Nieuwe soakliniek LUMC biedt snellere en goedkopere testen in Den Haag
In Den Haag is een nieuwe soakliniek geopend die het testen laagdrempeliger moet maken. Zo is het relatief goedkoop, krijg je de uitslag snel binnen en kun je – waar nodig – direct de passende medicatie meekrijgen. De soakliniek, ZIZ, is geopend door het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).
Op dit moment zijn er verschillende plekken waar je terecht kan voor een soatest, zoals de huisarts, de GGD en privéklinieken. Ook zijn er thuistests. Toch is de drempel voor sommige jongeren nog steeds hoog, vertelt Bas Mourik, arts-microbioloog in opleiding en projectleider van de nieuwe kliniek.
"De meeste mensen gaan naar de huisarts, dat is gratis en het valt binnen je basisverzekering. Maar de kosten van de tests en de medicatie gaan af van je eigen risico. Daardoor ervaren jongeren een financiële drempel", zegt hij tegen EditieNL.
Integrale kostprijs
Voor de nieuwe kliniek is er een zogenoemde integrale kostprijs afgesproken met de zorgverzekeraar. "We hebben geen transportkosten en orderkosten, daarom kunnen we het goedkoper maken", legt Mourik uit. De prijzen variëren tussen de 12 en 60 euro.
Er is ter plekke een dependance-lab van het grote laboratorium in het LUMC. Dat maakt het mogelijk om binnen negentig minuten de uitslag in handen te hebben. Het gesprek met de huisarts wordt vervangen door een E-help-consult. "Dat is een slimme vragenlijst. Die is bewezen effectief."
Medicatie aanwezig
Dankzij een samenwerking met GGD-Haaglanden is er op locatie de nodige medicatie voorhanden. "Zij hebben een uitzondering op de geneesmiddelenwet en mogen direct medicatie verstrekken. Zo hoeven mensen niet zelf naar de apotheek", aldus Mourik.
Soa Aids Nederland ziet de laagdrempelige kliniek als goed alternatief voor de private aanbieders van soatests. "Die zijn sinds corona sterk opgekomen. Ze spelen erop in dat mensen zich makkelijker laten testen", vertelt Anna Nijsters van Soa Aids Nederland aan EditieNL.
Aantal positieve soatests
Afgelopen jaar werd bijna 140.000 keer een soatest gedaan bij een Centrum voor Seksuele Gezondheid, bijvoorbeeld bij de GGD. Ruim 20.000 mensen testten positief op chlamydia, bijna 8.000 mensen op gonorroe en zo'n 1.500 mensen testten positief op syfilis.
Bron: RIVM
Het ontbreekt bij die klinieken alleen soms aan voor- en nazorg en medisch advies. "Je kunt je wel aanmelden voor een chlamydiatest, maar misschien is het wel raadzamer om je te laten testen op een andere soa", legt Nijsters uit. "Wat dat betreft komt dit nieuwe initiatief tegemoet aan de eisen die wij stellen."
Ook seksuoloog Nynke Nijman is enthousiast. "De drempel om te testen is nu nogal hoog", zegt ze tegen EditieNL. Toch moeten we volgens haar ook waakzaam zijn met dit soort initiatieven. "Mensen moeten niet te makkelijk met soa's omgaan en daardoor minder voorzichtig zijn met onveilige seks. Een verlaagde drempel om te testen en medicatie te krijgen kan er ook toe leiden dat mensen soa's niet meer zo serieus nemen."
Over drie maanden wordt de balans opgemaakt en gekeken hoe het met ZIZ gaat. "Het concept is gemaakt om uit te kunnen breiden", vertelt projectleider Mourik. "Als je een tweede locatie zou willen openen in Rotterdam of Amsterdam, dan zou dat kunnen."