Zo houd je het 50 jaar lang samen leuk

Ze schuifelen samen over straat, grijs, gerimpeld en gelukkig. Hij bukt even om haar losse veter te strikken, zij houdt hem daarbij vast zodat hij niet omvalt: een toonbeeld van saamhorigheid en vertrouwen. Of ze staan nog volop in het leven, reizen samen de wereld rond, genieten van alles wat ze in al die jaren gezamenlijk hebben opgebouwd. Je kan dit soort stellen steeds vaker tegenkomen. Er zijn, zo blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS (zie kader) steeds meer geliefden die het lang en gelukkig uit de sprookjes tot werkelijkheid hebben gemaakt: 50, 60 of soms wel 70 jaar lang. 

Aan de andere kant trouwen jonge stellen minder vaak en duren hun huwelijken korter. Hoe komt het dat die oudere echtparen wel bij elkaar bleven, terwijl zoveel jongere koppels hun huwelijk snel op lijken te geven? Zijn al die gouden en diamanten geliefden al decennia lang genoegen aan het nemen met iets middelmatigs? Of zijn ze simpelweg gelukkig met elkaar?

Voor haar boek Lang + Gelukkig interviewde Paulien Timmer (31) 100 stellen die langer dan 40 jaar gelukkig met elkaar waren. "Van tevoren had ik een hele vragenlijst opgesteld, ook met vragen van leeftijdsgenoten", vertelt ze. "Een van de vragen die haast iedereen had, was 'hoe hou je het spannend?' Het grappige was: de stellen aan wie ik dat vroeg, lachten me stuk voor stuk liefdevol uit. 'Jullie zijn daar zo mee bezig, maar daar gaat het helemaal niet om', zeiden ze. Een van de mannen omschreef het mooi: 'Als je de spanning achterna gaat, mis je de afslag naar liefde.' Waar onze generatie aan probeert te werken – het spannend houden – is niet waar je op moet focussen."

Maar wat is dan wel het geheim? "Abstracte, saaie begrippen die we allemaal wel kennen, zoals respect en begrip hebben voor elkaar, vormden de basis. Dat is belangrijk. Wat de stellen daarnaast niet letterlijk uitspraken, maar wel allemaal tussen de regels door zeiden, was dat je naar jezelf moet kunnen kijken en bereid moet zijn om te groeien voor je huwelijk of je relatie. Dat je verantwoordelijkheid neemt voor jouw deel en als iets niet werkt, bereid bent om dingen anders te doen."

In 2018 vierden 52.939 echtparen hun 50-jarige (gouden) huwelijksjubileum en bereikten 13.145 paren met 60 jaar huwelijk de status van diamanten bruidspaar, blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS. 309 paren hadden bovendien een platina jubileum na 70 jaar huwelijk. Het aantal langdurende huwelijken neemt jaarlijks toe. Dat komt onder meer doordat in de jaren zestig en zeventig relatief veel mensen trouwden en door de toegenomen levensverwachting.

Tegelijkertijd daalt het aantal korter durende huwelijken. We trouwen minder vaak – de afgelopen vijf jaar waren er ongeveer 65.000 bruiloften per jaar, half zo veel als in 1970 – en kiezen tegenwoordig veel vaker dan vroeger voor een scheiding (12 procent in 1971 tegenover bijna 40 procent nu).

De interviews veranderden Timmers kijk op de liefde compleet. "Mijn beeld van lange relaties is helemaal omgedraaid. Ik dacht dat het hoogst haalbare een soort tevreden samenzijn was waarbij je accepteert dat je niet heel erg gelukkig bent. Maar in werkelijkheid is zo'n langdurig huwelijk zoveel rijker en liefdevoller dan ik dacht."

Om maar meteen een hardnekkig misverstand uit de weg te helpen: geen relatie is altijd maar leuk en fantastisch. Dat romantische plaatje zien we graag als ideaal, maar de stellen die Timmer sprak, kenden zonder uitzondering ook moeilijke fases en perioden van twijfel over de relatie. "Volgens mij is een van de geheimen van een lang, gelukkig huwelijk hoe je omgaat met die moeilijke perioden. Haast iedereen maakt ze door, het gaat erom hoe je vervolgens verdergaat. Veel mensen maken nu de keuze om uit elkaar te gaan als het een tijdlang niet goed gaat, maar van de lang en gelukkig getrouwde stellen heb ik geleerd dat wat onoverkomelijk lijkt dat vaak niet is. Als je besluit te blijven, kan dat op twee manieren. Je blijft omdat je denkt dat het zo hoort, terwijl je accepteert dat je ongelukkig bent. Of je kiest echt voor de relatie en doet er alles aan om het weer goed te laten zijn."

Zo'n moeilijke periode kan volgens Timmer juist een mogelijkheid zijn om dichter bij elkaar te komen. "Moeilijke perioden dwingen je om op een heel ander niveau met elkaar te praten. Dat geeft zo'n andere verbondenheid dan wanneer het altijd alleen maar oké is gegaan. Alle stellen die ik sprak zeiden dat ze er veel beter uit waren gekomen, en ik kon het ook aan ze zien. Ze zagen er gelukkiger uit, nog zekerder van hun band dan stellen bij wie nooit iets geks was gebeurd."

En die gevreesde sleur moeten we dus maar voor lief nemen? "Soms kom je in periodes dat je relatie gewoon voortkabbelt, maar dat is dan haast nodig. Het is ook wel fijn als het even op de automatische piloot gaat. Veel van de stellen zeiden: sleur is helemaal niet slecht, daar moet je niet bang voor zijn. Soms is het een periode rustiger, en dan gebeurt er weer iets waardoor je wordt uitgedaagd om dichter bij elkaar te komen. Niets mis mee."

Cees en Corrie Leek (hij 71, zij 73) waren maandag 50 jaar getrouwd. Ze vierden het, na acht dagen Gran Canaria met de familie, op de plek waar ze elkaar in 1965 ontmoetten: in een jeugdherberg in Arnhem. Cees: "Nu zit er een manege, maar de gebouwen stonden er nog. Het was heel nostalgisch. We hebben er een leuk weekend van gemaakt."

Cees weet nog goed hoe hij Corrie 54 jaar geleden zag komen aanlopen. "Ik lag in het gras en er liepen vier dames langs. Mijn oog viel op haar. Ik zei goeiedag, maar ze zei niets terug." Kwam door z'n gefluit, zegt Corrie. "Als je fluit dan kijken we niet, dachten wij meisjes toen." Een paar dagen later zag ze hem wel staan. "Hij liep een beetje brutaal langs me heen en hij bleef maar kijken. Nou, dacht ik bij mezelf, dat lijkt me wel wat. Hij had achter mijn rug om achterhaald hoe ik heette en waar ik woonde. Dat vond ik bijdehand, zoiets had ik nog nooit meegemaakt."

Toch was het niet meteen beklonken. Ze woonden een eind bij elkaar vandaan, wat de prille relatie geen goed deed. Corrie: "Ik heb het een jaartje uitgemaakt, vond het te veel gedoe. Maar toen ik later op vakantie was op Ameland heb ik hem toch een kaartje gestuurd, want ik kon hem niet vergeten. Zo zijn we weer bij elkaar gekomen."

Cees viel voor haar totale uitstraling, Corrie voor zijn guitige kop. "Dat brutale, dat zelfverzekerde, terwijl ik zelf verlegen was, trok me aan in hem." Nu waardeert Cees vooral haar zorgzaamheid – al is ze soms wat té poetserig – en Corrie zijn oprechtheid. "Hij draait niet om de dingen heen en is lief en zorgzaam."

Na al die jaren zijn ze nog steeds gelukkig met elkaar. "Je moet elkaar een beetje de vrijheid geven om de dingen te kunnen doen die je wil doen", verklaart Corrie. "Daarnaast doen we ook veel samen. We runnen samen een bed & breakfast." Cees: "We wonen in Zandvoort en zijn gek op het strand, wandelen vaak wel 7 of 8 kilometer – inmiddels doe ik dat met twee nieuwe knieën. Dan lopen we hand in hand over de boulevard. We gaan soms ook lekker naar het terras. Een dag niet genoten is een verloren dag. Al zoveel mensen om ons heen zijn weggevallen, je moet er ook als zeventiger nog van genieten."

Sleur hebben ze volgens Corrie nooit gehad, maar net als zoveel stellen hebben ook zij zo hun moeilijke perioden gekend. "Natuurlijk heb ik hem weleens achter het behang willen plakken, je hebt allemaal weleens wat. Maar alles is oplosbaar. Je kan niet steeds weglopen. Je moet met elkaar praten. Dat is de beste oplossing, zeg ik altijd: als je iets dwarszit, dan moet je er wat van zeggen. Zo zijn we erdoorheen gekomen." Cees: "Je hebt allemaal je ups en je downs. Natuurlijk zijn er weleens twijfels geweest en is er heus weleens een woordje gevallen van: 'doei, dan zoek je het maar uit', maar wat laat je dan achter? Je hebt twee kinderen en wat je hebt is waardevol, dat geef je niet zomaar op. De moeilijke perioden overwin je, als je waardering hebt voor elkaar. We hebben zonder meer regen gehad, maar naderhand gaat het zonnetje altijd weer schijnen. Het brengt je dichter bij elkaar."

Vorige week vroeg Cees Corrie opnieuw ten huwelijk op Gran Canaria. "De eerste keer was mijn aanzoek niet heel erg romantisch", vertelt hij. "Ik vroeg het haar over de telefoon, omdat ik diezelfde dag nog duidelijkheid moest hebben over een huis dat we konden huren. Zodoende was ik nooit voor haar op mijn knieën gegaan. Onze dochters hadden het nu helemaal geregeld op Gran Canaria, met een bruidstaart, champagne, de hele reutemeteut. Dus daar ging ik alsnog, op m'n kunstknie, terwijl er allemaal badgasten zaten toe kijken in hun zwembroek." Corrie: "Het was fantastisch. We waren zo overrompeld dat ze dat hadden geregeld. Ik maakte weleens een geintje dat het tijd werd dat hij me romantisch ging vragen, maar had nooit verwacht dat onze dochters dit in scène zouden zetten. Heel ontroerend was het, daar kunnen we leuk op terugkijken. Op naar de 51 jaar."

5 liefdeslessen die Paulien Timmer leerde van langdurig gelukkige stellen

1. Als je je ergert aan elkaar, dan begrijp je die ander nog niet genoeg.

2. Neem de ander nooit voor lief.

3. Doe elke dag kleine dingen, in plaats van te wachten op momenten dat je grote romantische dingen kunt doen als een weekend weg.

4. Geef elkaar het voordeel van de twijfel.

5. Probeer dingen minder serieus te nemen, uiteindelijk is het allemaal niet zo belangrijk. Als je weet dat je relatie goed zit en gezond is en dat de ander dingen niet met kwade intenties doet, waarom zou je er dan een punt van maken? Lach erom en laat het gaan.