasten: bijvoorbeeld je huur, belasting en de energierekening. 
• Huishoudelijke uitgaven: bijvoorbeeld boodschappen, de kapper, cadeautjes of andere kosten die je regelmatig maakt.
• Reserveringsuitgaven: dat zijn dingen waarvoor je geld opzij zet, zoals kleding, meubels of je vakantie.

Trek de uitgaven uit van de inkomsten, dan weet je hoeveel je elke maand tekort komt of overhoudt. Houd je geld over, dan kan je dit sparen of uitgeven aan andere dingen. Kom je geld tekort, kijk dan in welke uitgaven je kan snoeien.

Sommige inkomsten en uitgaven heb je maar eens per jaar, zoals vakantiegeld of belasting. Het is slim om daarom al je inkomsten en uitgaven van het hele jaar op te tellen, en door twaalf te delen. Zo krijg je een gemiddelde maandbegroting.

Handel snel bij schulden

Toch kan het misgaan en ligt er opeens een aanmaning op de mat. Dan is het belangrijk om snel te handelen, zegt Radstaak: "Zo'n achterstand kan enorm oplopen. Het begint met iets kleins, je hebt bijvoorbeeld een maand je zorgverzekering niet betaald. Maar daar komen boetes bovenop en voor je het weet moet je twee keer zoveel betalen."

Madern raadt aan meteen contact te zoeken met de instantie waar je schulden hebt. "Hoe eerder je handelt, hoe groter de kans dat je een regeling kunt treffen. Zo voorkom je verdere aanmaningen."

Je hoeft je niet te schamen voor geldproblemen, zeggen de experts. Radstaak: "Zoek iemand die je vertrouwt en bij wie je terecht kan. Dat kan een familielid zijn, een decaan of iemand anders van je opleiding. En praat er ook met elkaar over. Als je niet precies weet hoe het werkt met je verzekering, is er misschien wel iemand in je vriendengroep die daarbij kan helpen."

Ook bij de HR-afdeling van je werkgever kun je vaak terecht voor tips of hulp, voegt Madern toe.

Gemeente kan helpen

Gaat het echt mis en zie je niet meer hoe je uit de schulden moet komen? Dan kun je bij je gemeente terecht.

Radstaak: "Je kan bijvoorbeeld hulp krijgen om overzicht te krijgen in je financiën of om regelingen te treffen. Geldproblemen zorgen voor veel stress, wat het alleen maar lastiger maakt om ze op te lossen. Met hulp van buiten kun je die vicieuze cirkel doorbreken."