Lisette: 'Ik ben te druk in mijn hoofd om te kunnen genieten van seks'

Lisette (29) kan zich al een tijdje niet meer ontspannen tijdens de seks omdat ze 'te druk is in haar hoofd'. Ze somt op: ze is druk op haar werk, met haar kindjes, het huishouden en – niet te vergeten - haar kopzorgen over haar zieke moeder. "Ik weet dat we meer seks moeten hebben en eerder kon ik er ook echt wel van genieten, maar nu denk ik er simpelweg niet meer aan. Als mijn man en ik toch seks hebben (altijd op zijn initiatief) dan merk ik dat ik vrijwel onmogelijk uit mijn hoofd kom en dat ik me niet kan overgeven aan de seks."

"Dit tot grote frustratie van ons beiden, want mijn man merkt natuurlijk ook dat ik er niet helemaal bij ben op dat moment. Hoe zouden we ik dit kunnen doorbreken? Want aan de drukte om me heen gaat voorlopig weinig veranderen, vrees ik."

Seksuoloog Jolien Spoelstra wil ten eerste benadrukken dat dit een heel herkenbaar probleem is voor – met name – vrouwen tussen de 25 en 45 jaar. "Op deze leeftijd zie je een piek in burn-outklachten en is het risico het grootst dat je overspannen raakt. Helemaal niet gek, want dit zijn de tropenjaren voor heel veel mensen: je hebt je werk, gezin, relatie en vaak zorg voor je ouders en dan heb je ook nog sociale contacten die je in stand wil houden. Seks schiet er door al deze drukte vaak bij in."

"Waarom vooral vrouwen in deze periode van hun leven stress en vermoeidheid ervaren? Omdat vrouwen van oudsher zich meer bezighouden met het huishouden, met de zorg voor de kinderen, meer zorg dragen voor hun ouders en ook vaker de sociale contacten onderhouden. Zij hebben het gevoel dat ze al die ballen in de lucht moeten houden."

Seksuele prikkels opzoeken 

Bovendien hebben vrouwen volgens de seksuoloog vaak zogenoemd 'responsief verlangen' naar seks, in tegenstelling tot mannen die over het algemeen 'spontaan verlangen' naar seks hebben. Spoelstra legt uit: "Responsief verlangen houdt in dat je pas zin in seks krijgt als er seksuele prikkels zijn. Als die er niet zijn - als je je de hele dag omringt met vergaderingen, broodtrommels en zieke ouders - dan komt die zin gewoonweg niet. Je moet vaak eerst met seks beziggaan om zin te krijgen. Voor de duidelijkheid: daarmee wil ik niet zeggen dat je seks moet hebben zonder dat je zin hebt, maar wel dat het goed is om de seksuele prikkels op te zoeken."

Seksuoloog Spoelstra noemt dit 'vrijblijvend vrijen'. "Seksuele prikkels kun je opzoeken door met elkaar te douchen, samen in bad te gaan, tegen elkaar aan te liggen, elkaar te masseren. Van daaruit kan zin in seks en eventueel seks ontstaan. Gebeurt dat? Prima. Gebeurt dat niet omdat je eerder afhaakt om wat voor reden dan ook? Ook prima. Niets hoeft, het moet vrijblijvend zijn."

Wat is het risico als de druk er wel op ligt omdat één of beiden vindt dat er toch seks moet komen? Dan kan er volgens Spoelstra een vervelende dynamiek ontstaan. "Als jij wel wil, maar je partner niet, kan je je niet gezien voelen en gefrustreerd raken. Als jij niet wil, maar je partner wel, kan je het gevoel hebben dat je tekortschiet en denken dat je faalt. Vaak gaat dit gepaard met emoties zoals boosheid en verdriet. Maar hierdoor wordt de druk juist alleen maar groter en ontstaat er steeds meer verwijdering."

Zin in seks fluctueert altijd 

Volgens de seksuoloog is het daarom belangrijk om je een aantal dingen te realiseren: de zin in seks fluctueert altijd en is nooit voor beide partners gelijk. Door veranderingen in je leven, verandert de zin in seks ook. "Dat is heel logisch, volkomen normaal en hoeft geen probleem te zijn. Als je dit weet kun je er relaxed mee omgaan. Zeker in de tropenjaren ben je nou eenmaal druk. Realiseer je: we zijn ook maar mensen, er wordt nou eenmaal veel van ons gevraagd. Maar weet ook: die drukte blijft niet altijd."

Door je dit realiseren, er samen over te praten en plannen te maken om af en toe samen iets te ondernemen en te ontspannen, hoeft dit geen probleem te zijn. Spoelstra: "Voor Lisette is het goed om het vrijen niet te zien als nóg een taakje op haar lange to-dolijst, maar om na te gaan wat ze er zelf kan uithalen. Samen ontspannen, quality time creëren met elkaar, zoenen, in bad gaan of een massage kan heel fijn zijn na een drukke dag. Als daardoor iets wordt aangewakkerd, is dat mooi meegenomen. Maar niets hoeft. Dat moet de partner ook beseffen."

Het vrijen afbreken 

Iets wat seksuoloog Spoelstra overigens ook vaak tegen de partners die wel seks willen zegt, is dat zij geen genoegen moeten nemen met seks waar niemand echt gelukkig van wordt. "Mensen hebben soms seks met hun partner, niet omdat ze zelf willen, maar omdat ze denken dat hun partner dat graag wil. Wat velen echter niet beseffen is dat partners het vaak helemaal niet fijn vinden als ze merken dat hun geliefde niet geniet van de seks. Of – zoals Lisette zegt – in haar hoofd zit. Veel partners voelen zich dan juist slecht en hebben het gevoel alsof ze over de grenzen van hun geliefde zijn gegaan. Heb je dus als partner het gevoel dat de ander er niet lekker in zit, breek het vrijen dan af."

Hoe vervelend dat op dat moment ook kan zijn, het is volgens de seksuoloog een mooi moment om je gevoelens bespreekbaar maken, samen tot rust te komen en proberen om opnieuw de connectie met elkaar aan te gaan.

Rubriek: Asking for a friend 

In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.