De opvoedkwestie: 'Zoontje (3,5) is lomp en sloopt alles'
De drie-en-een-half jaar oude zoon van Dalani is een behoorlijke wildebras, waardoor er veel kapot gaat in huis. Hoe kan Dalani dit bijsturen?
Dat haar zoontje barst van de energie en nogal wild is aangelegd, is voor Dalani niet het probleem, zegt ze: "Wat ik wel erg vind, is dat Vic vrij lomp is. Werkelijk alles sneuvelt in zijn handen: bekers, borden, speelgoed, stiften, knuffelbeesten. Hij maakt alles stuk. Het lijkt wel of hij wil testen wat er gebeurt als hij ergens aan trekt of ermee gooit. Heel vervelend. Ik heb hem al tig keer gewaarschuwd. Moet ik hem straffen? Hoe maken we hier een eind aan?"
De vraag is of het realistisch is om hier echt een eind aan te maken of dat je als ouder je beginverwachting kunt bijschaven naar hoe je je zoon kunt helpen om te leren omgaan met zijn energie, zegt gedragswetenschapper Loes Waanders: "Ieder kind is anders en zo te lezen zit jouw kind vol met energie. Dit vraagt veel van jou als ouder. Ongemerkt kun je in een negatief patroon komen van continu 'niet doen', 'hou daar eens mee op'. Dat kost veel negatieve energie en onbewust focus je ook op het gedrag wat je liever niet ziet. Alles wat je aandacht geeft groeit, ook negatief gedrag."
"Het positieve is dat je op deze leeftijd ook heel langzaam ziet dat kinderen wat meer inzicht krijgen in waarom iets niet mag. Daarom kun je starten met het kort benoemen van de algemene afspraak: we laten spullen heel. Benoem daarbij wat je wél wilt zien. Voor jonge kinderen is het vaak niet duidelijk wat je verwacht op het moment dat je zegt: 'Stop daar eens mee'. Geef een alternatief: 'Ik zie dat je het leuk vindt om met de knuffels te gooien. Gooien doen we buiten met een bal.'"
'Benoem ook de momenten dat het wél goed gaat.'
Voor kinderen is het overzichtelijk als er basisregels worden ingesteld, zoals anderen geen pijn doen en geen dingen stuk maken. Waanders: "Gaat het wel die richting op, bied dan een of twee waarschuwingen en benoem ook dat het de laatste keer is dat je waarschuwt: 'Stiften zijn om mee te tekenen niet om mee te slaan.' Daarna: 'Jij mag de laatste keer kiezen: of tekenen of we ruimen de stiften op.' En ga vervolgens ook over tot actie: zeg wat je doet en doe wat je zegt. Hiermee geef je een laatste kans aan en creëer je duidelijkheid en voorspelbaarheid."
En soms is voorkomen beter dan genezen, tipt de gedragsdeskundige: "Kijk in welke situaties je het simpelweg voor kunt zijn, zoals een plastic bord in plaats van een normaal bord. En om het positief te houden: Benoem ook de momenten dat het wél goed gaat en wat er dan precies goed gaat."
Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Opvoedkwestie-tag hieronder en vervolgens links bovenin op 'Volgen'.