Trompettist Rudolf zou door zijn keeltumor nooit meer kunnen spelen: 'Na elk optreden doe ik een vreugdedansje'

Een trompettist in de hal van de KNO-afdeling van een universitair ziekenhuis. Niet om de patiënten te vermaken, maar om zijn artsen te bedanken. Rudolf Weges deed het, maar een paar maanden na de operatie waarbij zijn stembanden werden verwijderd. 

Zijn arts, KNO-arts Jeroen Kraak, maakte er een filmpje van en zette het op LinkedIn:

"Ik was zo blij en emotioneel toen ik dat kon doen", vertelt Rudolf nu. "Ik speel sinds mijn zesde trompet, ik had geen idee wat ik had moeten doen als ik dat niet meer kon. Nu kon ik mijn arts bedanken door te doen wat ik het allerliefst doe." Hij klinkt wat schor, maar verder valt er weinig op aan de manier waarop hij praat.

Vol leven

Rudolf had tot 2021 een vol leven. Een zoon van 18, een dochter van 9, een vrouw, vrienden die langskwamen om uitgebreid te eten of bordspellen te spelen. En zijn werk als dirigent, trompetleraar en trompettist in grote orkesten. "Ik was heel actief en barste van de energie. Mijn toenmalige vrouw zuchtte weleens dat ze mij niet bij kon houden, ik vind heel veel dingen leuk."

Hij en zijn vrouw hadden net een nieuw huis gekocht in Barneveld, met een garage die ze wilden verbouwen tot muziekstudio. "Op een avond zaten we te eten. Mijn (ex-)vrouw zei: 'Wat heb jij nou in je hals?' Ik voelde en merkte inderdaad dat er een verdikking zat. Ik was ook al een paar weken wat schor, alsof ik een keelontsteking had zonder de pijn. Ondanks de thee met honing en de keeltabletten ging dat maar niet over. Ik kreeg toen het vermoeden dat het iets met mijn stembanden was."

Medische molen

Na een lange zoektocht met doktersafspraken en stemoefeningen werd in januari 2022 een verdikking gevonden die op één van zijn stembanden drukte. Een operatie volgt, met als doel die verdikking weg te halen. "Maar na de operatie hoorde ik dat ze niets hadden weggehaald. Ze vertrouwden het toch niet. Ze namen twee biopten. Vervolgens werd opnieuw bloed afgenomen, een MRI gemaakt; ik ging echt door de medische molen."

En toen, een paar maanden later, was daar die uitslag: een zeldzame tumor in zijn keel. "Eén op de 50 miljoen mensen heeft een dergelijke tumor op die plek, zeiden ze. Dit type tumor zit meestal in de grotere botten, maar bij mij zat hij in het kraakbeen in mijn strottenhoofd." Het is een goedaardig gezwel, maar omdat hij snel groeit, levert hij een gevaar op voor in dit geval onder andere zijn ademhaling, stem en mogelijkheid om te eten en drinken.

Buisje in zijn keel

"In eerste instantie werd mij verteld dat ze mijn strottenhoofd moesten verwijderen. Dan zou ik alleen nog kunnen ademen via een tracheastoma, een buisje in mijn keel. Praten zou dan moeilijk worden, en trompetspelen uitgesloten. Ja, dan stort je wereld in."

"Ik heb tegen de chirurg gezegd: 'Als dat de situatie wordt, dan mag je er een einde aan maken.' Dat meende ik, al weet ik niet of ik het uiteindelijk ook echt had gedaan. Maar trompet spelen is zó belangrijk voor me. Het is mijn hele zijn. Dat viel voor mijn gevoel in één keer weg."

Rudolf besloot nog snel met zijn gezin naar Disneyland Parijs te gaan. "Vooral voor mijn dochter was dat een grote droom. Ik dacht: ik weet niet hoe ik uit de operatie kom, en of ik dat dan nog kan. Maar nu kan het. Ze kreeg een week vrij van school en we hebben daar een fantastische tijd gehad. Ongelooflijk vermoeiend ook, maar we hadden zoveel lol met elkaar. Dat was voor ons allemaal heel waardevol."

Risicovolle operatie

Toen volgde een risicovolle operatie, waarvoor een specialist uit Italië werd overgevlogen. Ze zouden – samen met de tumor – één stemband weghalen. Daardoor was niet alleen de vraag of hij kon ademen en praten, maar ook of hij nog kon eten. 

"Ik werd wakker met een tracheostoma. Dat was tijdelijk, hadden ze van tevoren gezegd. Maar ze vertelden ook dat ze niet één, maar allebei mijn stembanden en mijn slikspieren hadden verwijderd, omdat de tumor gegroeid was. Ik was boos. Niet op de artsen, die waren geweldig, maar wel op de situatie. Zonder stembanden zou ik niet meer kunnen praten."

"Maar al binnen een paar uur kon ik tegen de verwachtingen in heel zacht geluid maken. Dat gaf hoop: als ik dit nu al kan, wat kan ik dan nog meer leren?"

Het motiveerde Rudolf om alles te proberen: zelfstandig ademen, eten – eerst drie druppels water op een lepel, praten. Soms sneller dan ze in het ziekenhuis wilden. "Ik deed oefeningen in bed, om mijn spieren sterk te houden. Door de ziekte was ik twaalf kilo afgevallen. Ik deed ademhalingsoefeningen zodat ik zo snel mogelijk van de beademing kon. 'Dit kan niet, we hebben niet genoeg mensen om je in de gaten te houden!', zei de verpleging soms. Maar ik dacht: van niets doen word ik ook niet beter."

Alles eten

Waar trompet spelen altijd zijn grootste liefde was geweest, werd het nu ook de manier om beter te worden. "Ik wist zo goed hoe alle spiertjes in mijn keel werken. Die kennis kon ik nu heel goed gebruiken om oplossingen te vinden voor het missen van mijn stembanden en slikspieren."

Dat gebeurde zoals zijn arts in de LinkedIn-post hierboven schrijft met 'extreme motivatie'. "Ik probeerde uit wat er gebeurde als ik de ene spier aanspande, of de andere. Al snel lukte het om te fluisteren en at ik steeds meer. Na het water probeerde ik appelmoes, daarna soep, ontbijtkoek. En toen wisten we: nu kan ik alles eten."

Na twee weken mocht Rudolf naar huis. Zonder tracheostoma en sondevoeding, lopend, fluisterend en (beperkt) zelfstandig etend. Maar wel gesloopt. "Als ik van de woonkamer naar de keuken liep, die ernaast ligt, dan was ik kapot. De hele behandeling had er echt ingehakt. Daarnaast moest ik bij alles wat ik at en fluisterde, goed nadenken en moeite doen om de juiste spieren te gebruiken."

Ooit nog trompet spelen?

Niet alleen zijn conditie, ook zijn stem ging met behulp van een logopedist in die periode vooruit. "Na enige tijd lukte het me om echt te praten. Bij toeval: door het hoesten en niezen waren de hechtingen van de tracheostoma er twee keer uitgesprongen. Nu hield ik als ik moest hoesten of niezen de hechtingen bij elkaar met mijn vingers, om dat te voorkomen." 

"Ineens produceerde ik geluid en wist ik dat ik voorzichtig kon praten. Niet monotoon, zoals vaak het geval is na zo'n operatie: uiteindelijk had ik een bereik van anderhalf octaaf. En ik begon voorzichtig de beweging en geluiden te maken die je met de trompet maakt." Hij doet het voor: lippen een beetje tuiten, een soort ritmisch p-geluid.

De spannende vraag bleef de eerste maand: zou hij ooit weer trompet kunnen spelen? "Dat vond ik heel ingewikkeld. In het begin bleef ik bewust weg uit de muziekstudio, bang voor de confrontatie met al mijn instrumenten. Maar na een paar weken appte mijn dochter 's morgens. Zij was in de studio trompet aan het spelen en had ergens hulp bij nodig."

Tien minuten gehuild

"Ik heb even goed ademgehaald, en ben toen naar binnen gegaan om haar te helpen. Ik heb tien minuten gehuild, ineens kwamen alle emoties eruit. Daarna heb ik een trompet gepakt en een lage noot gespeeld waarmee je de minste druk zet. Dat lukte! Ik was zó blij!"

"'s Middags dacht ik: toch nog eens kijken of het lukt en het geen toevalstreffer was. Ik ging terug de studio in, en speelde de lage noten. En daarna 's avonds weer. Met een spiegeltje, zodat ik kon zien dat ik echt heel weinig druk zou zetten op het litteken van de tracheostoma, leerde ik mezelf een nieuwe blaastechniek aan."

Kansen grijpen

Vanuit daar speelde hij steeds meer, met steeds meer zelfvertrouwen. "In het begin dacht ik: O, als ik toch alleen al met mijn kinderen kan spelen. Maar het ging steeds beter. Ik begon te dromen. En als ik een kans zie, dan wil ik ervoor gaan." 

Een paar maanden later durfde hij ook voor publiek te spelen. In het ziekenhuis, voor zijn arts. "Ik speelde het nummer Misty, omdat het na de operatie allemaal zo mistig was geweest in mijn hoofd. In de wachtkamer kwamen steeds meer mensen kijken, ik denk dat iedereen de emotie voelde van dat moment."

Overwinning

Drie weken later stond hij weer op het echte podium, tijdens een concert. "Ik speelde een lastig stuk van Bach, op een piccolo-trompet met alleen maar hoge noten. Ik was me er heel erg van bewust dat ik iets deed waarvan ik na de diagnose niet meer had durven denken of dromen. Ik was zo blij, en het was zo'n overwinning dat het lukte."

Inmiddels is Rudolf gelukkig met zijn nieuwe vriendin, na een scheiding waar hij verder niet over wil praten. Zijn kinderen wonen voor de helft bij hem, hij heeft weer eet- en spelletjesafspraken met vrienden. En de tumor is weg. "Ik heb het goed, ik kan niet anders zeggen."

"Ik heb ook weer heel veel energie, dus vaak sta ik 's nachts nog in de studio te repeteren voor een volgend concert. Het is moeilijk, maar dat is een instrument spelen altijd. Ik doe alles weer: pop, jazz, barok, klassiek. En elke keer ben ik zo blij dat ik weer op topniveau kan spelen. Na elk optreden doe ik een vreugdedansje en denk ik: yes, het is me weer gelukt. En dan denk ik terug aan het gesprek dat we voor de operatie hadden: je kunt misschien nooit meer praten.... Ja, het blijft heel bijzonder."

Zondaginterview

Elke zondag publiceren we een interview in tekst en foto's van iemand die iets bijzonders doet of heeft meegemaakt. Dat kan een ingrijpende gebeurtenis zijn waar diegene bewonderenswaardig mee omgaat. De zondaginterviews hebben gemeen dat het verhaal van grote invloed is op het leven van de geïnterviewde.

Ben of ken jij iemand die geschikt zou zijn voor een zondaginterview? Laat het ons weten via dit mailadres: zondaginterview@rtl.nl

Lees hier de eerdere zondaginterviews.