De opvoedkwestie: 'Mijn dochtertje (5) is bang voor de dood'

Ze werd er een beetje door overvallen toen haar dochter ineens vroeg of zij en papa en mama ook ooit doodgaan, vertelt Ryanne: "Merle vroeg dat met een heel angstig stemmetje terwijl ik haar net naar bed bracht. Ik wilde niet liegen en vertelde dus eerlijk dat we allemaal een keer doodgaan. Merle was daarna compleet overstuur en kon niet meer slapen. Ze stelt de laatste tijd sowieso veel vragen over de dood terwijl daar – gelukkig – geen echte aanleiding toe is. Hoe ga ik hier mee om?"

Vanaf een jaar of zes komt er bij kinderen een omslag in het onderscheid maken tussen wat echt is en wat fantasie is, legt Annelies Bobeldijk van WOW! Opvoedcoaching uit: "Rond die leeftijd komt het besef dat de dood definitief is. Die ontwikkeling zie je nu bij Ryanne's dochter, dat is heel normaal voor deze leeftijd. Dit kind stelt vragen, dat betekent dat ze met dit thema bezig is."

Bobeldijk betwijfelt of daar echt geen aanleiding toe is geweest: "Misschien niet zozeer door een sterfgeval in jullie omgeving, maar vergeet de impact van corona niet. Ook kinderen pikken hier veel van op. Ze horen dat ze afstand moeten houden en hun handen goed moeten wassen, omdat ze anders oma besmetten. Indirect gaat het nu veel over ziekte en overlijden. In die kleine hoofdjes gaat dat een eigen leven leiden, vandaar wellicht die vragen over de dood."

Maar hoe ga je als ouder met dit thema om? Eerlijk zijn is erg belangrijk, adviseert Bobeldijk: "Zeg dus niet dat jullie niet doodgaan of pas als je honderd bent. Wees eerlijk, maar relativeer wel. Zeg bijvoorbeeld dat de meeste mensen niet zomaar ineens doodgaan maar pas als ze oud en ziek zijn. Breng lucht aan in het gesprek. Zeg dat je nog lang niet van plan bent om dood te gaan: 'Ik kan jou toch niet missen?'"

Ook tipt Bobeldijk dat we niet te snel dingen moeten gaan invullen voor onze kinderen: "We zijn gewend om meteen antwoord te geven en dingen uit te leggen. Maar sluit jouw antwoord wel aan bij de belevingswereld van je kind? Misschien geef je wel te veel info – over cremeren of begraven - waar je kind nog niets mee kan. Stel dus zelf wedervragen: 'Waar denk jij dat we naartoe gaan als we dood gaan?’ Misschien vertelt jouw kind dan wel iets over sterretjes. Pols dus bij jouw kind wat zijn ideeën zijn. Zo kun je op dat niveau antwoord geven en er makkelijker een luchtige draai aangeven."

Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Opvoedkwestie-tag hieronder en vervolgens linksboven op 'Volgen'.