De vijf spelregels van... mansplaining
Het wemelt van de ongeschreven regels in het leven. Wetmatigheden die niemand je vertelt, maar waar iedereen een mening over lijkt te hebben. In deze rubriek nemen we iedere week een situatie of gelegenheid onder de loep: hoe hoort het daar eigenlijk? Deze week: de vijf spelregels van mansplaining.
De situatie
Het was deze week Internationale Mannendag. We tellen er ruim 8,6 miljoen in Nederland volgens het CBS, dus dat betekent dat we elke dag miljoenen kansen hebben op een betuttelende uitleg van iets wat we allang weten. Mansplaining dus (of is dit nu ook mansplaining?). Hoe handel je, in een moment van onderschatting?
De spelregels
1. Maak er een gebbetje van
Merk je dat iemand je iets uitlegt wat je allang weet, maak er dan een gebbetje van. Herhaal verbaasd dat je dus blijkbaar eerst het water moet koken en dan pas de rijst in de pan moet gooien, dat de termijn van de Amerikaanse president maar vier jaar duurt of hoe jij toch eigenlijk je werk moet doen. Zo’n uitleg van eigen deeg levert in veel gevallen een opgetrokken wenkbrauw (en hopelijk een inzicht) op. Gooi er een lach bovenop en maak er een memorabel moment van.
2. Weet wie het zegt
Je kunt natuurlijk meteen op je achterste poten staan en van je afbijten, want hoezó denkt meneer dat jij extra uitleg nodig hebt? In de Oxford Dictionary en een paper noemt schrijfster Rebecca Solnit mansplaining zelfs 'Een patriarchale daad die vrouwen traint in zelftwijfel en zelfbeperking, net zoals het het ongefundeerde overmoed van mannen uitoefent'. Ze pleit voor een stop op het fenomeen. Uitleg geven die de ander niet nodig heeft, en waar al helemaal niet om is gevraagd, is respectloos volgens Solnit. BBC-journalist Kim Goodwyn vindt dat ook en zij ontwierp zelfs een handige chart om te ontdekken of je misschien toch aan 't mansplainen bent. Hartstikke handig om je man - of je baas - op te wijzen als hij zegt dat hij het alleen maar goed bedoelt.
3. Steek ook eens een hand in eigen boezem
Eerlijk is eerlijk: vrouwen kunnen er ook wat van. Roepen dat de wasmachine op 40 graden moet, terwijl hij voor de honderdste keer de handdoeken erin gooit, of tijdens zijn parttime dag benadrukken dat jullie dreumes toch echt om 13.00 uur een middagslaapje moet doen. Alsof hij dat zou vergeten. Als het op het huishouden aankomt, lijken we ineens alles beter te weten. Een zuiver staaltje zelfoverschatting is ook de vrouw niet vreemd dus.
4. Lok het niet uit
Psycholoog Roos Woltering legt in het AD uit dat vrouwen mansplaining soms onbewust uitlokken. Lekker dan. "Ik zie geen complot van mannen die het ons vrouwtjes wel even zullen vertellen. Wel zijn mannen vaak zelfverzekerder en nemen ze vanuit die positie eerder en langer het woord. Ook zijn ze meer bezig met de hiërarchie in een gesprek: wie voert de boventoon? Voor veel mannen is communicatie een inhoudelijke uitwisseling van informatie met een bepaald doel", aldus Woltering. "Voor de meeste vrouwen daarentegen is het vooral een middel om een relatie op te bouwen. Inhoud en doel zijn dus minder belangrijk. Daardoor spelen vrouwen zelf een niet te onderschatten rol in mansplaining. Ze stellen vragen, knikken instemmend en laten de ander uitpraten."
5. Vraag het eerst
Vermoed je dat je inderdaad meer kennis en ervaring hebt over een bepaald onderwerp, vráág dan eerst of je een advies mag geven. Hulp bieden vinden vrouwen namelijk hartstikke lief, als ze er ook daadwerkelijk wat aan hebben tenminste. En check anders nog even het schema van Kim uit spelregel nummer 2. Kun je best.