Lage rekening, geen slimme meter? Toch profiteer je van het prijsplafond

Het kabinet presenteerde gisteren de uitwerking van het energieplafond. Vanaf 1 januari 2023 tot 31 december 2023 komen er vaste tarieven voor mensen met een variabel energiecontract.

In de video hieronder leggen we je uit hoe het prijsplafond werkt.

Even samengevat: voor de eerste 1200 kubieke meter gas betaal je 1,45 euro per kuub en voor maximaal 2900 kilowattuur stroom betaal je 40 cent per kWh. Alles boven dit plafond reken je af tegen de geldende marktprijs. Wie door een vast contract lagere energieprijzen betaalt, blijft de oude tarieven betalen.    

1. Wie krijgt 190 euro compensatie op zijn energierekening in de maanden november én december?

In principe krijgen alle huishoudens en andere kleinverbruikers met een eigen elektriciteitsaansluiting voor deze twee maanden in totaal 380 euro compensatie. Dit geldt ook voor mensen met een lagere energierekening. Dus ja, iedereen profiteert en dus ook mensen die het niet nodig hebben. Het kabinet vindt het belangrijk dat er snel lastenverlichting komt en heeft gekozen voor een algemene maatregel.

2. Wat gebeurt er als je in november en december een lagere energierekening hebt, bijvoorbeeld maar 150 euro per maand?

Dan wordt je voorschotbedrag voor november en december 0 euro en krijg je een creditnota van 40 euro of wordt dit op je jaarrekening meegenomen (dit verschilt per leverancier), omdat je recht hebt op 190 euro compensatie. Je bent dus niet een deel van je compensatie kwijt. Je krijgt vervolgens van je energieleverancier die maand 40 euro overgemaakt op je rekening.

Energieleveranciers hebben ervaring met mensen met een negatieve energierekening. Bij zonnepanelen kun je soms ook meer energie opwekken dan je verbruikt en dat lever je dan terug met een negatieve energierekening als gevolg. Datzelfde gebeurt wanneer bij de eindafrekening blijkt dat je maandelijkse termijnbedragen hoger waren dan het daadwerkelijke verbruik.

3. Wat als je geen slimme meter hebt of je slimme meter is niet op afstand uit te lezen. Hoe weet je energieleverancier dat je binnen het energieplafond blijft van 1200 kuub voor gas en 2900 kilowattuur voor stroom?

Energieleveranciers kunnen 12 keer per jaar (of vaker met je toestemming) op afstand een slimme meter uitlezen en weten wat je energieverbruik is. Er zijn inmiddels 7 miljoen huishoudens met zo'n slimme meter.

Heb je er zélf voor gekozen dat je slimme meter niet op afstand wordt uitgelezen of heb je nog een oude energiemeter met zo'n draaischijf, dan moet je aan het eind van het jaar zélf je meterstand doorgeven aan de energieleverancier. Je krijgt hierover een bericht van je energieleverancier. Als er geen meterstanden bekend zijn bij de energieleverancier, wordt er een schatting gemaakt.

4. En wat als je energieverbruik nu boven het energieplafond komt. Welke prijs betaal je dan?

Op het moment dat je meer verbruikt dan het volume voor het prijsplafond, betaal je de overeengekomen contractprijs. Dit wordt uiteindelijk verrekend op je jaarnota. De overheid hoopt dat mensen blijven besparen op hun energieverbruik, zodat je energierekening zo laag mogelijk uitkomt. 

5. Kan je nog wel overstappen naar een andere energieleverancier. Hoe zit het dan met het energieplafond?

Ja, je kunt nog steeds overstappen naar een andere energieleverancier. En nee, dan heb je niet het voordeel dat je twee keer kunt profiteren van het energieplafond. Energieleveranciers werken met een zogenoemd verbruiksprofiel voor gas en elektra. In de winter gebruik je veel meer gas dan in de zomer.

Door zo'n verbruiksprofiel is het mogelijk om een gemiddeld verbruik aan een periode toe te rekenen, zonder gedetailleerde meterstanden. Het volume van het prijsplafond wordt op basis van het verbruiksprofiel over het jaar verdeeld. Zo kan op ieder moment een eindafrekening worden opgesteld of kan iemand overstappen. Als je overstapt moet je ook je meterstanden doorgeven en wordt het exacte verbruik berekend.

6. Wat als je nu blokverwarming hebt en er meer huizen aangesloten zijn op één collectieve cv-ketel? Hoe zit het dan met compensatie?

Het kabinet is zich bewust van dit probleem. Volgens het CBS gaat het om 5,5 procent van alle woningen. Er bestaat al een bestaande teruggaveregeling voor energiebelasting, zodat er inzicht is hoeveel huishoudens er achter één meter zitten.

"Het kabinet zal zich maximaal inspannen om een passende oplossing te bieden, maar realiseert zich dat dit waarschijnlijk zeer lastig is", schrijft het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat in de brief over de tijdelijke uitwerking van het prijsplafond.