'Mannen die geen kostwinner zijn, worden als zwakkeling gezien'

Vink, die gisteren promoveerde aan de Universiteit Utrecht, onderzocht de rolverdeling bij heteroseksuele stellen. "Bij gezinnen met jonge kinderen is de man bijna altijd de kostwinner", vertelt Vink aan RTL Nieuws. "Slechts bij 12 procent verdient de vrouw meer."

Opvallend, vindt Vink, want vrouwen hebben in Nederland veel carrièremogelijkheden, en zijn gemiddeld hoger opgeleid dan mannen. "Uit mijn onderzoek blijkt dat stereotype verwachtingen een grote rol spelen", zegt Vink.

Negatieve reacties

Oftewel: de man is de kostwinner, de vrouw geeft prioriteit aan het huishouden en de zorg voor de kinderen. Wie zich niet aan die verwachtingen houdt, wordt vaak raar aangekeken, zegt Vink.

"Als een vrouw een betere baan heeft dan haar man, hebben mensen het idee dat zij dan ook de broek aan heeft in de relatie. Zij wordt daardoor als onsympathiek gezien. En mensen zien de man als een zwakkeling, daar is weinig respect voor. Ook denken zij dat zo’n relatie minder gelukkig zal maken dan een meer traditionele relatie waarbij de man de betere baan heeft." 

Schuldgevoel

"Zulke niet-traditionele stellen zijn zelf ook vaak minder tevreden over hun relatie", zegt Vink. "Sommige vrouwen, die zelf werk ook sterk met mannen associëren, proberen hun gedrag aan te passen. Vrouwen die die associatie minder sterk hebben, voelen zich vaak schuldig tegenover hun partner over hoe ze hun werk en privéleven combineren."

Die man-vrouw-verdeling staat niet vast. Vink onderzocht in negen Europese landen hoe er naar dit onderwerp gekeken wordt.

"In landen als Hongarije of Bulgarije is er relatief grote genderongelijkheid en zijn de genderrolverwachtingen heel traditioneel", legt Vink uit. "Daar zijn stellen waarbij de vrouw de kostwinner is minder gelukkig met hun relatie. Nederland valt hier ook onder."

Vink: "In landen als Zweden en Finland is meer gelijkheid. In deze landen zijn niet-traditionele stellen net zo gelukkig met hun relatie als traditionele stellen. Het is dus echt de norm en de omgeving die voor negatieve ervaringen zorgt."

Norm verschuift langzaam

Dat betekent ook dat die norm doorbroken kan worden, denkt Vink. "In westerse landen zie je de afgelopen vijftig jaar dat vrouwen meer zijn gaan werken, en dat hierdoor de verwachtingen over vrouwen langzaam veranderen. Het wordt tegenwoordig ook meer gewaardeerd als vrouwen ambitie tonen dan vroeger, al gaan deze veranderingen nog heel langzaam."

"De norm voor mannen is in de afgelopen jaren echter nauwelijks veranderd", zegt Vink. "Een man die zorgt, wordt nog steeds als apart gezien."

We zijn er dus nog lang niet, zegt Vink: "Om de stereotype verwachtingen echt te doorbreken, moet er structureel wat veranderen. Bedrijven en de overheid zouden meer ruimte moeten geven aan mensen die breken met het traditionele model. "