Na The Voice-rel ontstaat discussie over opvoeding: 'Educate your son'

Eerst even kort over de uitspraken van De Mol, de grote baas van Talpa. Zo zei hij onder meer dat er binnen zijn bedrijf en bij het programma The Voice of Holland 'alle mogelijkheid is om aan de bel te trekken' en hij verklaarde niet te snappen waarom vrouwen zich niet eerder gemeld hebben.

'Mannen moeten grenzen respecteren'

Zangeres S10, die dit jaar namens Nederland meedoet aan het Eurovisie Songfestival, reageerde daar boos op. "Het gaat er niet om dat je leert aan de bel te trekken als mannen over jouw grens gaan, het gaat erover dat mannen leren de grenzen van vrouwen te respecteren", twittert ze.

"Vrouwen hebben kennelijk een soort schaamte, ik weet niet wat het is, maar ik wil me er graag in verdiepen", sprak hij. De Mol zei te hopen dat de slachtoffers "geleerd" hebben van de gebeurtenissen en voortaan 'onmiddellijk aan de bel te trekken en dit onmiddellijk te melden'.

Bekijk hieronder dit deel van de uitzending terug:

Het begrip 'educate your son' komt regelmatig voor in de reacties op uitzending van BOOS. "Door met kinderen in gesprek te gaan, kunnen ouders ze vroeg leren dat grensoverschrijdend gedrag niet oké is", vertelt pedagoog Marina van der Wal tegen RTL Nieuws. 

'Jouw nee is oké'

Als een kind geen zin heeft om te knuffelen met opa en oma, dan geeft een kind daar een grens aan, legt ze uit. "Maar als je vervolgens toch gaat aandringen om te knuffelen, leert een kind dat intimiteit in combinatie met aandringen oké is." De pedagoog legt uit dat we al van jongs af aan zouden moeten leren grenzen te accepteren. "Jouw nee is oké."

Zo zouden ouders ook consequent moeten zijn met hun 'nee is nee'. "Als een jongen thuis niet leert dat nee nee is, hoe kan hij dan het nee van een vrouw buitenhuis op waarde schatten?", vraagt Van der Wal zich af. "Een jongen leert dan dat nee eigenlijk misschien betekent, of dat de nee met aandringen een ja wordt."

"Het begint inderdaad bij de opvoeding", zegt Yuri Ohlrichs, trainer en seksuoloog bij kenniscentrum Rutgers. Hij is daarnaast aangesloten bij de Nederlandse Vereniging Voor Seksuologie (NVVS). "Veel mensen zijn opgegroeid met het idee: vrouwen lokken seks uit bij mannen en mannen kunnen zich niet beheersen."

Meer in gesprek

We zouden volgens Ohlrichs meer met kinderen in gesprek moeten gaan. "Niet alleen met zonen en mannen, maar ook met meisjes en vrouwen." 

Daar is Marianne Cense het mee eens. Zij is als onderzoeker bij Rutgers gespecialiseerd in jongeren en seksualiteit. "Op dit moment praten ouders meer met meisjes over seksualiteit en het aangeven van grenzen: meisjes zouden voorzichtig moeten zijn. Maar het is ook belangrijk om met jongens te praten met wensen en grenzen."

Maar hoe doe je dat dan? Pedagoog Marina van der Wal legt uit dat ouders allereerst zelf het goede voorbeeld moeten geven. "Als een man op een goede manier met een vrouw omgaat, neemt een kind dat over."

Daarnaast zet een moeder de standaard voor hoe een zoon omgaat met andere vrouwen. "Als een moeder toe zou staan dat haar zoon praat over 'die vrouw met de dikke tieten' dan zet je de toon. Maar als een moeder zegt: in dit huis wordt niet op die manier over vrouwen gepraat, dan hebben kinderen een heel andere maatstaf."

'Slachtoffer heeft geen schuld'

Ook het thema 'victim blaming', wat de afgelopen vaak voorbij kwam', zouden ouders met hun kinderen moeten bespreken, zegt Ohlrichs. Hij benadrukt: "De verantwoordelijkheid ligt altijd bij degene die over de grens gaat, niet bij degene die dat overkomt. Een slachtoffer heeft geen schuld."

"Victim blaming is een groot probleem", zegt Cense. Het begint al op de middelbare school, als er bijvoorbeeld een naaktfoto wordt rondgestuurd via sociale media. "Waarom deelt diegene dan zoiets?', is dan de reactie. Maar de vraag moet eigenlijk zijn: waarom wordt het überhaupt doorgestuurd? En waardoor komen er reacties onder dat een meisje bijvoorbeeld een slet of een hoer is?"

Maar waarom geven we het slachtoffer eigenlijk de schuld? "Om onszelf een veilig gevoel te geven", legt onderzoeker Cense uit. "We zijn denk ik allemaal geschrokken van het nieuws van afgelopen week. 'Het zou je maar overkomen'. Maar om dat bij jezelf weg te houden denk je al snel: maar dat kan mij toch niet gebeuren? Ik kan toch zorgen dat ik niet in zo'n situatie terecht kom?"

Het zou voor jongens belangrijk zijn dat ze zich in meisjes kunnen verplaatsen, zegt pedagoog Van der Wal. "Vraag bijvoorbeeld eens aan de keukentafel: is jou weleens verteld hoe mannen over kunnen komen op vrouwen?" Cense vult aan: "Hoe zou jij je voelen als er een naaktfoto van jou overal terechtkwam?"

Maar daarnaast geldt het opvoeden van kinderen, ook voor het (her)opvoeden van volwassen mannen, zegt Cense. "Als mannen het lastig vinden om zich voor te stellen dat henzelf zoiets kan overkomen, dan kunnen ze zich verplaatsen in hoe het zou zijn als hun dochter of vrouw dit overkomt. Hoe zou jij het vinden als een man de grenzen van jouw dochter overschrijdt?"

Recht om geholpen te worden

Het is als slachtoffer belangrijk om te horen dat het niet jouw schuld is dat iemand over jouw grenzen gaat, zegt Cense. "Degene die over de grenzen gaat zit fout. Het is een proces om de gevoelens hierover te ontwarren, dat kan je vaak niet alleen." 

Pedagoog Van der Wal vult aan: "Zoek veilige warme armen, ga uithuilen en praten. En kijk dan: wat verder? Je kunt samen met iemand die je vertrouwt op zoek gaan naar een hulpverlener die je verder kan helpen dit te verwerken. Je hebt er recht op om geholpen te worden. "

Hoe help je iemand wiens grens wordt overschreden?

Als het toch zover komt dat de grens wordt overschreden van iemand in jouw omgeving, hoe help je diegene dan? "Door te luisteren zonder oordeel", zegt Ohlrichs. 

Daarnaast moet je geen 'waarom'-vragen stellen, vult Cense aan. "Deze vragen hebben vaak een lading. Waarom ging je dan met iemand mee? Of waarom zei je geen nee? Dit voelt al snel beschuldigend." Ze spreekt als onderzoeker veel slachtoffers en die geven aan dat het prettig is als mensen er voor ze zijn en naar ze luisteren. "Ook kan het soms lastig zijn als iemand boos wordt op de dader, of juist komt met oplossingen."  

"En vraag waar diegene hulp bij nodig heeft", zegt Cense. Het is bijvoorbeeld moeilijk om de eerste stap te zetten om hulp te zoeken of aangifte te doen. "Daar kan je iemand bij ondersteunen."

Zelf hulp nodig?

Wil je met iemand praten over je eigen ervaring met seksueel grensoverschrijdend gedrag? Neem dan (anoniem) contact op met:

Slachtofferhulp Nederland (0900-0101, ma t/m vr 08.00 – 20.00 uur of via de chat op www.slachtofferhulp.nl)

Centrum Seksueel Geweld (0800-0188, 24/7 bereikbaar. Chat op www.centrumseksueelgeweld.nl)