Ruben Nicolai beleeft succes na succes: 'Maar ik sta niet bekend om mijn visie'

Hele generaties groeiden op met 'Te land, ter zee en in de lucht'. Het iconische programma, waarin Nederlanders in zelfgemaakte karretjes met wisselend succes van een schans zoeven, was in 1973 al voor het eerst te zien. Na een pauze van dertien jaar keerde de kijkcijferhit afgelopen weekend terug op tv. Ditmaal met Edwin Evers als voice-over, Gerard Joling als startschotgever en Ruben Nicolai als presentator.

"Een ongelooflijk feest om te doen", zegt Ruben. "Er zijn mensen die al meer dan honderd keer hebben meegedaan aan dit programma. Eén iemand had al met al zijn familieleden meegedaan, behalve met zijn dochter – die was nog te jong toen het programma in 2011 stopte. Nu deden ze samen mee, zodat hij kan zeggen: ik ben met mijn hele familie die helling af geweest."

We leggen Ruben 13 keuzevragen voor.

1. 'Te land, ter zee en in de lucht' presenteren of eraan meedoen?

"Ik ben heel blij dat ik het mag presenteren. Het is een stuk fijner om als presentator op die helling te staan dan ervan af te moeten in een gammel karretje. Die mensen gingen hárd! Ik vond het wel heel leuk om in het wereldje van de deelnemers te mogen rondlopen. Ze kwamen ’s ochtends vroeg aan op een campingterrein, waar ze aan hun karretje sleutelden voordat de opnames begonnen. Als die kar eenmaal pontificaal stond te shinen, ging de barbecue aan, trokken ze een blikje bier open en werd gezellig het campingleven gevierd. En als iemand een tang, een schroef of plakkertje nodig had, was niemand te beroerd om te helpen."

2. Doe-het-zelver of twee linkerhanden?

"Ik heb twee linkerhanden en een superhandige vriendin. Die kan een Ikea-kast in elkaar zetten zonder te vloeken. En zonder onderdelen over te houden die heel belangrijk blijken. Mijn taak intussen? Het vuilnis buitenzetten, dat wordt mij nog wel toevertrouwd. Kleine, overzichtelijke taakjes. Haha."

3. Twee oud-presentatoren van 'Te land': André van Duin of Jack van Gelder?

"Daar kan ik niet tussen kiezen, want die hadden allebei een heel andere rol. André van Duin heeft het programma echt naar een volgend niveau gebracht met zijn voice-overcommentaar. Dat hopen we dit jaar ook enigszins te bereiken met de heerlijke tongue-in-cheek-humor van de zeer getalenteerde Edwin Evers. 

André is een icoon. Maar Jack ook. Hij stond bovenop de helling en stelde nog wat vragen voordat die mensen eraf werden geduwd en met een noodgang naar beneden gingen. Jack was zo aardig om me meteen te appen toen hij las dat het programma terugkwam: 'Heel veel plezier, het is een superleuk programma om te mogen doen'. Daar heeft hij helemaal gelijk in."

4. Efteling of Disneyland?

"De Efteling, natuurlijk. Dat is het decor van het programma, ik heb er een week rondgelopen. En elke dag zit het stampvol. Elke dag! Dat vind ik toch wel heel cool. We hebben ons eigen Disneyland, ons eigen Hollandse product. We hoeven niet naar een Mickey Mouse of Pluto te kijken, maar maken plezier met sprookjes die we allemaal kennen. Dat geeft echt een gevoel van trots. Of ik een echte pretparkliefhebber ben? Nou nee, mijn lievelingsattractie is de uitgang. Als we gaan, sta ik vaak met alle tassen en jassen van de kinderen aan de zijkant. Weer een overzichtelijke taak."

5. 'Te land, ter zee en in de lucht' of 'De Erfgenaam'?

"Het is een beetje flauw, maar ik kan niet kiezen. Dat is namelijk exact wat ik nou zo geweldig vind aan televisie maken: de ene dag sta je in de Efteling, omgeven door duizenden mensen, te schreeuwen en een karretje van de helling af te duwen. En een dag later loop je in een heel stille wijk ergens over straat met een erfenis. Die afwisseling in het werk vind ik fantastisch."

6. Nieuwsjunk of snel zappend langs het journaal?

"Hoe ouder ik word, hoe meer nieuws ik opslurp. Vroeger pakte ik ook weleens een krant, maar nu wil ik standaard alles lezen. Ik heb veel nieuwsapps, onder meer natuurlijk die van RTL Nieuws. En ik luister graag naar BNR Nieuwsradio als ik in de auto zit. Als ik voor 'De Erfgenaam' uren aan het rijden ben, krijg ik het nieuws zo goed mee dat ik van sommige nieuwsquizjes denk: wat makkelijk."

7. Strakke carrièreplanning of wel zien wat op je pad komt?

"Nee, ik kan niet zeggen dat ik mijn carrière zorgvuldig heb uitgestippeld en van tevoren dacht: nu moet ik zo’n soort programma, en nu zo een. Ik sta niet bekend om mijn visie, haha. Ik heb het meer genomen zoals het kwam, denk ik. Het leuke aan tv is dat niemand kan voorspellen of een programma gaat scoren of niet. Godzijdank, anders zou het wel heel makkelijk zijn. 

Soms wordt iets beter bekeken dan je dacht, en soms heb je ergens een goed gevoel bij en scoort het voor geen meter. Dat is meer dan eens gebeurd, hoor. Natuurlijk baal ik daar dan van, want heel veel mensen doen hun best om een programma te laten slagen. Dat is zuur, pijnlijk en geeft een naar gevoel. Maar als een programma goed scoort, word je ook meteen weer enthousiast en krijg je zin om er bij een volgend project weer vol tegenaan te gaan."

8. Improviseren of volgens script?

"Het liefst heb ik een heel summier script, met daarbinnen ruimte om te improviseren. Dat je weet: als ik dit voorlees, is alle informatie er. Maar dat is nog niet per se leuk, dus de rest ga ik een beetje opvullen. Dat is het aller-, allerlekkerste."

9. Je gaat weer toeren met TAFKAL (The Artists Formerly Known As Lama's). Daarom: theater of tv? 

"Allebei. Het leuke van theater is dat je onmiddellijk afrekent met het publiek. Is het leuk? Dan hoor je dat. En is het niet leuk? Dan hoor je dat ook. Die harde, directe reacties zijn heel verfrissend. Je krijgt boter bij de vis. Bij tv is dat natuurlijk anders. De kijkcijfers komen een dag of soms zelfs een week later, en je ziet niet hoe mensen reageren terwijl ze naar een programma kijken. Maar bij tv heb je dan weer grotere mogelijkheden om bijvoorbeeld andere landen in te gaan of allerlei subculturen in te duiken."

10. Podiumdier of podiumangst?

"Zeker een podiumdier. Als mensen zeggen dat ze doodziek zijn, overgeven en elke keer sterven als ze het podium op moeten, denk ik: ga iets anders doen. Dat is toch vreselijk, als je dat elke keer zou hebben? Als we met de Lama’s het podium op gaan, hebben we daar allemaal echt zin in: vijf geboeide tijgers die eindelijk los mogen. Ik kan dan gewoon niet wachten. 

Al was dat anders toen ik net begon, hoor. Toen trilde de microfoon in mijn hand zo erg dat ik ’m maar met twee handen vastpakte. Dan zeiden mensen: o, wat stond je mooi integer te zingen. Dat was dus allemaal om de zenuwen te verbloemen."

11. Overal herkend of anoniem over straat?

"Je kunt dat probleem zo groot maken als je zelf wil. Als je in een restaurant zit en iemand vraagt of ’ie even met je op de foto mag, kun je ontzettend stennis gaan schoppen en zeggen dat je hier privé zit, maar daarmee maak je het vervelend voor iedereen. Voor degene die het vroeg, voor degene met wie je aan het eten bent, voor de mensen om je heen en voor jezelf. 

Zeg je ja, dan is die foto zo gebeurd en kun je weer door. Iedereen tevreden. Je moet het soms ook niet te groot maken. Daarbij: in Nederland zijn we allemaal poldercelebrity’s. We hebben hier geen praktijken zoals in Engeland, Duitsland en Amerika, waar beroemdheden echt last hebben van de pers."

12. Uit eten of uitgebreid koken?

"Liever uit eten. Dat zullen mijn gasten dan ook zeggen. Uit eten gaan kan ik supergoed. Voor koken heb ik alle concentratie, voorbereiding en tijd nodig. Dan wil het soms weleens lukken. Maar nee, ik heb liever dat een professional het doet."

13. Sparen of spenden?

"Oeh, sparen heb ik al mijn hele leven heel moeilijk gevonden. Ik weet nog dat we vroeger thuis een kasboekje moesten maken aan het eind van de maand. Mijn zus had altijd nog geld over, terwijl ik amper wist waar ik mijn geld aan had uitgegeven – laat staan dat ik wat overhad. Als ik een stuiver had, rende ik meteen naar de tabakswinkel om voetbalplaatjes te kopen. Als er geld is, mag het eruit. Waar het tegenwoordig aan opgaat? Aan uit eten gaan, haha."

Te land, ter zee en in de lucht is vanaf 31 augustus te zien op RTL4 en op Videoland.