Grensoverschrijdende berichten: 'Mensen doen alsof het grijze gebied enorm is'

Overmars heeft gedurende een langere periode grensoverschrijdende berichten gestuurd aan meerdere vrouwelijke collega's bij Ajax. De voormalig directeur voetbalzaken laat weten zich 'kapot te schamen' nadat hij vorige week werd geconfronteerd met meldingen over zijn gedrag.

Verklaring

"Helaas realiseerde ik me niet goed dat ik hiermee grenzen heb overschreden, maar dat werd me deze dagen wel duidelijk. Daardoor voelde ik opeens een enorme druk", laat hij weten in een verklaring.

Wanneer een bericht de grens overschrijdt is moeilijk hard te maken, vertelt seksuoloog Nynke Nijman. "Er zijn situaties waarin het zwart-wit is. We hebben het dan over grensoverschrijdend machtsmisbruik. Denk aan een bericht zoals: als je op mijn avances ingaat, dan zorg ik voor promotie."

Grijs gebied

Ook zomaar een naaktfoto sturen is volgens haar niet acceptabel. "Maar daaromheen hangt een groot grijs gebied. Wanneer ben je gewoon een charmeur of een flirt, en wanneer ga je een grens over en plaats je iemand in een onprettige situatie?"

Ook ligt het er maar net aan naar wie het wordt gestuurd en of er eerder berichtjes over en weer zijn gegaan. "Er is geen duidelijke scheidslijn. Je kan daardoor niet zo makkelijk een alinea in een contract opstellen over 'het grijze gebied'."

Toch is dat grijze gebied echt niet zo groot als veel mensen doen voorkomen, zegt Marjan Olfers, hoogleraar sport en recht. "We doen allemaal alsof er een raar, grijs vlak is waarvan we niet weten wat het precies is. Maar als je ergens pijn in je buik van krijgt, zegt het al heel veel. Dan kun je ervan uitgaan dat er sprake is van grensoverschrijdend gedrag."

Strafrecht

Juridisch is dit niet altijd eenvoudig hard te maken. "In het Wetboek van Strafrecht staat van alles wat niet mag, waaronder veel ernstige, zeer zware misdrijven. Daarnaast hebben we allerlei gedragingen die we in het normale maatschappelijke leven ook niet tolereren met elkaar. Die zitten meer in de categorie 'onfatsoenlijk handelen'."

Toch kun je daar juridisch wel íéts mee, vertelt Olfers. "Er zijn bepaalde fatsoensnormen waarvan iedereen weet dat het grensoverschrijdend is als je eroverheen gaat. Daar hoort een bedrijf op te acteren. Dat kan variëren van berisping of tijdelijke schorsing tot ontslag."

Erkenning

Of je iemand ook daadwerkelijk kunt aanklagen op basis van berichten, hangt af van het type berichten waar het om gaat. "Het moet daarvoor echt onder het strafrecht vallen. Maar vaak is dit niet eens waar de slachtoffers op uit zijn. Zij willen in de eerste instantie erkenning voor het leed dat ze is aangedaan. Daarnaast is er een groep die naar het strafrecht gaat – vaak als het ernstige vergrijpen zijn."

Dat Ajax het grensoverschrijdende gedrag van Overmans erkent is voor de slachtoffers dan ook belangrijk, zegt Olfers. "Zij willen het gevoel hebben dat ze gezien worden, dat het leed erkend wordt. Daar start het verwerkingsproces."