Marjolein kan nooit meer haar dochter knuffelen: 'Elke dag dankbaar voor wat ik heb'
Geheel onverwachts overleed twee jaar geleden het dochtertje van Marjolein de Zwart (34), ze was pas een jaar oud. Dit inspireerde haar tot het maken van een kinderboek over verlies, verdriet en herinneringen. "De impact van zo'n verlies is op kinderen groter dan mensen in de gaten hebben."
"Elke dag ben ik dankbaar voor wat ik heb, en voor de kracht die Fleur mij nog altijd geeft. Continu voel ik dat ik nog met haar in verbinding sta. Het is wennen dat ze er niet meer is. Laatst had ik op een kledingbeurs een mooi jurkje in mijn handen. Even schoot door mijn hoofd: die is leuk voor Fleur. Om daarna te realiseren dat ik nooit meer kleertjes voor haar zal kopen. Op onverwachte momenten slaat dat gemis snoeihard toe."
Klein en intiem afscheid
"Fleur was een heel opgewekt kind. Haar twee oudere broers, Max en Mike, ontfermden zich over haar en vonden het leuk met haar te spelen. Dan rolden ze een bal naar haar of gaven ze haar een knuffelbeest. Ik weet nog dat ik, na twee zoons, bij de echo verwachtte weer een jongen te krijgen. Maar het bleek een meisje. Fleur was echt een cadeautje in ons mannengezin, ze bracht ons in balans. Ze zorgde voor een lach op het gezicht van haar broers en vader en ze was heel makkelijk. Ik nam Fleur overal mee naartoe, want ze hing erg aan mij. Dat vond ik helemaal niet erg, want het was heerlijk tutten en knuffelen met haar."
"We hadden nog veel langer van ons meisje willen genieten, maar een paar dagen na haar eerste verjaardag overleed ze aan de gevolgen van een totaal onverwachte hartstilstand. Ze lag in het ziekenhuis toen ze stierf. Toen de artsen na het laatste onderzoek het nieuws kwamen brengen, wist ik het al. Als moeder voelde ik dat ze het niet ging redden."
"Op dat moment voelde ik me leeglopen, verslagen. Meteen daarna dacht ik: ik wil nog mooie herinneringen met haar maken. Mijn man en ik namen haar mee naar huis, waar onze naasten afscheid van haar konden nemen. Op onze oprit stond een gedenktafel met mooie lichtjes en een gedenkboom. Hieraan konden mensen briefjes hangen waarop ze iets geschreven hadden voor ons of Fleur. Dit heeft ons later veel steun gegeven bij het teruglezen. We hebben in besloten kring afscheid genomen. Klein en intiem, en dat voelde heel fijn."
Zingeving
"Natuurlijk zaten Max en Mike met veel vragen na het overlijden van hun zusje. Ze waren verbaasd dat ze zoveel kaartjes van mensen kregen: ze waren toch niet jarig? En wie waren ineens al die mensen in huis, dachten ze toen de uitvaartverzorger er was. Soms wist ik niet zo goed hoe ik iets in kindertaal moest uitleggen, bijvoorbeeld toen zij vroegen wat cremeren was. Ik kocht prentenboeken over dood en verlies, maar daarin stond niets over cremeren. Ik besprak dit met mijn vriendin en buurvrouw Désirée de Cock, die een groot talent heeft voor tekenen en schrijven. Zo ontstond al een week na Fleurs overlijden het idee samen een kinderboek te maken over verlies. Niet alleen voor mijn kinderen, maar ook om anderen te helpen."
"Onze brainstorms over het boek gingen gepaard met veel thee, tranen en ook een lach. Maar het was voor mij fijn een missie te hebben. We keken naar wat we misten in de boeken die er al waren over dit onderwerp en wat we belangrijk vonden dat terug moest komen in ons boek. We bedachten het verhaal van de familie Vos die te maken kreeg met het verlies van vosje Lenny. Ook kozen we bewust voor een invulgedeelte om kinderen de mogelijkheid te bieden het persoonlijk te maken en hun eigen mooie herinneringen op te schrijven. Het maken van dit boek, dat volgende week verschijnt, hielp me bij de verwerking. Het gaf mij zingeving en een doel. We hopen dat het boek ondersteuning kan zijn in het rouwproces van kinderen en hun families, en dat het verhaal mensen begeleidt in de zoektocht naar de juiste woorden bij een verlies."
Ongemakkelijk
"Al eerder had ik een groot verlies meegemaakt. In 2015 overleed mijn drieëntwintigjarige broer bij een motorongeluk. Toen al merkte ik dat ik een overlever was. Ik keek naar wat ik nog voor mijn broer kon betekenen en heb me daarop gericht. Samen met mijn ouders, familie en zijn vrienden zorgde ik voor een groots afscheid. Als hij zijn uitvaart had gezien, had hij het vast heel vet gevonden. Zijn verlies is een deel van mij geworden, net als het verlies van Fleur. Beiden worden nog bijna dagelijks genoemd. En ik denk dat waar mijn broer en Fleur nu ook samen zijn, Fleur zich geen lievere oom kan wensen. Het geeft mij een fijn gevoel dat mijn broertje nu voor haar zorgt."
"Max en Mike zijn heel open over Fleur. Een tijd geleden stonden we bij de viskraam, samen met hun babybroertje Jim die bijna een jaar na Fleurs overlijden werd geboren. De visboer grapte dat het vast een gezellige boel was, met al die jongens. Mike zei toen: 'Oh, maar we hebben ook nog een zusje!' Toen de visboer vroeg waar zij dan was, antwoordde hij heel eerlijk dat zij dood is. Dat was even ongemakkelijk voor die meneer – mensen kunnen niet weten welk effect een simpele vraag heeft – maar ik vind het mooi dat mijn zoons er niet omheen draaien."
Onwerkelijk
"De impact van het verlies van een naaste is op kinderen groter dan mensen in de gaten hebben. Kinderen zien het verdriet bij hun ouders en vaak zie je dat zij die pijn willen wegnemen en voor hun ouders willen zorgen. Kinderen durven dan niet bespreekbaar maken wat ze zelf voelen, want 'papa en mama zijn al zo verdrietig'. Ik hoop dat kinderen in deze situatie beter gezien worden."
"Zelf heb ik geleerd dat ieder rouwproces verschillend is. Er is geen goed of fout, iedereen rouwt op zijn eigen manier. Daar is geen handdoek voor, dus zoek naar wat bij jou past. Voor mij werkte het goed om bezig te zijn met het boek, maar tegelijk wel te blijven voelen. Want het verdriet om Fleur mag er zijn. Zij is onderdeel van ons leven en ik koester de mooie herinneringen."
"Dat ik Fleur nooit meer een knuffel zal geven, blijft onwerkelijk en immens verdrietig. Maar ik kan oprecht zeggen dat ik gelukkig ben. Natuurlijk vraag ik me soms af waarom ons dit moest overkomen, maar ik heb ook geleerd van iedere dag te genieten. Voor mij geen verre vakanties of dure spullen die mij gelukkig maken. De liefde en steun van mijn gezin, familie en vrienden betekenen alles voor mij."
Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Nooit Meer-tag hieronder en vervolgens linksboven op 'Volgen'.
Nooit meer?
Wil jij ook je verhaal kwijt en vertellen wat je 'nooit meer' wil meemaken, doen of juist laten? We zijn benieuwd naar jouw verhaal. Mail ons op weekendmagazine@rtl.nl