Eerst sporten, dan pas onder het mes: 'Je loopt ook niet ongetraind een marathon'
Het nieuwe programma 'Fit4Surgery' van het Radboud UMC moet ervoor zorgen dat mensen fitter hun operatie ingaan. Irene is chronisch ziek en heeft al meerdere operaties achter de rug. "Het is heel belangrijk dat je beseft dat het herstel van je operatie al begint vóór de operatie zelf."
Irene Westerbeek lijdt al zo'n twaalf jaar aan de ziekte van Crohn én een chronisch pijnsyndroom. Ze is al acht keer geopereerd aan onder andere een stoma en een rectumamputatie. "Vanwege mijn chronische pijnsyndroom kwam ik terecht in een revalidatieprogramma. Daar ontdekte ik dat sterke buikspieren goed zijn voordat je een stomaoperatie ondergaat. Ik ben toen veel krachttraining gaan doen. Hoe sterker je bent, hoe makkelijker je herstelt."
Krachttraining
Met krachttraining sloop je de spieren, om ze vervolgens te laten herstellen. Daardoor worden ze sterker. "Voor de rectumoperatie heb ik ervoor gezorgd dat mijn onderstel hartstikke sterk was door mijn billen intensief te trainen. Ze zeiden dat het herstel negen maanden kon duren, maar na drie maanden was ik er al."
Zelf uitvogelen
Irene heeft het grotendeels zelf uitgevogeld, maar patiënten in het Radboud UMC hoeven dat niet meer. Als onderdeel van het nieuwe Fit4Surgery-programma krijgen zij fysieke training voordat ze geopereerd worden. Twee jaar geleden begon het met een proef onder vijftig darmkankerpatiënten, en dat bleek een succes. Patiënten hebben ongeveer vijftig procent minder kans op een complicatie. Bovendien liggen zij gemiddeld twee dagen korter in het ziekenhuis én zijn ze sneller hersteld van hun ingreep.
Het heeft even geduurd voordat oncologisch chirurg en initiatiefnemer Baukje van den Heuvel mensen zover kreeg om dit programma te starten. "Voorheen stonden sporten en operaties los van elkaar", zegt ze tegen EditieNL. "Zelf was ik in 2013 druk met wielrennen en merkte ik dat ik op die manier mijn eigen conditie kon verbeteren."
Ze vond het opmerkelijk dat hier geen gebruik van gemaakt werd in aanloop naar operaties. "We zeggen vaak: een operatie is hetzelfde als het lopen van een marathon. Maar toch doen we er niks mee, terwijl iedereen snapt dat je niet ongetraind aan een marathon begint."
Interesse
Op een gegeven moment hielden zich hier verspreid over de wereld meer mensen mee bezig en ook in Nederland raakten een paar jonge onderzoekers geïnteresseerd. Daarmee heeft ze de stichting Fit4Surgery opgezet.
Fit4Surgery
Het Fit4Surgery-programma bestaat uit fysieke training, verbetering en aanvulling van voeding, mentale begeleiding en stoppen met het gebruik van tabak en alcohol. Een prehabilitatie-coördinator maakt samen met de patiënt een gepersonaliseerd plan als voorbereiding op de operatie en bepaalt daarin onder andere de mate van fysieke training. De fysiotherapeut en de diëtist zijn nauw betrokken bij de uitvoering van het programma.
Op dit moment wordt er alleen door het Radboud UMC op grote schaal gewerkt met deze aanpak. In Eindhoven en Groningen vindt het op kleine schaal al wel plaats.
