Niet één, maar twee achternamen: 'Ik wil eenheid in mijn gezin'
Niet alleen de achternaam van de vader of de moeder, maar de mogelijkheid om kinderen een dubbele achternaam te geven. Demissionair minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming heeft daar gisteren een wetsvoorstel over ingediend. Hoe belangrijk zo'n dubbele achternaam is, weten Mies Hoogland en Raquel Mendez Lopez.
Ze is trots op haar achternaam. Des te vervelender vindt Mies Hoogland het dat ze voor haar twee kinderen maar één achternaam mocht kiezen. "Mijn vorige partner en ik hadden allebei elkaars naam aangenomen. Dat wilden we ook voor ons kind, want dat was voor ons als gezin passend geweest", vertelt Mies. Haar zoon, nu elf jaar oud, draagt de naam van zijn vader omdat een dubbele achternaam in Nederland nog niet mogelijk is. "We vonden dat heel vervelend."
De kwestie werd nog iets ingewikkelder toen Mies een dochter kreeg met haar nieuwe partner, inmiddels haar verloofde. "Hij hechtte er niet zoveel waarde aan, dus heeft onze dochter mijn achternaam gekregen." De twee kinderen van Mies hebben dus een andere achternaam, wat ze ook zelf heel vervelend vinden.
"Als we ergens naartoe gaan heet ik Hoogland en zijn zusje ook. Hij wil dan ook een Hoogland zijn", zegt Mies. De eenheid mist in haar gezin door de verschillende achternamen. Ze had dan ook gehoopt dat ze dankzij het wetsvoorstel met terugwerkende kracht haar kinderen de achternamen van allebei hun ouders had kunnen geven. "Dan zijn we één geheel. Hij en zijn zusje horen dan ook bij elkaar."
'Eer aan je moeder'
Als het parlement de wet goedkeurt, kunnen ouders de dubbele naam geven als het kind óp of ná de datum van de inwerkingtreding van de wet wordt geboren. We zouden niet het eerste land zijn waar het mogelijk is om een dubbele achternaam te dragen. In bijvoorbeeld België, Frankrijk en Spanje is dat al mogelijk. Zo komt de 42-jarige Raquel Mendez Lopez aan haar dubbele naam, want ze is in Spanje geboren.
Mendez komt van haar vader en Lopez van haar moeder. "In Spanje heeft iedereen twee achternamen. De eerste is de eerste achternaam van je vader en daarna komt de eerste achternaam van je moeder", vertelt ze.
Raquel weet niet beter dan dat ze twee achternamen heeft. "Het geeft ook een beetje eer aan je moeder. Dat is wel terecht", zegt ze. "Ik vind het raar dat het in Nederland nog niet zo is, juist in zo'n geëmancipeerd land. De moeder wordt hierin vaak vergeten."
Identiteit
Waarom loopt Nederland op dit vlak dan zo achter? "We hebben een lange tijd een samenleving gehad waarbij de man het voor het zeggen had", aldus namendeskundige Gerrit Bloothoofd van de Universiteit Utrecht. "Dat straalde door naar de achternamen."
In de meeste gevallen krijgen kinderen de achternaam van hun vader, terwijl sommige moeders misschien liever willen dat het kind de naam van de vrouw draagt. De nieuwe wet zal discussie hierover in elk geval laten afnemen. En het heeft ook nog eens een chique uitstraling, want dubbele achternamen waren vroeger een statussymbool van de adel. "Dit zal ervoor zorgen dat het elitaire karakter van dubbele achternamen zal verminderen", zegt Bloothoofd.
Al maakt de uitstraling van de achternamen voor Mies Hoogland niet uit. Ze vindt het vooral bij haar identiteit horen. "Zoveel 'Hooglandmeisjes' zijn er niet meer." Vandaar de trots. "Ik zou ook nooit afstand doen van mijn achternaam. Het voelt als een deel van wie ik ben."