Kiki: 'Wat mag ik nog wél eten tijdens de zwangerschap?'
Ik vraag dit voor een vriend: elke week behandelen we een vraag over je gezondheid die je niet snel aan je eigen arts durft te stellen. Deze week: Kiki (34) is voor de tweede keer zwanger en tot haar grote verbazing merkt ze dat de regels met betrekking tot wat ze wel en niet mag eten weer enorm zijn veranderd ten opzichte van haar eerste zwangerschap. Wat is wijsheid?
Twee jaar geleden beviel Kiki (34) van haar eerste zoon. Toen las Kiki zich helemaal in over wat ze wel en niet mag eten tijdens de zwangerschap en had ze er meerdere gesprekken over met haar verloskundige. Nu Kiki zwanger is van haar tweede zoon dacht ze dat ze alles wel wist met betrekking tot gezond eten, maar nu lijken de regels alweer anders dan twee jaar geleden.
"Ineens blijk ik geen schaaldieren meer te mogen eten, en mag kaneel ineens wél weer. Ik snap er niets meer van. Zwangere vriendinnen hebben ook weer allerlei andere regels in hun hoofd. Zo drink ik geen groene thee, maar wisten zij weer niet dat dat niet mag. Welke richtlijnen moeten we nou volgen? En waarom veranderen deze regels zo vaak en snel?"
Verloskundige Selina Hekelbeeke snapt dat het Kiki allemaal even duizelt. "Er verandert inderdaad veel. Ineens mogen zwangeren nu weer wel basilicum en kaneel eten, terwijl dat heel lang niet mocht. En schaaldieren mogen nu weer niet worden gegeten, terwijl dat eerder geen probleem was. Het is lastig om alles te weten, zeker als je dan weer iets van vriendinnen hoort, weer andere informatie van je verloskundige krijgt en de rest bij elkaar googelt."
Hekelbeeke geeft aan dat de basisadviezen voor zwangeren hetzelfde blijven, zoals: je vlees goed doorbakken, rauwe vis alléén eten als het vers is, groente en fruit goed wassen en geen rauwe kaasproducten eten. En gebruik de app ZwangerHap van het Voedingscentrum.
"Deze app is wel wat zwart-wit: alles wat niet goed kan worden onderzocht, wordt afgeraden. Dat is ook wel logisch: idealiter onderzoek je een groep die wel iets heeft gegeten en vergelijk je die met een groep die datgene niet heeft gegeten. Maar dat kan natuurlijk niet met zwangeren en hun ongeboren kindjes. Het blijft lastig om de grenswaarde van bepaalde stoffen te onderzoeken: als er een kans bestaat, dan gaat er een streep door dat product. Uiteindelijk biedt deze app de meest uitgebreide en meest up-to-date informatie", zegt Hekelbeeke.
"Het jammere is wel dat deze app verder geen advies verstrekt. Daarin valt nog heel wat winst te behalen", erkent de verloskundige. "Want moeten we ons juist niet meer gaan verdiepen in wat we wél kunnen eten tijdens de zwangerschap? Hoe komen we aan voldoende voedingsstoffen?"
Wat het voor zwangeren extra ingewikkeld maakt, heeft volgens de verloskundige te maken met het feit dat het steeds moeilijker wordt om voldoende voedingsmiddelen uit supermarktproducten te verkrijgen. "Een voorbeeldje: omega-3 (visolie) wordt aangeraden tijdens de zwangerschap, maar onze zeeën zijn zo vervuild dat een heleboel vette vissen worden afgeraden voor zwangeren. En de (kweek)vis uit de supermarkt bevat weer zo weinig voedingsstoffen dat het weinig toegevoegde waarde heeft om deze te kopen en te eten."
Supplement met folaat
Dus dan haal je de benodigde vitamines en mineralen dan maar uit een supplement? Hekelbeeke: "Ja, dat is zeker aan te raden, maar om het nóg ingewikkelder te maken, moet ik ook daar een kanttekening bij plaatsen. Zo wordt er naast omega-3, vitamine D3, aangeraden om gedurende de eerste tien weken van de zwangerschap foliumzuur te slikken, om de kans op afwijkingen vroeg in de zwangerschap zo klein mogelijk te maken."
"Maar vaak slikken vrouwen foliumzuur in synthetische vorm, terwijl deze nauwelijks in het lichaam worden opgenomen. Dan is het vooral een dure plas, want dan plas je alles weer uit. Waar je op moet letten is dat er 'folaat' – de actieve vorm van foliumzuur – in het supplement aanwezig is. Dan weet je zeker dat het ook daadwerkelijk iets doet in je lichaam."a
Mocht je het je kunnen permitteren, dan raadt Hekelbeeke aan om tijdens je zwangerschap te investeren in vis van de visboer en vlees van de slager, in biologische producten of in producten uit eigen moestuin én te kiezen voor goed opneembare vitamines.
Minder bewerkt voedsel
"Het blijft lastig dat biologische producten en natuurlijke supplementen duur zijn en niet voor iedereen toegankelijk, maar het blijft wel belangrijk dat we zeker in een zwangerschap proberen om minder bewerkt en synthetisch voedsel te eten. Probeer - waar het kan - voor vers eten te gaan en ga voor een goed opneembaar supplement. Kijk samen met jouw verloskundige of wellicht ook met een diëtist of orthomoleculair therapeut naar jouw behoeftes en bedenk hoe je dit met voeding en supplementen zo goed mogelijk kan afstemmen, waarbij het wel voor jou betaalbaar blijft."
"En mocht je naar aanleiding van het gebruik van de app Zwangerhap nog vragen hebben, stel die dan aan je verloskundige. Zij zijn op de hoogte van alle nieuwe updates en protocollen dus zij kunnen je verder helpen."
Rubriek: Asking for a friend
In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.