Groningse kunstverzamelaar verstrikt in diamantenzwendel
De Groningse ex-ondernemer en kunstverzamelaar Jan Starke blijkt verstrikt te zijn geraakt in een diamantzwendel, als gevolg waarvan iemand nu bijna driekwart miljoen euro van hem eist. "Het is een bizar verhaal. Als je met zo'n filmscript bij John de Mol zou komen, word je weggestuurd", zegt zijn advocaat.
De 77-jarige Jan Starke is een ex-ondernemer die vermogend werd in de makelaardij en met de bouw van windmolens. Daarnaast richtte hij in 2012 het Huis voor de Kunst in Veendam op, waarin hij zijn kunstcollectie exposeerde en culturele evenementen en concerten organiseerde.
Diamantzwendel
Uit een deze week openbaar geworden uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland blijkt dat de kunstverzamelaar eind 2018 als tussenpersoon betrokken raakte bij een grote diamantzwendel.
In de twee jaar daarvoor was hij regelmatig in contact geweest met twee personen, die mogelijk enkele van zijn kunstwerken zouden willen kopen. Tijdens een ontmoeting in Milaan lieten zij weten ook diamanten te willen kopen. De kunstverzamelaar zei hen wel te kunnen doorverwijzen naar de geschikte persoon.
Verkoop diamanten
Starke deed dat samen met een actrice, die de ambitie had om met hem een kunsthandel op te richten. Om welke actrice het gaat is onduidelijk, haar naam is geanonimiseerd in het vonnis. Ook benaderde Starke een handelaar in antieke juwelen, edelstenen en diamanten, die iemand aandroeg die een partij diamanten wilde verkopen.
Op 12 december 2018 werd die partij - 28 grote en 24 kleine diamanten - uiteindelijk verkocht in het NH Hotel Amsterdam Museum Quarter. Bij die transactie betaalden de kopers 736.400 euro contant, in briefjes van 500 euro.
Vals geld
Voor de eigendomswissel zouden de diamanten zijn getest en het geld met behulp van telmachines geteld en op het oog gecontroleerd op echtheid. Op dat moment leek alles in orde, maar een dag later liet de bij de deal betrokken actrice de kunstverzamelaar weten dat haar vergoeding was betaald met vals geld.
Vervolgens bleek ook de rest van het geld dat betaald was voor de diamanten vals te zijn.
Garantstelling
Starke probeerde contact op te nemen met zijn zakenrelaties, maar die bleken gevlogen. Enkele dagen later kwamen de actrice, de juwelenhandelaar en de diamantverkoper verhaal halen bij de kunstverzamelaar.
Zij beweerden dat de kunstverzamelaar zich voor de verkoop garant had gesteld, en wilden dat hij hen 800.000 euro betaalde.
Schilderijen
Bij die gelegenheid tekende Starke een schuldbekentenis, en nam de diamantverkoper vier schilderijen mee als onderpand. Daaronder werken van de zeventiende-eeuwse schilders Adriaen van Ostade en Jan Breughel de Jongere.
Een half jaar later sommeerde de diamantverkoper Starke 736.400 euro te betalen. Toen hij dat niet deed, stapte de man naar de rechter om het geld op te eisen.
Uit de uitspraak die dinsdag openbaar werd, blijkt dat de rechtbank Noord-Nederland de eis van de diamantverkoper vorig jaar september heeft verworpen.
Niet garant
Volgens de rechters is niet bewezen dat Starke zich garant heeft gesteld voor het welslagen van de diamantdeal. Ook de schuldbekentenis is daarvan geen bewijs, omdat er niets over de vermeende garantstelling instaat. Volgens Starkes advocaat Theo de Jong is hun tegenpartij, de diamantverkoper, tegen de uitspraak in hoger beroep gegaan.
Het is de vraag waarom Starke er als gerespecteerde ex-ondernemer en kunstverzamelaar voor koos om betrokken te raken bij een twijfelachtige transactie waarbij een grote partij diamanten voor een koffer met cash geld werd verkocht. Daardoor liep hij namelijk het levensgrote risico betrokken te raken bij oplichting of witwassen.
Hellend vlak
Volgens advocaat De Jong is zijn cliënt 'op een hellend vlak' geraakt. "Hij is er in meegezogen en naïef geweest. Achteraf schaamt hij zich daar enorm voor. Hij is terecht gekomen in een heel slecht filmscript." De schuldbekentenis zegt hij te hebben getekend, omdat hij zich geïntimideerd voelde.
Dezelfde vraag kan gesteld worden voor de keuze van de diamantenverkoper, die nu bijna driekwart miljoen van de kunstverzamelaar claimt. "Dat verhaal rammelt aan alle kanten", vindt advocaat De Jong.
Rammelend verhaal
"Waarom kiest iemand ervoor om een grote partij diamanten niet bij de professionele handel in Antwerpen te verkopen tegen een commissie van 1 procent, maar via partijen waarbij hij tussen anderhalf en twee ton commissie moest betalen?"
Rob Jacobs, de advocaat van de diamantverkoper die de rechtszaak aanspande, wil niet reageren op verzoeken om een toelichting en een toegezonden vragenlijst. "Mijn reactie is kort: geen enkel commentaar."