Gezond eten goedkoper? 'Verlaag btw op groenten en fruit'
Groenten en fruit moeten goedkoper worden. Dat vinden de telers en verkopers van groenten en fruit. Niet door zelf met hun prijzen te stunten overigens, maar door de btw op groenten en fruit te verlagen. "Op die manier kunnen we een gezonde leefstijl stimuleren."
De btw (belasting toegevoegde waarde) op groenten en fruit moet omlaag van 9 procent naar 5 procent. Daarvoor pleit het Groentenfruithuis vandaag bij de Tweede Kamer, samen met het platform Gezonde Boodschappen. Naast het bedrijfsleven zijn daar ook maatschappelijke organisaties zoals het Diabetesfonds bij betrokken.
Corona
De groente- en fruitsector grijpt de coronacrisis aan om haar pleidooi kracht bij te zetten. "De ontwikkelingen rondom Covid-19 bewijzen het: een gezonde leefstijl is van levensbelang. Door middel van leefstijlinterventies en preventie kunnen gezondheidsproblemen als overgewicht en diabetes worden aangepakt", staat te lezen in het vandaag gepresenteerde manifest.
Er is wetenschappelijk aangetoond dat coronapatiënten met bijvoorbeeld overgewicht, of diabetes, vaker ernstige klachten ondervinden. Er is niet aangetoond dat 'een gezonde levensstijl' een besmetting voorkomt. Met andere woorden: wie gezond leeft kan ook ziek worden.
Omhoog
In de afgelopen tien jaar zijn de prijzen van groente en fruit flink omhoog gegaan, in vergelijking met andere producten. Daardoor ben je aan de kassa meer geld kwijt, als je voor een gezond product kiest.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
"Bij alledaagse boodschappen is de prijs vaak bepalend", schrijft hoogleraar Algemeen belastingrecht Redmar Wolf (Rijksuniversiteit Groningen). Op verzoek van de initiatiefnemers schreef hij een zogeheten memorandum over de argumenten voor een btw-verlaging.
'Valse keuze'
"Aan de kassa wint goedkoop dan vaak van gezond", gaat hij verder. "Een gericht laag btw-tarief voor groenten en fruit kan deze valse keuze doorbreken."
Het verlagen van de btw op 'gezonde voeding' keert om de zoveel tijd terug in het publieke debat. Bijvoorbeeld rond de verhoging van het lage btw-tarief, op 1 januari 2019. Verschillende maatschappelijke organisaties ageerden tegen die verhoging, omdat gezond eten daardoor duurder werd.
"Niet uitvoerbaar."
Toch lijkt de overheid niet voornemens de btw op groenten en fruit omlaag te brengen. Enkele maanden geleden publiceerde het ministerie van Financiën een uitgebreide studie naar ons belastingstelsel. Ook het eventueel verlagen van de btw kwam daarbij op tafel.
"Niet uitvoerbaar", concludeert het ministerie stellig. Als reden noemt Financiën het zogeheten afbakeningsprobleem: wat valt er allemaal onder deze btw-verlaging? Geldt het bijvoorbeeld ook voor een vegetarische diepvriespizza? Een broodje gegrilde groenten op het terras? Een fruitsalade van 4,50 euro?
Indelingsproblemen
Ook twijfelt het ministerie aan het beoogd effect. Er is niet aangetoond dat mensen daadwerkelijk gezondere dingen in huis gaan halen.
Hoogleraar Wolf, die ook als belastingadviseur voor Baker McKenzie werkt, is het daar niet mee eens. "Groenten en fruit is een duidelijk afgebakende productcategorie. Indelingsproblemen zijn niet te verwachten. Eén oogopslag is voldoende", aldus Wolf.
Inkomstenbron
Fundamenteler is het argument dat btw niet bedoeld is om gedrag mee te stimuleren, of bepaalde uitkomsten mee te bewerkstelligen. Btw is in de eerste plaats gewoon belasting en daarmee vooral een inkomstenbron van de overheid, zo schrijft Financiën.
Wolf zet daar de overdrachtsbelasting bij het kopen van een huis tegenover. Vanaf volgend jaar betalen huizenkopers onder de 35 jaar nog maar 2 procent overdrachtsbelasting, als zij een nieuw huis aanschaffen. Beleggers gaan juist meer betalen.
"In andere dossiers heeft het kabinet al voor tariefdifferentiatie gekozen", merkt hij op. "Groenten en fruit lenen zich ook voor dergelijk maatwerk, zeker nu zulke belangrijke gezondheidsvoordelen op het spel staan."