Zwangere Muriel twijfelt over de NIPT-test: 'Gewoon doen?'
Ik vraag dit voor een vriend: elke week behandelen we een vraag over je gezondheid die je niet snel aan je eigen arts durft te stellen. De zwangere Muriel twijfelt of ze de NIPT-test wil laten doen. Hoe maakt ze deze keuze?
Muriel (33) is bijna twaalf weken zwanger en is laatst door haar verloskundige ingelicht over de NIPT-test. Voor dit gesprek dacht Muriel dat ze 'deze test gewoon moest doen en ook de nevenbevindingen moest laten onderzoeken'. Maar nu twijfelt haar partner over zowel de NIPT als de nevenbevindingen.
"'Wat als het slecht nieuws is, dan is hij of zij toch ook welkom?', zegt hij. "Daar ben ik het deels wel mee eens, maar ik wil ook niet dat er een kindje onnodig zou moeten lijden als er echt heel veel mee mis is. Dus iets in mij wil wel meer te weten komen over de gezondheid van het kindje. Ik ben vast niet de eerste met dit dilemma. Hoe pak ik dit aan?"
De NIPT-test, een bloedtest bij de aanstaande moeder om eventuele chromosoomafwijkingen down-, edwards- of patausyndroom bij de ongeboren baby op te sporen, is sinds april 2023 gratis. Hiervoor moesten ouders een eigen bijdrage van 175 euro voor de NIPT-test betalen.
Verloskundige Selina Damen ziet een verandering sinds de NIPT gratis is. "Aan de ene kant is de drempel lager en is een geldkwestie gelukkig niet meer iets wat iemand van de test hoeft te weerhouden. Aan de andere kant zie ik dat er het gevoel heerst dat hierdoor de test standaard is en 'erbij hoort'. Hierdoor wordt er vaak minder bewust een keuze gemaakt."
Volgens Damen is de NIPT-test heel betrouwbaar, maar kan ook deze nog steeds geen 100 procent garantie geven op een gezond kindje. "Ook met echo's kunnen we tegenwoordig heel veel zien, maar ook nog steeds niet alles. Het echte bewijs is er pas als het kindje wordt geboren."
Wat ga je met de uitslag doen?
Als verloskundige is het haar taak om te informeren en helpen zelf een keuze te maken, maar niet te sturen. "Er is hierin geen goed of fout. Wat de meeste stellen beslissen is niet relevant, wat wél belangrijk is is dat je er samen over praat en antwoord geeft op de volgende vragen: 'Waarom zou je willen testen?' en 'Wat ga je met de uitslag doen?' Zou je de zwangerschap afbreken als blijkt dat het kindje een chromosoomafwijking heeft? Of wil je het weten om voorbereid te kunnen zijn? Of wil je juist niet testen omdat je bang bent dat deze kennis je zwangerschap gaat beïnvloeden?"
"Het gaat erom dat je van elkaar goed weet hoe je erin staat en dat je elkaar kan snappen. Je hoeft natuurlijk niet alle vervolgstappen al precies besproken te hebben, maar dat je wel van elkaar weet hoe je erover denkt."
Mocht je er samen niet uitkomen, ga dan verder het gesprek aan met je verloskundige, zegt Damen. Zij kan jullie helpen om verder na te denken over het wel of niet laten uitvoeren van de NIPT-test. En dat geldt ook voor het wel of niet willen weten van de eventuele nevenbevindingen die kunnen worden gevonden bij het kind, in de placenta, de moederkoek en de moeder zelf.
Als je de NIPT-test laat uitvoeren, kunnen er ook andere chromosoomafwijkingen worden gevonden dan de drie waarop primair wordt getest. Als het gaat om zeer ernstige afwijkingen of als er kanker wordt gevonden bij de moeder, dan wordt dit wel altijd gemeld. In alle andere gevallen heb je zelf de keuze of je deze bevindingen wilt weten of niet.
4 op de 1000 vrouwen
Volgens Damen krijgt 4 op de 1000 vrouwen die de NIPT-test laat doen, daadwerkelijk een uitslag met een nevenbevinding. "Deze kans is dus maar heel erg klein. Daardoor is het hierbij soms nog lastiger om te kunnen voorstellen waar je wel of niet voor kiest."
"Dit zijn natuurlijk dingen waar je liever niet over nadenkt, zeker niet als je net in blijde verwachting bent. Hopelijk geeft de NIPT juist een geruststellende uitslag, maar heb het er wel met elkaar over zodat je weet hoe je erin staat en waar je samen voor kiest."
Rubriek: Asking for a friend
In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.