Shannen wil nooit meer bang zijn om te eten: 'Moest kokhalzen van groente'

"Als baby spuugde ik mijn groentehapjes al uit. Met pijn en moeite kregen mijn ouders het bij mij binnen, mijn moeder dacht dat ik het gewoon niet lekker vond en aan de smaak moest wennen. Maar ook toen ik ouder werd en met de pot mee at, bleef het voor mij lastig om groente te eten. Ik kreeg het gewoon niet weg, net als fruit."

Veranderde smaak

"Op mijn achtste werd ik ernstig ziek. Ik had een tumor in mijn schouder en werd geopereerd en bestraald, ook kreeg ik zware chemokuren. Door de chemokuren werd ik ontzettend misselijk, ik spuugde alles weer uit. Gelukkig werd ik beter, maar de chemo’s veranderden mijn smaak. Voedsel dat ik eerst wel lustte, zoals bloempap, kreeg ik daarna niet meer weg. Eten werd nog moeilijker voor mij."

"Vooral groente eten werd problematischer. Met name koolsoorten die sterk ruiken kreeg ik niet weg, zoals bloemkool, boerenkool en broccoli. Ik keek altijd al als een berg op tegen het avondeten, mijn dag was echt verpest als ik wist dat wij die avond boerenkool zouden eten. Vaak zat ik nog tot tien uur ’s avonds aan tafel omdat ik van mijn ouders mijn bord moest leegeten. Dat wilde ik wel, maar het lukte niet.

Mijn ouders dachten dat ik me aanstelde en ergens vond ik dat zelf ook. Iedere ochtend nam ik me voor om die dag beter mijn best te doen en echt 'normaal' te gaan eten. Maar als ik mezelf dwong om een hap groente te nemen, dan kreeg ik het niet doorgeslikt en moest ik kokhalzen. Soms moest ik zelfs overgeven. Dat had niet alleen met de smaak te maken, maar vooral met de structuur van sommige groentes. Bij ui bijvoorbeeld kreeg ik een soort knispering op mijn tanden. Voor mijn gevoel klopte dat niet, ik werd er spontaan misselijk van."

Machtsstrijd aan tafel 

"Fruit was ook een probleem, maar in die tijd mocht je op de basisschool nog fruitkoekjes en liga’s eten, dus die kreeg ik mee voor in de kleine pauze. Thuis kreeg ik weleens een appel in partjes, daar at ik een paar stukjes van op en de rest gooide ik stiekem in de tuin. Ik zocht manieren om geen groente te hoeven eten, zo had ik een trucje om het eten op een bepaalde manier over mijn bord te verdelen zodat het minder leek.

Soms gooide ik het in de vuilnisbak of spoelde ik het snel door de gootsteen, als mijn ouders niet opletten. Voor hen was het heel frustrerend en dat snap ik. Die machtsstrijd aan tafel was voor niemand leuk en toen ik eenentwintig was, lieten mijn ouders het maar los."

"Ik at zelden bij anderen thuis, en als ik dat deed vroeg ik eerst wat ze aten zodat ik kon inschatten of ik het zou wegkrijgen. Zo niet, dan verzon ik een smoesje en at ik toch thuis. Vorig jaar zocht ik hulp bij een psycholoog. Ik wilde zo niet verder, altijd dat gedoe met eten was vermoeiend. Er moest iets veranderen."

Extreem selectief eetpatroon 

"Ik vertelde de psycholoog over mijn problemen met een specifiek soort eten. Zij zei toen dat dit klonk als de eetstoornis Arfid, waarbij mensen een extreem selectief eetpatroon hebben. Ik had hier nog nooit van gehoord. Niet veel later werd ik getest bij een specialistische praktijk en daar kreeg ik de officiële diagnose.

Voor mij was dat een opluchting. Het was heel fijn dat alles nu verklaard kon worden. Iedere keer als ik toch probeerde om groente te eten en het mislukte, voelde dat als falen. Nu wist ik dat ik er echt niets aan kon doen."

"Sinds een paar maanden zit ik in therapie, waarbij ik dingen moet eten die ik normaal gesproken vermijd. Ik heb al komkommer en banaan gegeten. Ik kan niet zeggen dat ik het lekker vind, maar het gaat de goede kant op. Nu ben ik aan het oefenen met warme groente, zoals courgette.

Therapie is geen snel wondermiddel, nog altijd blijven groentes moeilijk voor mij. Als ik met vriendinnen ergens ga lunchen en een broodje carpaccio bestel, dan haal ik de rucola eraf. Bij een hamburger verwijder ik de tomaat en augurk die ik onder een servet verstop omdat ik geen zin heb in commentaar."

Geen aanstellerij

"Uiteten gaan is sowieso een uitdaging voor mij. Ik zal niet snel naar een onbekend restaurant gaan. Meestal bestel ik pasta Alfredo met kip en kaas, en dan zónder champignons. Gelukkig hebben mijn vriendinnen hier geen kritiek op, maar ik heb zeker vaak onbegrip gevoeld van familieleden of mensen die ik niet zo goed kende. Dan moest ik weer gaan uitleggen waarom ik mijn groente niet opat. Daarom is het zo fijn dat ik nu een diagnose heb. Het is een serieuze eetstoornis, geen aanstellerij."

"Ik hoop dat er meer begrip en aandacht komt voor Arfid. Ik kende de eetstoornis ook niet, en áls je er al iets over hoort, dan gaat het vaak over kleine kinderen die hiermee worstelen. Terwijl er waarschijnlijk ook veel volwassenen mee rondlopen die hier nooit erkenning voor hebben gekregen."

Angst voor kokhalzen en spugen 

"Voor mezelf hoop ik dat ik over een tijdje nooit meer bang hoef te zijn om te eten, en dat ook mijn angst voor kokhalzen en spugen verdwijnt. Dat ik gerechten kan eten met meerdere groentes erin en onbezorgd naar een restaurant kan gaan. Dat lijkt me heerlijk."

Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Nooit Meer-tag hieronder en vervolgens linksboven op 'Volgen'.

Nooit meer? 

Wil jij ook je verhaal kwijt en vertellen wat je 'nooit meer' wil meemaken, doen of juist laten? We zijn benieuwd naar jouw verhaal. Mail ons op weekendmagazine@rtl.nl