Mijn collega laat zich niet vaccineren tegen corona, wat nu?
Nu het kantoorleven weer langzaam op gang komt, doemen ook vragen op over de omgang met collega's die zich niet kunnen of willen laten vaccineren. Ontstaan daardoor gezondheidsrisico's? Vijf vragen over vaccinatieweigeraars op de werkvloer.
1. Hoe groot is de groep weigeraars op de werkvloer eigenlijk?
De vaccinatiebereidheid in Nederland ligt heel hoog en neemt alleen maar toe, blijkt uit het trendonderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De gegevens worden gebruikt in het Coronadashboard van de Rijksoverheid.
In de laatste meting geeft 87 procent van de ondervraagden aan al gevaccineerd te zijn of dat nog van plan te zijn. Slechts 6 procent van de deelnemers weigert een prik. De overige 7 procent twijfelt nog.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) becijfert het aantal werkenden op 9 miljoen. Dat betekent dat er naar schatting dus ruim een half miljoen werkende Nederlanders ongevaccineerd rondlopen.
2. Zijn alle vaccinweigeraars complotdenkers?
Nee, er zijn meerdere redenen waarom mensen geen prik willen of kunnen nemen. Zo zijn sommige gelovigen principieel tegen iedere vorm van vaccinatie, ook die tegen kinkhoest, mazelen of polio, waartegen de meeste Nederlanders als baby of peuter al ingeënt worden.
De meeste aandacht gaat echter uit naar de complotdenkers, die er allerlei wilde theorieën op na houden. Zo denken sommigen dat corona is verzonnen om de mensheid via vaccinaties te injecteren met volgchips, terwijl anderen uitgaan van een uitvinding van de farmaceutische sector om zich te verrijken.
Maar er zijn ook mensen die juist positief tegenover vaccinatie staan, maar het niet willen of kunnen. Zo telt Nederland op dit moment 130.000 zwangeren, van wie een deel zich niet comfortabel voelt bij een vaccinatie, ook al adviseert het RIVM dat wel te doen. Maar er zijn ook mensen die vanwege een bepaalde gezondheidssituatie wordt geadviseerd voorlopig nog even te wachten.
3. Kun je nog ziek worden als je zelf wel ingeënt bent en een collega niet?
De kans dat je na één (Janssen) of twee prikken (Pfizer, Moderna, AstraZeneca) nog ziek wordt, is bijzonder klein, oordeelt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen. "En als je ziek wordt, is het beloop veel minder ernstig", zei immunoloog Marjolein van Egmond van het Amsterdam UMC eerder tegen RTL Nieuws.
Volgens vaccinoloog Anke Huckriede van het UMC Groningen verkleint een volledige inenting de kans om ziek te worden met 80 tot 90 procent. En je hoeft niet bang te zijn om op de intensive care te belanden. "Als je toch ziek wordt, verkleint het vaccin de kans met 95 tot 100 procent dat je in het ziekenhuis moet worden opgenomen, of erger."
Uit onderzoek van het Robert Koch Instituut, het Duitse RIVM, bleek deze week dat ruim 3800 volledig gevaccineerden toch later ziek werden. Dat klinkt misschien veel, maar op een totaal van 975.000 mensen is het een klein aantal.
4. Kan mijn werkgever iedereen verplichten om gevaccineerd naar kantoor te komen?
Nee, dat is zelfs verboden. Vaccinatie is en blijft vrijwillig. Iedere Nederlander heeft beschikking over zijn of haar eigen lijf, zoals is bepaald in artikel 11 van de Grondwet en artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens.
Sterker nog: werkgevers mogen niet eens vragen of je gevaccineerd bent. Gegevens over je gezondheid zijn volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) bijzondere persoonsgegevens, die alleen in uitzonderlijke gevallen verwerkt mogen worden.
Een bedrijfsarts mag werknemers wel vragen of zij gevaccineerd zijn, maar zij zijn niet verplicht daarop te antwoorden. Doe je dat wel, dan mag de bedrijfsarts dit vanwege zijn medische beroepsgeheim niet delen met de werkgever (artikel 88 van de wet BIG en artikel 7:457 van het burgerlijk wetboek).
5. Als je je zorgen maakt over je gezondheid, mag je dan thuiswerken?
Sinds 26 juni is het dringende advies om zoveel mogelijk thuis te werken vervallen. Daarvoor in de plaats luidt nu het advies om de helft van de tijd naar kantoor te komen.
Werknemers die weigeren om naar kantoor te komen omdat ze bang zijn voor hun niet-gevaccineerde collega's staan niet in hun recht. "Formeel is dat werkweigering", zegt Pascal Besselink, jurist arbeidsrecht bij DAS. "Als je werkgever een goede reden heeft en de werkplek gezond en veilig is, zul je wel moeten komen opdraven."
Werknemers die per se thuis willen werken, zullen dus nog even moeten wachten totdat het recht op thuiswerken wettelijk is vastgelegd. Een voorstel daartoe is vorig jaar ingediend door D66 en GroenLinks. Het is echter nog maar de vraag of de wet er daadwerkelijk ook komt. Volgens zowel de Raad van State als werkgevers ontbreekt de noodzaak.