Jongere casht in krappe markt: 'Je ruikt de wanhoop van werkgevers'

Sjoerd Bijlmakers (24) studeert sociale geografie en planologie in Utrecht en kwam via een reclameposter in een bushokje bij zijn huidige werkgever Youbahn uit. In de eerste paar jaar was hij te druk voor een bijbaan, vertelt hij. Maar inmiddels is er wat meer tijd. "Je kunt meteen aan de slag", zegt hij over het uitzendbedrijf. Bijvoorbeeld in de horeca, thuiszorg, of op een festival. 

Een van zijn laatste klussen was voor een cateraar in Utrecht, waar hij voor zo’n 23 euro bruto per uur een dag kon bijspringen bij het bereiden van een lunch. "De tarieven zijn best wel goed en dat is een understatement", zegt Bijlmakers die zich nauwelijks kan voorstellen dat er bij zo’n uurloon nog winst te maken valt voor zo’n bedrijf. 

"Soms ruik je de wanhoop van een werkgever door de opdracht heen", zegt hij.

'Naast de dagspecial'

Het tekort aan mensen is volgens de student overal in het straatbeeld te zien. "Naast het bord met de dagspecial staat die met 'personeel gezocht'", zegt hij. En zaken willen hun klanten nu eenmaal helpen en hun afspraken nakomen. "Je moet toch die lunch afleveren." Soms is een duurbetaalde kracht de enige oplossing.

Bijlmakers profiteert ervan, want een shift van acht uur tikt zo lekker aan. Al noemt hij het genoemde loon van 23 euro per uur een uitschieter. Maar op zo’n 18 euro bruto per uur kom je volgens hem al snel uit en daarmee laat hij het minimumloon ver achter zich. 

"Ik kan natuurlijk niet op de loonstrook van mijn vrienden kijken, maar zie wel dat mensen snel werk vinden."

'Pijn is zichtbaar in uurloon'

Uitzendplatform Youbahn, dat zich vooral richt op bijbanen voor studenten, ziet de pijn van sommige werkgevers direct terug in de uurlonen, zegt ceo Ard Huininga. Zijn bedrijf zag vooral in de eerste vijf maanden van dit jaar een stijgende trend.

"Inmiddels stagneert die weer redelijk", zegt de ceo. "Hoe hoger de nood van de opdrachtgever, hoe hoger het uurloon."

Soms nodig

En dat is soms nodig. Een van de opdrachtgevers van Youbahn verhoogde recent zijn uurloon van 11,80 naar 17,25 euro. Dat zorgt ervoor dat hij zijn opdrachten inmiddels bijna allemaal aan flexkrachten kan slijten, terwijl dat eerder nog niet voor de helft lukte, zegt Huininga. 

"Voor aantrekkelijk, bereikbaar en goed betaald werk zijn genoeg jongeren te vinden." En die kunnen goed verdienen, blijkt uit het lijstje best betaalde bijbanen van deze maand.

Flinke uitschieters

In de tabel staan de hoogste bruto-uurlonen die in de afgelopen periode zijn aangeboden voor bepaalde shifts, zegt Youbahn. De uurlonen schommelen dus, maar liggen volgens het bedrijf inmiddels tussen de 14 en 16 euro per uur.

Het is vraag en aanbod: heeft iemand snel veel mensen nodig, dan kan het hard gaan met de beloning. De uitzender ziet bovendien een stijging in het salaris bij veel bijbaantjes. Stond het maximale uurloon voor een baan in de bediening in juni 2020 nog op zo'n 12 euro, liggen de uitschieters inmiddels op 21 euro.

'Horeca moet meer doen dan belonen'

Voor werkgevers in de horeca geldt niet alleen dat ze hun medewerkers goed moeten belonen in deze tijden van krapte, zegt branchevereniging Koninklijke Horeca Nederland in een reactie. Er wordt ook gekeken naar secundaire arbeidsvoorwaarden.

Opleiding, vrije tijd, het telt voor jongeren allemaal mee bij het aannemen van werk. "Het gaat veel verder dan alleen het uurloon", zegt woordvoerder Vivian van der Wielen.

Netwerken in de Kuip

Voor de Rotterdamse sportmarketing-student Kim Zoontjes (18) is aantrekkelijke werk een bijbaan als host in de Kuip. Ze helpt bezoekers met vragen, controleert kaartjes en brengt hapjes in de spelerslounge. "Ik hou van sport en kan ondertussen netwerken", vertelt ze aan RTL Z. "Ik wil graag een keer stage lopen bij Feyenoord."

Zoontjes werkt via uitzendbureau Staffyou, dat op eenzelfde manier als Youbahn verschillende klussen aanbiedt aan jongeren. Zo is ze een vast gezicht in de Kuip geworden, maar werkt ze ook af en toe op een feestje. 

Bedrijfsfilm op TikTok

Volgens Zoontjes boren bedrijven nieuwe wegen aan om jongeren te trekken, zoals via filmpjes en advertenties op TikTok. Staffyou doet dat sinds kort ook, zegt de student.

Maar dat uurloon telt natuurlijk ook. Ze verdient nu 8,25 euro bruto per uur in loondienst. En dat is flink boven het minimumloon, dat zo rond de 5 euro ligt. "Als ik zzp'er zou worden, zoals sommige van mijn vriendinnen doen, is dat minimaal 18 euro", zegt Zoontjes. 

'Freelancer verdient goed'

Staffyou zelf laat in een reactie weten een trend van hogere lonen te herkennen, vooral voor zzp'ers. Het bedrijf stelde het minimumtarief voor deze groep op 18 euro om een volgens hen "eerlijk uurloon" te garanderen.

Zoontjes zelf kiest nog niet voor ondernemen: "Ik weet ik niet goed welk voordeel ik daar uit haal."

'Ga lekker zzp'en'

Zelfbenoemd 'eeuwig student' Enzo Salatiello (28) weet dat wel. "Ga lekker zzp’en", zegt hij. Naast zijn studie arbeidspsychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam werkt hij als freelance kok. Daar deed hij eerder een mbo-opleiding voor.

Een van zijn vaste klussen: koken in een verzorgingstehuis in Bloemendaal. Hij maakt bijvoorbeeld een salade, rode kool met appel, stoofvlees, aardappelpuree en hangop toe. Hij mag de bewoners lekker verwennen, zegt de kok.

'Doe niet meer mee aan minimum'

En dat is, met een uurtarief van rond de 40 euro, goed verdienen én je eigen agenda kunnen bepalen, zegt de zzp’er. "Een minimumloon? Ik doe er niet meer aan mee", zegt hij over de bedragen.

En met hem steeds meer jongeren, beweert Salatiello, die ook voorzitter is van zzp-club Freeflex. "We worden niet standaard uitgebuit, we kiezen er zelf voor."