Drukte rond de maan: kan iedereen er zomaar heen?
Het is een komen en gaan van satellieten en ruimtevaartuigen rondom de maan. Het is er in jaren niet zo druk geweest. Momenteel zijn er meer dan 10 maanmissies aan de gang en voor volgend jaar staan er nog eens 5 op de planning. Kan iedereen er zomaar naartoe? "Je hebt echt een entiteit nodig die dit controleert."
Ruimtevaartuig Orion is sinds gisteren weer terug op aarde na een rondje om de maan. Het maakt deel uit van de Artemis-missie van NASA die in de toekomst weer mensen op de maan zal laten landen. De Orion is niet het enige vaartuig dat de afgelopen tijd rondjes om de maan heeft gevlogen, of nog onderweg is
De Emirates Lunar Mission en de Japanese Hakuto-R zijn gisteren gelanceerd door het Japanse bedrijf iSpace.
Volgens sterrenkundige en ruimtevaartjournalist Lucas Ellerbroek is het er in tijden niet zo druk geweest. "Het is een vrij recente ontwikkeling dat de maan weer in trek is", vertelt hij tegen Editie NL. "De maan is het hemellichaam dat het dichtstbij is. Er zijn op dit moment meerdere partijen die de middelen hebben om erheen te gaan."
Privémissies
Waar vroeger alleen de Amerikanen of de Russen naar de maan konden vliegen zijn er nu ook vaartuigen en satellieten onderweg van landen als Japan, de Verenigde Arabische Emiraten, China, India en Israël. "Er zijn ook privémissies die naar de maan gaan. Space-X gaat ergens in de komende jaren bijvoorbeeld ook, een rijke Japanner heeft de eerste tickets voor heel veel geld gekocht."
Het lijkt erop dat iedereen die er geld voor heeft een raket naar de maan kan sturen. En in principe is dat ook zo want volgens Ellerbroek heb je alleen toestemming nodig van het land waar de raket vertrekt. "Er is wel een verdrag maar dat heeft naar mijn mening echt een update nodig. Je hebt echt een entiteit nodig die controleert wie er allemaal naar de maan gaan. Er wordt bijvoorbeeld maar weinig onderzoek gedaan naar hoeveel schade al die raketlanceringen aan de bovenste atmosfeer en de ozonlaag aanrichten. Daar maak ik me echt zorgen over."
Volgens Tanja Masson-Zwaan van het Instituut voor Lucht- en Ruimterecht van de Universiteit Leiden is het belangrijk om een duidelijk onderscheid te maken tussen missies door landen of staten en missies door privébedrijven. "NASA is bijvoorbeeld vrij volgens het ruimterecht. Maar voor privaatmissies zijn vergunningen nodig." Welke regels er gelden hangt vervolgens van het land af waarvandaan de missie vertrekt. "Meestal moet de raket in ieder geval technisch in orde zijn, het moet veilig zijn en het mag geen bom zijn. Ook moet het verzekeringstechnisch goed zitten. Dat wordt allemaal getoetst."
Landen die al naar de maan kunnen gaan zitten wat regels betreft goed. Maar met landen die er ook naartoe willen wordt volgens haar nog veel discussie gevoerd. "Japan wil bijvoorbeeld ook naar de maan om bepaalde grondstoffen te delven. Er wordt hard gewerkt aan nieuwe regels, de VN is hier druk mee bezig. Maar landen willen geen verdragen sluiten en zijn wat dit betreft naar binnen gekeerd dus dit proces zal nog wel even duren."