Esmiralda (45) genas van hooikoorts na hypnose: 'Nog nooit zo'n mooi jaar gehad'

Al sinds haar twaalfde kampte Esmiralda met hevige hooikoortsklachten. "Zodra de zon voor langere tijd begon te schijnen kreeg ik last van mijn ogen, raakte mijn neus verstopt en begon ik onophoudelijk te niezen. Ik deed een allergietest bij mijn huisarts en toen bleek dat ik allergisch was voor alle bomen, grassen en bloemen die je je maar kon bedenken."

Geen enkel medicijn hielp

Om haar klachten tegen te gaan, probeerde Esmiralda van alles: medicijnen van de huisarts, spuiten in mijn armen en homeopathie, maar niks hielp écht. "Het slikken van pulsatilla (een homeopathisch middel, red.) hielp nog het meest. Dit nam ik jarenlang, tot ik Simone van Hagen ontmoette. Zij is hypnotherapeut liet me weten dat ik van mijn hooikoorts af kon komen door middel van hypnose. Dat wilde ik wel proberen."

Esmiralda volgde drie sessies. "In de eerste sessie liet de therapeut mij kennis maken met hypnose. Ik werd in een soort slaap gebracht, maar kon tegelijkertijd alles horen. Ik was bij bewustzijn, maar de therapeut stuurde wat ik deed. Praten lukte niet."

Na de eerste sessie was het tijd voor het 'echte' werk. "De therapeut vertelde wat ik moest doen. Door de dingen die zij zei, ging ik naar mijn onderbewustzijn. Dat schijnt alleen te kunnen als je je helemaal ontspant. Zo raak je in een diepere slaap en dus een diepere staat van ontspanning."

Jeuk is verdwenen

"Mijn therapeut had een bloem bij zich, die normaal altijd een allergische reactie uitlokte als ik eraan rook. Al na de tweede sessie kon ik aan de bloem ruiken zonder te niezen – en ook voelde ik dat ik beter door mijn neus kon ademen dan voorheen."

Na drie sessies was Esmiralda helemaal genezen van haar hooikoorts. "Ik heb nog nooit zo’n mooi jaar gehad. Ik kan pasgemaaid gras ruiken: iets wat voorheen ondenkbaar was. Ook ruik ik eindelijk weer aan bloemen, zonder te hoeven niezen. En de jeuk in mijn ogen is verdwenen. Heerlijk."

Esmiralda begrijpt dat dit voor sommigen klinkt als te mooi om waar te zijn. "Maar je moet het gewoon ondergaan, dan pas merk je dat het werkt. Zelf was ik ook eerst wat sceptisch over de uitkomst. Toch leek het me vooral leuk om eens mee te maken, omdat ik ook niet wist wat het was. Ik ging er open in en het werkte. Ik dacht: 'als ik daarmee een onderliggend iets kan aanpakken, waarom niet?' Probeer het en sta ervoor open, ook al denk je dat het misschien onzin is. Het kán je echt helpen."

Hoe werkt zo’n hypnosesessie precies?

Edwin Selij, oprichter van Hypnose Instituut Nederland, hielp honderden cliënten van hun allergieklachten af door middel van hypnose. Let wel: niet iedere hypnotherapeut hanteert exact dezelfde behandelwijze. 

Selij: "Voor ik met een sessie begin, stel ik samen met de cliënt vast wat precies de allergie is. Hypnose werkt niet alleen bij hooikoorts, maar ook bij andere allergieën. Dit komt omdat een allergie eigenlijk een vorm van gedrag is: je reageert op iets wat je ziet, hoort of ruikt."

Om klachtenvrij te worden, leert Selij zijn cliënten om anders te reageren op dingen. "Dit doe ik in een lichte vorm van hypnose. Terwijl de cliënt in die lichte hypnose is, kijk ik op welke plaats of locatie hij de klachten níet heeft. Vaak is dit bijvoorbeeld op een strand. Een plek waar de klachten wél opkomen, is meestal een pollenrijk gebied zoals een bos."

Bos achter een plexiglas raam

"Als ik mijn cliënt vraag of hij zich zo'n plek kan inbeelden, ontstaat er een allergische reactie, terwijl er geen enkele pol in de buurt is: hij zit nog steeds gewoon bij mij in de stoel. Op het specifieke moment dat hij die klachten ervaart, geef ik een bepaalde druk op de schouder, die de cliënt dan linkt aan dat gevoel van allergie. Daarna stuur ik hem naar de plek waar hij geen klachten ervaart – en geef ik weer een bepaalde druk, ditmaal op de knie", zegt Selij.

Selij 'verankert' de twee plaatsen en het gevoel dat daarbij hoort, door de druk die hij uitoefent. "Daarna laat ik mijn cliënt een plexiglas raam inbeelden, dat zich tussen de twee plaatsen bevindt. De cliënt zit aan de ene, goede kant aan het strand en het bos bevindt zich aan de andere kant van het plexiglas. Dan laat ik het plexiglas raam vervagen en het bos dichterbij komen. Ondertussen blijf ik drukken op je knie: de plek die je associeert met het hebben van geen klachten."

"Doordat je in hypnose bent, accepteert je lichaam dat het niet hoeft te reageren in het bijzijn van gras of bos. Dit gedrag neem je mee als je uit de hypnose ontwaakt en na zo’n 15 minuten ben je volledig klachtenvrij."

Spiritualiteit = niet noodzakelijk

Volgens Selij hoef je niet spiritueel te zijn om hypnose te laten slagen. "Ik heb allerlei soorten mensen met verschillende overtuigingen, leeftijden en denkwijzen in mijn stoel gehad. Zelf kom ik uit de bouw en ben ik zo nuchter als maar kan. Wel is het belangrijk dat je je aandacht op een bepaalde manier kunt focussen. Dit is bijvoorbeeld waarom hypnose bij sporters altijd goed gaat, omdat zij gewend voor langere tijd een hyperfocus te hebben. Ben je niet goed gefocust? Dan lukt het niet."

Ook als je wel eens mediteert, is de kans op slagen volgens Selij groot. "Je komt gemakkelijker in hypnose, vanwege een aanhoudende en geconcentreerde aandacht en focus. Het is belangrijk dat je goed blijft focussen op mijn stem, want die begeleidt je naar die ene plek waar je heen wil. Ben je in staat om naar die suggesties te luisteren, dan kan je iedere suggestie waarheid maken."

Ook Selij weet dat er mensen bestaan die het misschien onzin vinden. "Dat kan natuurlijk. Je moet erin geloven en er voor openstaan om te luisteren naar mijn aanwijzingen. Het klinkt misschien als een ver-van-je-bed-show, maar het kan je echt helpen. Verdiep je eens –  en bedenk daarna of je het iets voor je kan zijn."

Hypnotherapie bij hooikoorts - wat zegt de expert?

Richard Oei, internist-allergoloog bij DC klinieken: "Hooikoorts is een luchtwegallergie. Een allergie is een overdreven reactie van het lichaam op een bepaalde stof, een allergeen, die eigenlijk door het lichaam als een normaal, onschuldig stofje moet worden gezien. Het gaat hierbij vaak om het stuifmeel van bomen en grassen."

Leven in een te schone omgeving

Oei zegt dat de wetenschap er nog niet over uit is waarom de ene persoon eigenlijk zo reageert en de andere helemaal niet. "Er wordt veelal gedacht dat we eigenlijk in een te schone omgeving leven, waardoor allergische reacties kunnen ontstaan. We noemen dit ook wel de hygiënehypothese: we worden als kind bijna niet meer ziek en hierdoor leert ons immuunsysteem niet rustig te reageren op deze onschuldige stofjes."

Hoewel Oei hypnose niet direct verwacht als een behandelmethode voor allergieën, sluit de allergoloog de effectiviteit van de methode niet uit. "Er is een studie gedaan over zelfhypnose, om jezelf te genezen van hooikoortsklachten. Daaruit bleek een verbetering bij mensen die zelfhypnose toepasten. Een kanttekening hierbij is de mogelijke invloed van het placebo-effect. Mensen verwachten namelijk een positief effect als ze zo'n behandeling ondergaan."

Op den duur zelf genezen van hooikoorts

"Veel mensen gaan pas met allergieklachten naar een arts op het moment dat deze klachten op de piek zijn. Het stuifmeel zit vaak niet lang in de lucht: vaak komt na een week regen, die de lucht 'schoonspoelt'.  Het is daarom ook te verwachten dat een methode als hypnose dan blijkt te werken, omdat de klachten sowieso al zouden afnemen. Verder is het mogelijk dat je op den duur vanzelf geneest van de hooikoorts omdat je immuunsysteem gewend is geraakt. Eén van de behandelingsmethoden voor hooikoorts is dat je lichaam versneld aan het allergeen went: dit heet immunotherapie."

Placebo-effect niet uit te sluiten

Al met al ziet de arts geen gevaren of bezwaren tegen de behandelmethode. "Ik zeg: baat het niet, dan schaadt het niet. Maar om echt te kunnen zeggen of het werkt, zou er een onderzoek moeten plaatsvinden onder hooikoortspatiënten met in groep A mensen die medicatie nemen en groep B mensen die zich laten hypnotiseren – die dan elke dag hun klachten precies bijhouden. Dat is tot op heden nog niet gebeurd en ook niet mogelijk omdat je bij hypnose eigenlijk niet het placebo-effect kan uitsluiten."