Uit de kast na jaren huwelijk: 'Ik dacht: verdorie, dit kan helemaal niet'

Bonnie (38) werd op haar 31e voor het eerst verliefd op een vrouw. Op dat moment was ze al 16 jaar samen met een man, met wie ze twee jonge kinderen van 5 en 1 jaar oud had. Ze viel als een blok voor een vrouw die bij hen in de straat kwam wonen. “Het duurde even voordat ik doorhad wat die gevoelens waren die ik voor haar had. Tot dat moment heb ik niet geweten dat ik lesbisch ben. Ik denk dat het in mijn tienerjaren weleens door mijn hoofd is geschoten, maar ik heb er nooit aandacht aan geschonken.” Ze was ervan overtuigd dat ze verliefd was op haar man. “Hij gaf me veel positieve aandacht, vertelde me dat hij me leuk vond, zat achter me aan. Dat voelde heel fijn, zeker na mijn vervelende jeugd. Ik denk dat ik dat heb verward met verliefd zijn. Want toen ik verliefd werd op een vrouw voelde dat heel anders. Het was niet te vergelijken. Toen ging er een lampje branden.”

Daar zat ze dan met haar nieuwe inzicht, in een heteroseksueel huwelijk met twee kinderen. “Ik dacht: verdorie, dit kan helemaal niet. Maar wegstoppen ging niet meer. Ik vergelijk het altijd met Sinterklaas: als je eenmaal weet dat hij niet bestaat, kun je je niet voorstellen dat je er ooit in geloofde. Ik kon niet meer terug. Een paar weken later heb ik het aan mijn man verteld. Wat er precies is gezegd, weet ik niet meer, hij was wel in shock natuurlijk. Maar hij zei ook: 'Als dit is wat jij voelt, moet je gaan uitzoeken of het echt zo is, en daarna zien we wel verder.'" Zo kwamen ze terecht bij Orpheus hulpverlening, voor iedereen die te maken krijgt met homo-, lesbische- of biseksuele gevoelens binnen een heterorelatie. “Daar zijn we allebei gaan chatten met mensen die in dezelfde situatie zaten. Langs die weg heb ik ook mijn huidige vriendin leren kennen. We spraken af om eens koffie te gaan drinken, en vanaf het moment dat ik haar op het parkeerterrein zag staan en we aan de praat raakten, was ik in één klap stapelgek op haar.”

Een paar maanden later zette Bonnie de scheiding in gang. De kinderen vertelden ze dat papa en mama niet meer verliefd op elkaar waren, maar dat ze nog wel vrienden zouden blijven. Toen de oudste na een halfjaar vroeg of mama dan ooit nog opnieuw verliefd zou worden, antwoordde ze dat ze dat al was: op die ene vriendin, weet je wel. “’O echt, maar die is superlief!’, zei hij. Dat was zijn enige reactie. Toen ik hem een paar dagen later vroeg of hij het dan niet raar vond dat ik verliefd was op een vrouw, moest hij daar heel lang over nadenken. Daar had hij helemaal niet bij stilgestaan, dat dat iets raars kon zijn. Kinderen zijn zo heerlijk onbevangen.”

Geen contact meer 

Ook de meeste andere mensen in haar omgeving reageerden gelukkig begripvol. Alleen haar ouders wilden de keuze van Bonnie niet accepteren. “Ik heb geen contact meer met ze. Ze willen niet hardop zeggen dat mijn geaardheid de reden is, maar zij vinden: eens gekozen blijft gekozen. Ik ben gelukkiger dan ik ooit ben geweest - als dit de prijs is die ik ervoor moet betalen, dan is dat maar zo. Ik ga mezelf niet meer terug de kast in manoeuvreren omdat een ander er ongemakkelijk van wordt.”

Te ingewikkeld

Diana (34) heeft dat laatste wel een tijdlang gedaan. Ze was 20 toen ze voor het eerst verliefd werd op een vrouw. Een overweldigend gevoel. “Ik had wel relaties met mannen gehad, maar het gevoel dat zij mij gaf was nieuw voor me. Dit voelde heel anders.” De relatie met haar eerste vrouwelijke liefde hield niet lang stand, maar bij Diana was een zaadje geplant. Ze ging naar een jongerenavond van het COC om haar gevoelens verder te onderzoeken. Dat was een openbaring. “Toen ik daar binnenkwam, dacht ik: dit is wie ik ben. De mensen daar waren net als ik. Het voelde zo fijn. Ik had me altijd anders gevoeld, op school, thuis, overal. Bij het COC dacht ik: dit is waar ik thuishoor.”

Toch durfde ze niet aan zichzelf toe te geven dat ze lesbienne was. “Het waren toen heel andere tijden dan nu. Ik was bang voor de reacties. Kan ik wel werk krijgen? Word ik niet in elkaar geslagen op straat? Hoe gaat mijn omgeving reageren? Ik vond het te ingewikkeld. Heel plat gezegd kon ik seks hebben met zowel mannen als vrouwen en ik overtuigde mezelf ervan dat ik dus ‘gewoon’ biseksueel moest zijn. Dat was een geruststellende conclusie voor mezelf, want dan kon het toekomstbeeld dat ik in mijn hoofd had, blijven bestaan. Ik zou gewoon een relatie met een man kunnen hebben.”

'Val jij niet gewoon op vrouwen?'

Diana kreeg een relatie met een man, met wie ze trouwde. Dat ze vrouwen ook aantrekkelijk vond, wist hij. Ze spraken erover, maar Diana deed er niets mee. Buiten het huwelijk sprak ze er met niemand over. “Ik schaamde me voor mijn gevoelens.” Het huwelijk liep op de klippen, waarna Diana opnieuw trouwde met een man. Samen kregen ze twee kinderen. Maar er wrong iets. “In de loop der jaren werd ik steeds ongelukkiger, ik kreeg depressieve gevoelens en zag het leven niet meer zitten. Ik snapte maar niet waar dat nou aan lag, dacht dat het kwam omdat hij de wc niet schoonmaakte of me niet hielp met de kinderen. Totdat ik een coach bezocht en zij op een dag zei: ‘Val jij niet gewoon op vrouwen?’” In diezelfde tijd had Diana een afkeer gekregen van het lichaam van haar man en ging ze op zoek naar manieren om toch intiem met hem te kunnen zijn. “Zo kwam ik uit bij tantra. In een van de eerste mailwisselingen met het stel dat die cursus gaf, vroeg die vrouw aan mij, zonder dat ik haar ooit had gezien: ‘Val jij eigenlijk wel op mannen?’ In dezelfde week dat mijn coach dat zei. Dat was wel heel toevallig, daar moest ik iets mee.”

Ze kwam net als Bonnie terecht bij Orpheus. “Daar had ik weer dat COC-gevoel: dit is waar ik thuishoor en dit is wie ik ben. Toch viel nog steeds het kwartje niet helemaal. Het lukte me niet mezelf als een lesbische vrouw te zien. Ik ben getrouwd, dacht ik, ik heb kinderen, het gaat niet.” Toen haar tijdens een opdracht werd gevraagd of ze ooit aan haar kinderen had gedacht toen ze depressief was en suïcidale gedachten had, kwam voor Diana het besef: “Als jij nu niet iets gaat veranderen en gaat erkennen dat je hartstikke lesbisch bent, dan hebben je kinderen met Kerst geen moeder meer.”

Weggestopte gevoelens 

Voor de tweede keer kwam ze uit de kast, dit keer voor altijd. “Mijn man wist al dat ik ‘ook’ op vrouwen viel. Dat had ik hem op de eerste date verteld, al is het daarna nooit meer ter sprake gekomen. Nu was de enige conclusie dat we moesten gaan scheiden. Natuurlijk was hij heel verdrietig, elke scheiding is pijnlijk. Ik voelde me vreselijk schuldig dat ik hem dat aan moest doen. Ik maakte de keuze om voor mijn geluk te gaan, terwijl ik wist dat ik daarmee anderen verdriet deed. Maar het was zoals het was, het was een feit waar we niet omheen konden.”

Daarna kon ze eindelijk, na al die jaren, toegeven aan haar weggestopte gevoelens. Op de haar website Vrouw uit de kast blogt Diana over haar ervaringen, om andere vrouwen te helpen die met soortgelijke gevoelens worstelen. Ze coacht hen ook. “Het is nu tweeënhalf jaar geleden en het is tot op de dag van vandaag het beste wat ik mezelf heb kunnen geven. Ik ben nu precies wie ik ben. Het is zo fijn dat ik nu geen toneelstukje meer hoef op te voeren. Ik sta weer blij in het leven, durf te erkennen wie ik ben: gewoon een vrouw die op vrouwen valt.”

10 tips om uit de kast te komen (op latere leeftijd)

Uit de kast komen op latere leeftijd kan moeilijker zijn dan voor jongere mensen, zegt Geert-Jan Edelenbosch van het COC. “Zeker wanneer iemand in een heterorelatie met kinderen uit de kast komt. Omwille van de kerk of familie hebben sommige mensen gekozen voor een ‘heterobestaan’ en het is voor de personen zelf een langdurig proces om hun gevoelens te ontdekken.” Dat iemand pas op latere leeftijd uit de kast komt, wil niet altijd zeggen dat diegene zijn gevoelens al die tijd heeft weggestopt, zoals Diana deed. Het kan ook zo zijn dat je pas op latere leeftijd die homoseksuele gevoelens bij jezelf ontdekt, zoals bij Bonnie het geval was. “Sommige mensen komen er echt pas voor het eerst achter dat ze niet hetero zijn wanneer ze onverwacht verliefd worden op iemand van het gelijke geslacht.”

Mocht je zelf met zulke gevoelens worstelen, hoe kun je het dan het beste aanpakken? Hoe vertel je je omgeving over je geaardheid? 10 tips van het COC:

• Geef mensen de tijd om aan het idee te wennen. Jij hebt hier ook tijd voor nodig gehad. Zeker als mensen het niet aan zien komen, kunnen ze tijd nodig hebben om het te verwerken.
• Zoek iemand die je goed kent, die je in vertrouwen kan nemen. Zo heb je iemand om op terug te vallen als je omgeving negatief reageert. Realiseer je dat negatieve reacties vaak niet persoonlijk op jou gericht zijn, maar voortkomen uit onbegrip. Zoek steun bij gevoelensgenoten, jij bent echt niet de enige.
• Vraag geen goedkeuring van mensen die je het vertelt, ook al is dit soms moeilijk. Het is namelijk geen vraag, maar een mededeling voor jouw omgeving.
• Maak mensen duidelijk dat je dezelfde persoon blijf, ondanks je coming-out.
• Als je wacht op het juiste moment om het te vertellen: weet dat dat moment niet gaat komen. Vertel het dus wanneer jij je veilig en zeker genoeg voelt bij de ander.
• Zorg ervoor dat jij bepaalt wanneer jij uit de kast komt, laat je niet dwingen door je omgeving.
• Uit de kast komen is heel persoonlijk, trek je dus niets aan van de leeftijd waarop andere mensen het hebben gedaan of op welke manier. Jij mag dit zelf bepalen en alles is goed.
• Vertel het wanneer jij je veilig voelt om erover te praten, dan voel je je ook zelfverzekerder in je boodschap en komt het er makkelijker uit voor jezelf.
• Je kunt ervoor kiezen om eerst bij één persoon uit de kast te komen en daarna bij wat meer mensen. Zij kunnen soms ook tips geven over hoe verder uit de kast te komen naar je omgeving, wanneer zij jouw omgeving goed kunnen.
• Je kunt natuurlijk ook altijd contact opnemen met het COC of bijvoorbeeld met Orpheus hulpverlening, voor iedereen die te maken krijgt met homo-, lesbische- of biseksuele gevoelens binnen een heterorelatie. Orpheus is er ook voor de heteropartner.