Geef mij maar Amsterdam? Hier moet je zijn om onze hoofdstad (weer) in je hart te sluiten

"Amsterdam is niet meer wat het geweest is." Dat zeggen zowel de échte Amsterdammers als mensen van buiten. De stad is inderdaad niet meer hetzelfde als toen ik er als student kwam wonen. 

Dat is deels positief en deels negatief. Er is veel opgeknapt en verbeterd, maar er is ook veel verloren gegaan. De stad lijkt zijn rauwe randjes, typische kroegen en paradijsvogels te hebben ingeleverd en daarvoor in de plaats zijn toeristen, toeristen en nog meer toeristen gekomen. 

Dat heeft het imago van de stad geen goed gedaan. Amsterdam stond jaren op nummer één in de lijst van meest gewaardeerde steden, maar haalde dit jaar niet eens meer de top 5. De liefde voor de hoofdstad lijkt flink te zijn bekoeld. Amsterdammers worden bestempeld als arrogant en de stad wordt gezien als veel te duur en te druk. En als het gaat om 'sympathiek' staat Amsterdam van de 342 beoordeelde gemeenten op plek 155. 

Negeer Tiktokrijen 

Is het echt zo erg gesteld met onze hoofdstad? Ik denk van niet, want als je een beetje weg stapt van de massa is er nog genoeg te vinden wat Amsterdam Amsterdams maakt. Zeker in de wijken buiten het centrum, maar ook hartje binnenstad is ontzettend veel leuks te beleven. Je moet alleen weten waar je het zoeken moet. 

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: negeer alle Tiktokrijen, want dat is allemaal onzin. Geen weldenkende Amsterdammer gaat in een ellenlange rij staan voor hippe friet of een trendy koekje. Zonde van je tijd. 

Daarnaast doe je jezelf een plezier door altijd net even verder te kijken. Vanaf Centraal Station lopen de meeste mensen klakkeloos over het Damrak richting de oerlelijke Kalverstraat. Als je bij het monument op de Dam dan bedenkt dat je wel wat wil drinken, ben je daar minstens vijf euro voor een colaatje kwijt en zit je op een sfeerloos terras. Dat is geen goed begin van je dagje uit. Niet doen dus. 

Een veel beter plan is om via de levendige Zeedijk naar de Nieuwmarkt te lopen. Dit mooie plein heeft tig cafés en goede terrassen, zoals dat van Lokaal ’t Loosje, dat vroeger een wachtstation voor de paardentram was. 

Zelf plof ik graag neer bij café De Zon, een ouderwets Amsterdams café dat er al honderd jaar zit. Betalen doe je cash, want een pin hebben ze niet. Barmannen Nol en Louis tappen het bier en schenken de jenevertjes in, terwijl ze grappen maken met de stamgasten. Het is een gezellige mix van buurtbewoners en toeristen. Veel van dit soort cafés zijn de laatste jaren overgenomen door investeerders, die de boel meteen verbouwen en de ziel uit een plek weten te halen. Café De Zon heeft karakter juist omdat er niks veranderd is. 

Om de hoek haal je bij Slagerij Vet een broodje Zeedijk. Een pistoletje met gerookte kipfilet, uitgebakken spek, sla en zeedijksaus. Daar staat een bonte mix aan Amsterdammers – van zakenlui tot politieagenten - wél voor in de rij. 

Gratis vermaak

Voor een mooi uitzicht over de stad kun je de pont nemen naar Amsterdam-Noord en bij A’DAM Lookout naar binnen stappen. Maar een gezin met twee kinderen moet dan wel 66 euro afrekenen. Dat is een dure grap. Je kunt ook naar OBA Oosterdok, de grootste bibliotheek van Nederland, gelegen naast het station. Hier is op de zevende etage een gratis uitkijkpunt. 

Ook gratis is toegang tot het Marineterrein, dat op een zonnige zomerdag een van mijn favoriete plekken van de stad is. Het is een officiële zwemlocatie naast het scheepvaartmuseum. Op warme dagen is het loeidruk, maar iedereen is vrolijk. Niet gek ook, want het heeft iets magisch om midden in de stad te zwemmen met uitzicht op de replica van VOC-schip Amsterdam.

Mocht het regenen dan zijn er genoeg musea om uit te kiezen, maar wat weinig mensen weten is dat je Stadsarchief Amsterdam vrij kunt binnenlopen voor de permanente tentoonstelling De Schatkamer van Amsterdam. In het monumentale gebouw dwaal je zo door de geschiedenis van de stad. En ook dat is gratis. Op deze manier hoeft een dagje hoofdstad dus helemaal niet zo duur te zijn.

Geen museum, maar wel een gebouw dat mij nooit verveelt: Koninklijk Theater Tuschinski. De bioscoop die in 1921 werd geopend heeft een prachtige art-decogevel, maar het interieur is nóg indrukwekkender. Een film kijken in de grote zaal is een feestje. Dit is zonder twijfel de mooiste bioscoop van ons land.

Andere talen

Lopend door de stad hoor je allerlei talen. Spaans, Frans, Portugees. Dat zijn deels toeristen, maar ook buitenlandse studenten en expats die (tijdelijk) in Amsterdam wonen. Omdat wij Nederlanders zo goed zijn in Engels, is het voor veel van hen niet meer de moeite om onze taal te leren. 

In de 25 jaar dat ik er woon, is de stad veel internationaler geworden. Dat heeft als nadeel dat sommige winkels en horeca geen Nederlands sprekend personeel meer hebben. Dat is wel eens storend, want niet elke Nederlander spreekt vloeiend Engels. Als ik mijn 79-jarige moeder op bezoek heb, is het voor haar gezelliger als ze op het terras in haar eigen taal een grapje met de serveerster kan maken dan wanneer ze met handen en voeten in het Engels haar bestelling moet doen.

Maar de mix aan culturen is ook wat Amsterdam zo leuk maakt. Als je wat langer in de stad bent en het is lekker weer, huur dan een fiets en verken de wijken rondom het centrum. In Amsterdam-West mag in het Rembrandtpark en Erasmuspark gebarbecued worden en dat is altijd een gezellige boel. 

Op het grote veld tussen al die rokende barbecues vieren mensen verjaardagen, worden spelletjes gespeeld en zelfs salsales gegeven. Van de groep Mexicanen met een lekker muziekje op tot een Marokkaanse buurman die watermeloen uitdeelt; dit is voor Amsterdammers hun achtertuin en dat levert een relaxed sfeertje op. 

Tot slot de Jordaan en de Amsterdamse grachten. Zeker deze tijd van het jaar – als alle bomen frisgroen zijn – is en  blijft dat betoverend. Er zijn genoeg rustige straatjes om al wandelend doorheen te slingeren. 

Kun je het toeristen kwalijk nemen als ze midden op een brug gaan staan om te poseren? Dat is soms bloedirritant en mijn fietsbel draait dan overuren. Maar op andere momenten kijk ik even waar ze een foto van maken en dan zie ik de stad door hun ogen: de Prinsengracht gevuld met bootjes en daarachter de Westertoren. Daar mogen we als Nederlanders ook wel trots op zijn.