Honger, hoofdpijn en zelfs darmklachten: dit is waarom nachtdiensten slecht voor je zijn
De Gezondheidsraad adviseert om zo min mogelijk nachtdiensten te draaien. Mensen die dat doen, lopen namelijk een hoger risico op diabetes en hart- en vaatziekten. Hoe komt dat, en is er een gezonde manier om buiten de normale kantoortijden te werken?
Bijna 1,3 miljoen Nederlanders werken wel eens 's nachts, en 5,5 miljoen Nederlanders werken buiten normale kantoortijden. Onderzoek toont aan dat ploegendiensten slecht zijn voor je gezondheid. "De reden is simpel: 's nachts moet je slapen, en daar is je hele lichaam op ingesteld. Als je dan toch wakker blijft, functioneer je slecht", zegt neuroloog en slaapdeskundige Hans Hamburger van het Amsterdam Slaap Centrum in Boerhaave MC.
Hormonen
Dat komt doordat je overdag en 's nachts verschillende hormonen aanmaakt. Als je je natuurlijke ritme verstoort, dan verstoor je ook de aanmaak van die hormonen. "Als je te weinig slaapt, dan maak je bijvoorbeeld meer stresshormonen aan. Die zorgen ervoor dat je stofwisseling in de war raakt, waardoor je slechter gaat eten."
Lees ook: 'Minder fit, vermoeider, futlozer': Agnes lijdt onder gevolgen nachtwerk
Bij weinig slaap maakt je vetweefsel bijvoorbeeld te weinig van het hormoon leptine aan. "Leptine zorgt ervoor dat je het gevoel krijgt dat je voldoende hebt gegeten. Tegelijkertijd maakt je maag weer een ander hormoon aan, grehline, waardoor je meer trek krijgt in eten."
"Verder worden door slaaptekort meer ontstekingseiwitten gemaakt die onder andere insuline remmen en hoofdpijn kunnen geven. Je hebt daardoor dus meer trek waardoor je meer en ongezonder gaat eten, zo loop je een groter risico op obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten."
Darmklachten en wallen
Ook maakt je lichaam minder nieuwe cellen aan, waardoor je allerlei andere gezondheidsklachten kunt krijgen. "De cellen in je darmen worden bijvoorbeeld niet goed vervangen, waardoor je darmklachten krijgt. Of je lymfevatenstelsel voert te weinig vocht af door slaaptekort, waardoor je wallen krijgt."
Een manier om al die effecten van nachtdiensten te compenseren, is er eigenlijk niet, zegt Hamburger. Sommige mensen zweren bij een slaappil of bij het slikken van melatonine bij een nachtdienst, maar dat is juist een slecht idee. "Een slaappil verstoort je slaapkwaliteit en is ook nog eens verslavend, daar moet je niet aan beginnen. Aan melatonine, een slaaphormoon, ook niet. Dat kun je gebruiken om je biologische klok te verplaatsen bij een jetlag, maar als je het eenmalig gebruikt bij een nachtdienst slaat je hele systeem op tilt."
Minder nachtdiensten
Het enige wat je kunt doen, is niet te veel diensten buiten kantoortijden draaien, en vooral niet te vaak achter elkaar. "Als je dan toch nachtdiensten draait, probeer er dan met je baas voor te zorgen dat je er maar één of twee per week doet. Dan heb je ook last van slaaptekort, maar zijn de gevolgen minder erg dan wanneer je de hele week nachtdiensten draait. Het is ook belangrijk dat je genoeg tijd krijgt om te herstellen van je nachtdienst, zodat je weer terugkomt in je normale ritme."
Verder vindt Hamburger dat we kritisch moeten kijken naar de beroepen waarbij mensen nachtdiensten moeten draaien. "Op de eerste hulp of bij de brandweer is het absoluut nodig. Maar er zijn tegenwoordig ook magazijnen van webwinkels waar veel mensen om 3 uur 's nachts pakketjes staan in te pakken. Allemaal zodat mensen hun bestelling van internet binnen 24 uur of sneller in huis te hebben. Dat is echt niet noodzakelijk, en zeker in die beroepen moeten we de nachtdiensten zo veel mogelijk beperken."
Meer op rtlnieuws.nl: