Schulden op je 18de: 'Op een gegeven moment verzuip je gewoon'

Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat jongeren steeds vaker te maken krijgen met achterstanden bij de zorgverzekering, problemen met toeslagen of het terugbetalen van studiekosten. Die lopen zij op in de eerste jaren na hun 18de, als jongeren op eigen benen komen te staan.

"In het begin betaalde je natuurlijk wel alles", vertelt Dylan Schulte (25). "Maar omdat ik op een gegeven moment op mezelf woonde en 'volwassen' kosten had, maar wel jeugdloon, had ik dus elke maand minder geld dat binnenkwam en meer geld dat er uit ging." 

Stoppen met studie

Vanwege zijn thuissituatie kon hij vanaf zijn 18de niet meer thuis wonen. Hij huurde een huis en ging verder met zijn studie. Maar dat bleek financieel niet haalbaar, dus stopte hij met school en ging werken. Maar zijn inkomen bleek zo laag dat hij het niet redde; zo kwam hij steeds verder in de schulden. "Op een gegeven moment verzuip je gewoon."

"Je schaamt je ervoor. Het blijft natuurlijk een taboe om het te hebben over schulden. Dus ik had het er verder met niemand over en deed net alsof er niets aan de hand was."

Post-vrees

Dat herkent ook Melvin (21, naam gefingeerd, echte naam bij de redactie bekend). "Ik kreeg gewoon zoveel post van incassobureaus dat ik op een gegeven moment post-vrees kreeg. Dat betekende dat ik brieven niet meer durfde open te maken. Mijn mentale gezondheid ging zo zwaar achteruit, dat ik niet meer wist of ik het wel ging halen."

 

Ook waren er problemen in zijn gezin. "Ik raakte vooral in de problemen door een thuissituatie die niet stabiel was, een vader die zelf financiële problemen en ook verslavingen had. Mijn moeder kon me daarin niet voorzien, dus dat betekende voor mij dat ik niet op mijn ouders kon terugvallen. Daarom moest ik op kamers."

De kosten stapelden zich op. "Op een bepaald moment had ik geen geld voor boodschappen, dus heb ik het geld voor de zorgverzekering terug laten storten. Als je dat een paar maanden doet, dan gaat het echt heel hard. En dat heeft me uiteindelijk de grond in geboord."

'Toeslagen zijn onbegrijpelijk'

"Het aanvragen van toeslagen, vond ik in het begin heel erg moeilijk", zegt Melvin. "Dingen bij de Belastingdienst überhaupt regelen en voor elkaar krijgen, was erg lastig."

Dylan bevestigt dat. "Het is ingewikkeld voor jongeren om vat te krijgen op huurtoeslag en zorgtoeslag en al die dingen die erbij komen kijken. Dat heeft er mee te maken dat het ze nooit geleerd is."

Dylan kwam uiteindelijk op straat terecht. "Mijn dieptepunt was toen ik werkloos en dakloos was. Toen wist ik wel dat het tijd werd dat ik iets ging doen. Maar wat, dat wist ik niet precies."

Beide jongens hebben nu een bewindvoerder en langzaam klimmen ze uit de schulden. Dylan: "Zoals het er nu voor staat, kan ik binnen nu en drie jaar een volledig nieuwe start maken." Melvin is inmiddels opnieuw aan een opleiding begonnen: 'Ik zie de toekomst wel rooskleurig in. Ik heb alle hoop gevestigd op deze opleiding, waardoor ik gewoon een goede baan kan nemen."

Tips van Dylan en Melvin

Dylan en Melvin willen graag hun leeftijdsgenoten waarschuwen, zodat zij niet in dezelfde situatie terechtkomen. 

"In het eerste half jaar dat jij 18 bent, kun je het voor de komende tien jaar het verpesten. Heel simpel gezegd: als jij een half jaar lang je rekeningen niet betaalt, omdat je het niet snapt of je het niet kunt, als je er alleen voor staat en je maakt het eerste half jaar schulden, dan kan het tien jaar duren voordat je überhaupt overal vanaf bent."

• Stel je kwetsbaar op als je schulden heb, klop aan bij iemand.
• Praat erover, schaam je niet voor je situatie.
• Zoek professionele hulp in je gemeente, zo kom je uit de schulden. 

"Juist door je kwetsbaar op te stellen en bij iemand aan te kloppen, ook al is het je buurman, opa oma, maakt niet uit. Maar praat er over, want op het moment dat je praat, kom je er pas achter waar je moet zijn."