Weg met die mascara en foundation: 'Geen make-up voelt als een bevrijding'

"Make-up was een soort masker dat me een zelfverzekerder gevoel gaf"

Sonja de Kreij (55) droeg als beautyblogger véél make-up, maar is nu team blotebillengezicht.

"Make-up was vanaf mijn puberteit een vanzelfsprekend onderdeel geweest van mijn beautyroutine. Ik weet nog dat ik op mijn 15de een oogpotloodje mee naar school nam om me daar stiekem op te maken, omdat mijn ouders erop tegen waren. Voordat ik naar huis ging waste ik het er weer af. 

Toen ik eenmaal oud genoeg was om zelf te bepalen wat ik op mijn gezicht smeerde, ben ik nooit meer zonder make-up de deur uitgegaan. Ik kreeg vaak complimenten over hoe ik me opmaakte. Nu heb je daar YouTube-tutorials voor, maar ik had het mezelf allemaal aangeleerd. De make-up was een soort masker dat me een zelfverzekerder gevoel gaf. Daarbij kwam dat ik er nogal jongensachtig uitzag met mijn korte haar en niet uitgesproken vrouwelijke vormen – die make-up droeg ik ook om te laten zien: ik ben een meisje, hoor."

"Ik heb jarenlang geschreven over beauty, waar make-up een groot onderdeel van was. Ik testte bijvoorbeeld mascara’s, lippenstift en foundations, die ik dan uiteraard ook bij mezelf opdeed. Soms was ik uren bezig om een perfecte look te creëren. Dan liep ik erbij als een halve travestiet en werd ik raar aangekeken als ik zo naar de supermarkt ging."

Half uur voor de spiegel 

"Nadat ik was gestopt met bloggen, omdat het wereldje me niet meer aansprak, merkte ik dat ik mijn interesse in make-up ook langzaam maar zeker verloor. Ik ging het veel minder dragen, tot ik op een gegeven moment dacht: waarom doe ik het überhaupt nog? En voor wie? Mijn man vond me net zo mooi zonder make-up en ook mijn zoon zei op een dag dat ik echt wel zonder 'dat masker' kon. 

Deed ik dan al die moeite voor mezelf? Op een gemiddelde dag was ik zo een half uur bezig voor de spiegel, die tijd kon ik toch wel beter besteden. Ik was er ineens helemaal klaar mee."

"Helemaal afgezworen heb ik het niet, maar sinds december 2022 draag ik alleen nog make-up bij speciale gelegenheden. En vooruit, zo nu en dan nog wat mascara. In het begin vroegen mensen me weleens of ik ziek was als ze me zonder make-up zagen, maar dat hield vanzelf op."

Verlopen Karel Appel-schilderij

"Heerlijk vind ik het. Als ik in de spiegel kijk denk ik weleens: kind, doe wat op, je ziet er niet uit, maar toch ben ik blij dat ik die drang kan weerstaan. Zo loop ik er tenminste niet bij als een verlopen Karel Appel-schilderij als ik weer eens de hond heb uitgelaten in de regen. 

Ineens valt me nu ook op dat ik helemaal geen uitzondering ben. Ik kom veel meer 50-plussers tegen die geen of nauwelijks make-up dragen. Ik ben opgelucht dat ik niet meer de behoefte voel me achter een laag make-up te verschuilen. Het voelt als een bevrijding."

"Voor een date of een avond uit ging ik all out met make-up"

Renate van Dijk (39) gaat al zeker veertien jaar make-uploos door het leven. 

"Eerlijk gezegd heb ik make-up altijd heel veel gedoe gevonden. Op de middelbare school droeg ik het al bijna niet, hoewel ik veel acne had. Daar was ik erg onzeker over, maar over mijn make-upskills was ik zo mogelijk nog onzekerder. Ik zag op school wel meisjes die bijvoorbeeld concealer gebruikten als foundation: zó wilde ik er echt niet bij lopen. 

Foundation droeg ik dus niet, en ik vond mijn huid niet mooi genoeg om de aandacht op mijn ogen of lippen te vestigen met mascara of lippenstift. Bovendien lukte het me al niet elke dag om op tijd op school te zijn en wilde ik het mezelf niet nog moeilijker maken."

Dubbele standaard

"Later ben ik wel make-up gaan dragen, als ik bijvoorbeeld een date had of een avondje uitging. Dan ging ik ook all out: foundation, concealer, poeder, mascara, oogpotlood, lippenstift, alles. Bij audities – ik heb conservatorium gedaan en werkte een tijdje als zangeres – had ik ook altijd het gevoel dat ik me moest opmaken. Je wordt als zangeres nu eenmaal deels op je uiterlijk beoordeeld, hoe goed je ook kunt zingen.

In dat wereldje wordt van je verwacht dat je aandacht besteedt aan je uiterlijk, en bij vrouwen hoort make-up daar toch wel bij. Die dubbele standaard vind ik belachelijk: waarom hoeven mannen zich niet op te maken, 'mógen' ze dat zelfs niet, en is het voor vrouwen bijna verplicht? Ik vind dat haast middeleeuws. Zodra ik was gestopt met het conservatorium, ben ik daarom ook gestopt met make-up. Helemaal omdat ik toen mijn vriend leerde kennen, die me naturel net zo mooi vond. Ik had geen enkele reden meer om me nog op te maken."

"Nu ik als trouwfotograaf werk op zonnige bestemmingen, ga ik ook echt niet met een gezicht vol foundation tegen die camera gedrukt staan. Ik zweet het er alleen maar af. In het high-end segment waarin ik werk wordt wel enigszins verwacht dat je er ook 'high-end' uitziet, wat voor vrouwen betekent dat je make-up draagt. Maar daar heb ik dus maling aan.

In het dagelijks leven zul je mij geen make-up meer zien dragen. Het enige waar ik het nog wel doe, zijn de amateurmusicals waarin ik speel. Daarvoor word ik opgemaakt – daar ontkom je niet aan op het toneel. Maar mannen gaan daar net zo goed in de grime, dus daar is in ieder geval geen sprake van een dubbele standaard."

"Toen ik een keer geen make-up op had, vroeg een collega waarom ik geen bril op had"

Janny Smits (61) droeg vroeger opvallende make-up, maar maakt zich nu alleen nog op voor de YouTube-serie waarin ze speelt.

"Toen ik mijn huidige man leerde kennen, op mijn 19de, ben ik begonnen met het dragen van make-up. We zaten in het hardrockcircuit en daar was het gebruikelijk om opvallende make-up te dragen. De zwarte lijnen boven en onder mijn ogen werden steeds dikker. 

Op mijn werk als receptioniste kenden ze me ook niet anders dan met die lijntjes. Toen ik een keer zonder make-up achter de balie verscheen – ik weet niet eens meer waarom – vroeg een collega: 'Hey, heb je vandaag geen bril op?' Daar moest ik heel hard om lachen."

"Ik heb nooit uren voor de spiegel gestaan, maar ik maakte er wel werk van. Lijntjes, oogschaduw, lippenstift. En een tijdje van die gekleurde mascara, in paars en groen. Die deed ik alleen op de uiteinden van mijn wimpers, dat gaf een leuk effect."

Niet meer kunnen opbrengen 

"Ik heb er altijd waarde aan gehecht er verzorgd uit te zien. Maar tegenwoordig vind ik het niet meer zo nodig om daarvoor vol in de make-up te gaan. Verzorgd ben je ook als je haar netjes zit en je mooie kleding draagt. Me opmaken doe ik nu alleen nog voor de YouTube-serie waarin ik 'Diva' speel, Charlottes Lachclub, waarvan de opbrengsten vanaf duizend abonnees naar stichting Make-A-Wish gaan. In zo’n rol hoort het er een beetje bij. Dan zoek ik gekke kleren uit en maak ik me soms overdreven op, met glitters enzo. Zo zou ik niet over straat gaan. 

In mijn dagelijks leven heb ik – op een beetje lippenstift na – geen behoefte meer aan make-up. Het is ongemerkt minder belangrijk voor me geworden. Ik ben zoals ik ben, en ik ben tevreden zo. Het is ook heerlijk makkelijk. Ik zou het niet meer kunnen opbrengen me elke dag vol op te maken. Dat gedoe!"