Kans op hartaanval zes keer groter na griep

Grote kans dat jij afgelopen winter ook de griep hebt gehad en anders ongetwijfeld iemand uit je omgeving. Dat komt volgens Cornelis Boersma van Health-Ecore doordat het respiratoire seizoen dit jaar erg lang aanhield: “Er waren veel mensen die griep kregen en deze griep hield ook nog eens extra lang aan. Het duurde lang voordat mensen hersteld waren. Dat heeft voor veel druk op onze zorg en economie gezorgd.”

Bereidheid om te beschermen

Boersma is wetenschapper, adviseur en ondernemer in de gezondheidszorg met speciale interesse voor virusinfecties en de preventie hiervan. Een verklaring voor de heftige griepgolf dit jaar heeft hij niet, “Maar het heeft deels te maken met de effectiviteit van het vaccin en met onze bereidheid om onszelf, en daarmee onze omgeving, te beschermen.”

Productiviteitsverlies

De impact van griep op onze maatschappij en economie legt Boersma als volgt uit: “Tijdens een griepepidemie moeten we meer werk (want veel zieken), met minder mensen (want veel zieken) doen. Dit geldt in de eerste plaats natuurlijk voor de zorg, maar ook voor het bedrijfsleven en het onderwijs. Als mensen zich twee weken ziekmelden, moet hun werk door iemand anders gedaan worden of worden uitgesteld. Dat noemen we productiviteitsverlies.” 

Opa en oma zijn ziek

En dan is er ook nog indirect productiviteitverlies, aldus Boersma: “Als mijn beide ouders griep hebben en niets meer kunnen, dan zal ik naar Friesland toe moeten om voor ze te zorgen en ben ik dus minder productief op mijn werk. Hetzelfde geldt voor grootouders die op kleinkinderen passen. Wanneer opa en oma ziek worden, moeten de ouders de zorg voor hun kinderen zelf opvangen, kunnen ze niet naar hun werk en gaat er indirect dus ook productiviteit verloren.”

Meer kans op hartaanval

Ook op individueel niveau heeft griep meer impact dan veel mensen weten, vertelt managing cardioloog Leonard Hofstra van Cardiologie Centra Nederland. “In Nederland spreken we nog vaak van een ‘griepje’ en van ‘even uitzieken en weer door’. Maar de meeste mensen weten bijvoorbeeld niet dat de kans op een hartaanval zes keer groter is tijdens of in de week na een fikse griep. Oók bij jonge, gezonde mensen zonder onderliggende ziekte. Dit is uit twee grote, internationale onderzoeken gebleken”

Ontstekingseiwitten op hol

Het verband tussen griep en hartfalen legt Hofstra als volgt uit: “Het influenzavirus (griep dus) kan een zogenaamde cytokinestorm veroorzaken, dat is een té sterke afweerreactie van de ontstekingseiwitten in ons bloed. Deze heftige reactie beschadigt de bloedvaten zodanig dat het hart veel harder moet presteren dan normaal en dat kan weer tot een hartinfarct leiden.” 
En daar blijft het niet bij, Hofstra: “Deze zelfde ontstekingseiwitten kunnen ervoor zorgen dat de aderen verstopt raken, met een beroerte of andere hersenschade tot gevolg.”

Vaccinatie

Het goede nieuws is volgens Hofstra dat de kans op zowel hart- als hersenschade aanzienlijk afneemt door te vaccineren tegen griep. “De kans op zowel een beroerte als een hartinfarct neemt door de griepprik met bijna de helft af. Veel mensen weten dit niet. En het wordt bij de uitnodigingen voor de griepprik bijvoorbeeld ook niet vermeld. Terwijl we uit onderzoek weten dat deze kennis de vaccinatiebereidheid met 60% zou verhogen.”

Vrijblijvend beleid

Ook Boersma ziet ruimte voor verbetering in het Nederlandse vaccinatiebeleid: “Ons beleid is helaas nog erg vrijblijvend. Ouderen en kwetsbaren krijgen een uitnodiging, maar daar blijft het zo’n beetje bij. Zorgmedewerkers hebben ook recht op de griepprik, vaak vanuit hun werkgever, maar ook daar is de vaccinatiegraad helaas laag.” 

Beloningsstructuur

Recent zag Boersma in een Spaans ziekenhuis hoe het anders kan: “Dit ziekenhuis wordt namelijk financieel beloond wanneer het de zorgvraag laag, oftewel hun bedden leeg, houdt. Een heel andere prikkel dus dan ons Nederlandse zorgmodel, waarbij juist volumezorg in plaats van preventie beloond wordt. Dit Spaanse ziekenhuis heeft door deze beloningsstructuur een direct belang bij preventie, en dat zie je ook duidelijk terug in de vaccinatiegraad rondom dit ziekenhuis. Betere bescherming zorgt immers voor minder mensen in het ziekenhuis. Zo’n beloningsstructuur klinkt natuurlijk simpeler dan het is, maar in Nederland is er nu helemaal geen prikkel om de vaccinatiegraad te verhogen.”

Snellere implementatie

Ook wat betreft de snelheid van implementatie van vaccins kan Nederland volgens Boersma van het buitenland leren: “Ondanks een positief advies van de Gezondheidsraad over nieuwe, verbeterde griepvaccins ziet het er nog niet naar uit dat deze vaccins in ons land spoedig geïmplementeerd zullen worden. In België, Groot-Brittannië en verschillende andere Europese landen is dit al wel het geval. Snellere uitrol kan niet alleen aanzienlijke gezondheidswinst realiseren, maar verkleint ook de bredere maatschappelijke en economische impact van griep en is dus eigenlijk in ieders belang.”

Dit artikel is tot stand gekomen in opdracht van Sanofi en valt buiten de redactionele verantwoordelijkheid van RTL Nieuws.

MAT-NL-2500259-v1.0-04/2025