Ook Nederlandse acteur wil meer geld: 'Mogelijk ook staken'
Na de scenarioschrijvers hebben nu ook acteurs in Hollywood massaal het werk neergelegd. Ze eisen onder meer een beter salaris, maar onderhandelingen lopen steeds vast. Als ze het in Hollywood al niet goed voor elkaar hebben, kunnen Nederlandse acteurs dan wel leven van het acteren?
Het probleem in Hollywood zit 'm vooral in de streamingdiensten, legt cultuurjournalist Loeke de Waal, gevestigd in LA, uit. "Kijkers kunnen series en films eindeloos opnieuw kijken, maar hoe vaak dat precies gebeurt is niet duidelijk. Streamingdiensten zijn vaag over de cijfers."
Dat maakt het voor acteurs moeilijk. "Voorheen kregen acteurs betaald voor elke keer dat een serie of film opnieuw werd uitgezonden of vertoond. Toen kon iemand een hele tijd leven van één hitshow", vertelt ze aan Editie NL. "Tegenwoordig krijgen acteurs er nauwelijks iets voor."
Hetzelfde gebeurt in Nederland, vertelt Maxime Vandommele, actrice en bestuurslid van belangenorganisatie ACT. Er is niet wettelijk vastgelegd dat streamingdiensten de acteur moeten betalen als een film of serie vaker bekeken wordt. "Er zijn bekende voorbeelden van series die jaar na jaar vertoond worden, terwijl de acteurs er maar eenmalig voor zijn betaald", zegt ze tegen Editie NL.
Onderhandelen
Veel acteurs zijn zzp'er. "Er is geen cao, dus je moet zelf onderhandelen over je salaris. Wij willen daar met ACT meer transparantie over." Op die manier wordt voor elke acteur bekend wat een 'normaal' tarief is om te vragen.
"Ik zou zelf nooit onder de 700 euro per draaidag gaan", zegt Vandommele. "Dat klinkt veel, maar er zit van alles bij in, zoals de repetities, het leren van de teksten, verzekeringen en de auditietijd. En per serie zijn er meestal niet veel draaidagen, tenzij je bij de hoofdcast hoort."
Inkomen
De meeste acteurs in Nederland verdienen bruto tussen de 20 en 40 duizend euro. Een kleine groep van alle acteurs, 8 procent, zit daar flink boven en verdient 80 duizend euro of meer.
Bron: ACT Monitor 2023
Bovendien is er weinig werk. "Er zijn veel acteurs, en vaak wordt er ook nog voor dezelfde personen gekozen. Voor anderen is het moeilijk rond te komen. We kunnen niet elke dag van het jaar werken."
Die 700 euro is wat haar betreft dan ook het minimum. "Er zijn veel acteurs die ja zeggen op 200 euro per dag, maar dat haalt onze sector naar beneden."
Studiobazen
De kritiek in Hollywood ligt ook bij de studiobazen: de acht grote studiobazen – waaronder de CEO's van Warner Bros, Netflix en Disney – verdienden in 2021 bij elkaar opgeteld 773 miljoen dollar. Volgens Vandommele gaat in Nederland ook te veel geld naar de grote bazen. "Subsidies zijn niet nodig, want er is geld, maar het gaat allemaal naar de streamingdiensten. Niet naar de cast en de crew."
Er lopen volgens Vandommele gesprekken met de regering om te zorgen dat er een wet komt die regelt dat streamingdiensten hun winst moeten delen. "We moeten nu met de vuisten op tafel slaan om te zorgen dat er iets verandert. Ik wil voor het einde van het jaar een antwoord."
Of er in Nederland ook gestaakt zal worden? "Ik denk wel dat we daar naartoe moeten. Dat klinkt heel agressief, en het liefst willen we gewoon uit het gesprek komen. Maar we moeten het samen doen."
Wat je ervan merkt als kijker
Ook de Nederlandse tv-kijker zal iets van de staking in Hollywood gaan merken, zegt cultuurjournalist Loeke de Waal. "Awardshows gaan niet door en de productie van nieuwe films en series komen stil te liggen. Ook wat betreft promo's zullen kijkers het merken. Geen nieuwe interviews met de cast van Barbie, Oppenheimer, Mission Impossible en alle grote zomer- (en waarschijnlijk herfst)titels die eraan zitten te komen. Geen optredens in social media-formats, YouTube-shows, talkshows et cetera. Er komt radiostilte."